Tại cuộc họp báo, khi được đề nghị cho biết quan điểm của Mỹ trước việc Trung Quốc hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam cũng như việc các tàu của nước này liên tục cố ý đâm va vào tàu Việt Nam, Thượng nghị sỹ Cardin khẳng định, Mỹ phản đối hành động gây hấn, đơn phương của Trung Quốc trên biển Đông. “Các hành vi đơn phương và gây hấn của Trung Quốc đã gây ra tình huống căng thẳng cao độ. Chúng tôi quan ngại về điều này vì nó không chỉ ảnh hưởng an ninh của Việt Nam mà còn liên quan đến an ninh, hàng hải của khu vực, ảnh hưởng không chỉ đến Mỹ mà cả khu vực” – ông Cardin tuyên bố.
Thượng nghị sỹ Mỹ cho biết, Mỹ tin tưởng rằng vấn đề cần được giải quyết một cách hòa bình, các bên cần kiềm chế, không thực hiện hành động mang tính gây hấn và phải làm xuống thang tình hình, sử dụng các diễn đàn quốc tế trong khuôn khổ của Công ước Liên Hợp quốc về Luật Biển để giải quyết các tranh chấp.
Bên cạnh đó, ông Cardin cũng cho hay, Ủy ban Đối ngoại của Thượng viện Mỹ đã cân nhắc đưa ra một nghị quyết, nói đến những vấn đề mà ông đề cập ở trên. “Chúng tôi hoàn toàn phản đối các hành vi đơn phương và gây hấn, có ảnh hưởng an ninh hàng hải. Trung Quốc đã thực hiện các hành vi đó. Đó là các hành vi sai trái. Nghị quyết của chúng tôi cho rằng vấn đề cần được giải quyết thông qua giải pháp hòa bình và cần đàm phán giữa các bên liên quan. Các bên có tuyên bố chủ quyền cần tuân thủ luật pháp quốc tế để bảo đảm hòa bình và an ninh hàng hải. Nghị quyết đã được Ủy ban Đối ngoại Thượng viện thông qua và sẽ được trình lên Thượng viện để xem xét thông qua sớm” – ông Cardin thông báo.
Khi được đề nghị bình luận về việc các tàu của Trung Quốc đã đâm chìm tàu cá của Việt Nam, Thượng nghị sỹ Cardin khẳng định: “Theo tôi biết, vụ đâm chìm tàu Việt Nam là hành động đơn phương, nguy hiểm của Trung Quốc. Vụ việc này xảy ra cách giàn khoan nhiều dặm. Hành vi như vậy là rất nguy hiểm, không thể chấp nhận được, gây thiệt hại lớn về tài sản và tính mạng”.
Thượng nghị sỹ Cardin cho biết, an ninh hàng hải luôn có trong suy nghĩ của các quan chức Mỹ và là một nội dung trong chuyến thăm của ông tới Việt Nam lần này. Ông Cardin cho biết thêm, sau chuyến thăm Việt Nam, ông sẽ tham dự Đối thoại Shangri-la tại Singapore. Tại Đối thoại này, an ninh hàng hải dự kiến sẽ là vấn đề trọng tâm được đưa ra thảo luận.
Về cá nhân, ông Cardin cho hay, tại Diễn đàn ở Shangri-La ông sẽ có cuộc gặp bà Phó Oánh – Trưởng đoàn ngoại giao của Trung Quốc tham dự Diễn đàn và cùng tham gia vào một ban thảo luận. “Chắc chắn hai bên sẽ bàn về vấn đề an ninh. Trong trao đổi của tôi với đối tác Trung Quốc, tôi cũng muốn nhấn mạnh cần phải xuống thang tình hình” – ông Cardin khẳng định.
Tại cuộc họp báo, Thượng nghị sỹ Cardin tiếp tục nhấn mạnh rằng Mỹ không có quan điểm về các tuyên bố chủ quyền, nhưng Mỹ có quan điểm chống lại các hành vi đơn phương gây hấn. “Mỹ nhất quán trong việc chỉ trích hành vi của Trung Quốc và nhất quán trong chính sách an ninh hàng hải. Chúng tôi nhất quán trong việc ủng hộ ASEAN tiến tới Bộ quy tắc ứng xử COC” – ông Cardin nói.
Bình luận về cách tiếp cận của Chính phủ Việt Nam trong vấn đề biển Đông, ông Cardin cho rằng, đối với các nước có bất đồng hoặc tranh chấp, cần phải có các cuộc thảo luận và giải quyết thông qua đối thoại và biện pháp ngoại giao thay vì sử dụng biện pháp đơn phương, gây hấn. “Bước đầu tiên mà chúng tôi muốn thấy là Việt Nam và Trung Quốc đối thoại với nhau. Mỗi nước có thể tìm đến cơ chế quốc tế nào đó mà họ thấy phù hợp để nêu vấn đề của mình và giải quyết tại cơ chế quốc tế đó” – ông Cardin nhấn mạnh.
Trước đó, tại cuộc họp báo ngày 27/5, Hãng tin AP cho biết, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki thông báo Mỹ chưa thể kiểm chứng độc lập về thông tin một tàu cá Việt Nam bị đâm chìm. Tuy nhiên, bà cũng bày tỏ quan ngại trước những hành động nguy hiểm và sự khiêu khích của các tàu Trung Quốc đang hoạt động tại biển Đông. “Chúng tôi tiếp tục kêu gọi tất cả các bên liên quan kiềm chế và thực hiện các bước nhằm tháo gỡ căng thẳng” – bà Psaki thúc giục.