Năm 2020, tại Việt Nam, ước tính có 182.563 ca mắc mới và 122.690 ca tử vong do ung thư. Cứ 100.000 người thì có 159 người chẩn đoán mắc mới ung thư và 106 người tử vong do ung thư.
Tỷ lệ mắc ung thư mới tại Việt Nam đã tăng lên 9 bậc (xếp thứ 90/185 quốc gia), trong đó tỷ lệ tử vong do ung thư tăng 6 bậc (xếp thứ 50/185 quốc gia) so với ghi nhận của năm 2018.
Tại TP HCM, theo số liệu ghi nhận ung thư quần thể (do Bệnh viện Ung bướu làm đầu mối) cho thấy số trường hợp ung thư trong năm 2017 đã lên đến con số trên 11.000 người (11.292 người), trong đó nam giới là 5.014 và nữ giới là 6.278.
Bên cạnh tình trạng quá tải người bệnh ngày càng tăng tại Bệnh viện Ung bướu TP HCM do cơ sở hạ tầng xuống cấp, thì công tác phòng chống ung thư trên địa bàn thành phố trong thời gian qua chưa được triển khai hiệu quả do còn gặp không ít khó khăn.
Có thể kể đến như: Việc phát hiện bệnh ở giai đoạn muộn còn phổ biến; Ít chương trình tầm soát phát hiện sớm ung thư được thực hiện trong cộng đồng; Năng lực chẩn đoán và điều trị ung thư hiện nay không đồng đều giữa các tuyến chuyên môn.
Đáng nói, ung thư là bệnh lý phức tạp, đòi hỏi phải kết hợp nhiều phương pháp điều trị theo từng giai đoạn của bệnh trong khi năng lực điều trị tại các bệnh viện lại không đồng đều dẫn đến bệnh nhân có xu hướng tập trung về các bệnh viện tuyến cuối gây quá tải bệnh viện và kéo dài thời gian chờ điều trị...
Bản đồ về tần suất mắc ung thư của các nước và khu vực trên thế giới (WHO, 2020) |
Dựa trên khuyến cáo của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), ngành Y tế TP HCM đưa ra chiến lược phòng chống ung thư gồm các giải pháp cụ thể như:
- Triển khai hiệu quả các giải pháp truyền thông, giáo dục sức khỏe, tiêm ngừa vaccine... trong phòng ngừa ung thư.
- Triển khai đồng bộ các giải pháp nhằm tăng tỷ lệ tầm soát, phát hiện sớm bệnh lý ung thư trong cộng đồng.
- Xây dựng và củng cố mạng lưới y tế về chẩn đoán, điều trị ung thư rộng khắp từ tuyến y tế cơ sở đến các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa trên địa bàn thành phố; Xây dựng, hoàn thiện đồng bộ cơ sở vật chất, trang thiết bị nhằm phát triển kỹ thuật chuyên sâu trong điều trị ung thư tại các bệnh viện đa khoa, chuyên khoa tuyến cuối;
- Xây dựng, hoàn thiện mạng lưới chăm sóc giảm nhẹ cho bệnh nhân ung thư trong cộng đồng. Chuyển đổi số công tác báo cáo, giám sát các trường hợp bệnh nhằm quản lý dữ liệu bệnh nhân ung thư, từng bước hình thành bản đồ điều trị ung thư tại Thành phố;
- Đẩy mạnh hoạt động nghiên cứu khoa học, hợp tác quốc tế trong lĩnh vực phòng chống ung thư.
- Xây dựng và phát triển mạng lưới cộng tác viên sức khoẻ cộng đồng tham gia công tác tuyên truyền, phát hiện sớm những trường hợp nghi ngờ ung thư trong cộng đồng;
- Triển khai khám sức khoẻ định kỳ cho người dân, nhất là người thuộc nhóm nguy cơ cao kịp thời phát hiện sớm các trường hợp nghi ngờ ung thư…