Giải báo chí EU được trao cho phát hiện về phần mềm gián điệp "hoành hành" ở 50 quốc gia

Nghị viện Châu Âu đã trao giải báo chí hàng đầu của EU vào thứ Năm (14/10) cho các phóng viên tiết lộ rằng phần mềm gián điệp do một công ty Israel phát triển đã được sử dụng để theo dõi nhiều nhân vật có tầm ảnh hưởng và chính trị gia, bao gồm cả Tổng thống Pháp Emmanuel Macron.

Nghị viện Châu Âu đã trao giải thưởng trị giá 20.000 euro (23.222 USD) cho nhóm 17 tổ chức truyền thông, do nhóm báo chí phi lợi nhuận Forbidden Stories có trụ sở tại Paris (Pháp), đã nhận được sự hỗ trợ kỹ thuật từ Tổ chức Ân xá Quốc tế.

Nghị viện EU cho biết: “Một vụ rò rỉ chưa từng có đối với hơn 50.000 số điện thoại được khách hàng của Công ty NSO Group của Israel lựa chọn để giám sát cho thấy công nghệ này đã bị lạm dụng một cách có hệ thống như thế nào trong nhiều năm”.

NSO đã bác bỏ báo cáo, nói trong một tuyên bố vào tháng 7 rằng nó "chứa đầy những giả định sai lầm và những lý thuyết chưa được kiểm chứng". Họ cho biết phần mềm Pegasus của họ chỉ dành cho các cơ quan tình báo và thực thi pháp luật của chính phủ để chống khủng bố và tội phạm.

Các phát hiện của Dự án Pegasus đã thúc đẩy Israel thành lập một nhóm liên bộ cấp cao để xem xét các cáo buộc rằng phần mềm gián điệp đã bị lạm dụng trên quy mô toàn cầu.

Pegasus kích hoạt máy ảnh và micrô của điện thoại, hoạt động như một "điệp viên bỏ túi". Ảnh: AFP

Eve Geddie, Giám đốc Văn phòng Tổ chức châu Âu của Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết: “Điều quan trọng là các nước EU phải giải quyết những lạm dụng này, bảo vệ các nhà báo và những người bảo vệ quyền lợi, đồng thời đảm bảo các quy định mạnh mẽ và có ý nghĩa đối với ngành giám sát mạng cả trong và ngoài nước”.

Giải thưởng của EU, được gọi là Giải thưởng Daphne Caruana Galizia cho ngành Báo chí, được đặt theo tên của một phóng viên điều tra người Malta đã bị giết bởi một vụ đánh bom xe cách đây 4 năm.

Người chiến thắng giải thưởng được lựa chọn bởi một ban giám khảo độc lập bao gồm đại diện của các phương tiện truyền thông và tổ chức xã hội từ 27 quốc gia của EU và đại diện của các Hiệp hội Báo chí Châu Âu.

Dự án Pegasus là một sáng kiến ​​báo chí điều tra quốc tế tiết lộ hoạt động gián điệp của chính phủ đối với các nhà báo, chính trị gia đối lập, nhà hoạt động, doanh nhân và những người khác bằng cách sử dụng phần mềm gián điệp Pegasus do công ty công nghệ mạng và mạng NSO Group của Israel phát triển.

(Từ trái sang) Thủ tướng Pakistan Imran Khan, Thủ tướng Uganda Ruhakana Rugunda, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa. Ảnh thiết kế: The Guardian

Hồi tháng 7, The Guardian tiết lộ, cơ sở dữ liệu bị rò rỉ ở trung tâm của Dự án Pegasus bao gồm số điện thoại di động của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và 13 nguyên thủ quốc gia cùng những người đứng đầu chính phủ khác.

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa và Thủ tướng Pakistan Imran Khan cũng được liệt kê trong dữ liệu, bao gồm các nhà ngoại giao, chỉ huy quân sự và các chính trị gia cấp cao từ 34 quốc gia.

Nhưng NSO Group khẳng định cơ sở dữ liệu "không liên quan" đến công ty và nhấn mạnh, sự xuất hiện của một con số trong danh sách bị rò rỉ không có nghĩa là số điện thoại đó đã bị tấn công hoặc là mục tiêu tấn công của Pegasus.

NSO cho biết Macron không phải là "mục tiêu" của bất kỳ khách hàng nào của mình, có nghĩa là công ty phủ nhận việc ông được chọn để giám sát bằng cách sử dụng Pegasus, phần mềm gián điệp của hãng. Công ty nói thêm rằng thực tế là một số xuất hiện trong danh sách không có cách nào cho thấy liệu số đó có được chọn để giám sát bằng Pegasus hay không.