Hội thảo “Các động lực phát triển kinh tế cho TP Hồ Chí Minh mới”

Kỳ vọng siêu đô thị đa trung tâm

Tại Hội thảo Tầm nhìn quy hoạch và các động lực phát triển kinh tế cho TP HCM mới do Viện Nghiên cứu phát triển TP HCM (HIDS) và ĐH Kinh tế TP HCM (UEH) vừa tổ chức, TS Trần Du Lịch cho biết, TP HCM mới có những đặc điểm nổi bật. TP sở hữu vị trí địa kinh tế độc nhất khi nằm ở trung tâm trục Bắc Thái Bình Dương - Madagascar. Trước đây, 3 địa phương là TP HCM, tỉnh Bình Dương và Bà Rịa - Vũng Tàu phát triển theo các ranh giới hành chính riêng biệt, thiếu liên kết. Giờ đây, tư duy phát triển đang thay đổi, không còn là mỗi địa phương phát triển riêng rẽ, mà là sự kết nối chặt chẽ để cùng vươn lên như một thực thể thống nhất.

Vùng kinh tế hợp nhất này hội tụ đủ yếu tố để trở thành trung tâm công nghiệp - logistics - tài chính hàng đầu châu Á nếu biết phát huy thế mạnh đặc thù công nghiệp và công nghệ cao.

GS. TS. Sử Đình Thành, Giám đốc ĐH Kinh tế TP nhấn mạnh, TP HCM mới được kỳ vọng trở thành siêu đô thị đa trung tâm, trung tâm kinh tế - tài chính - logistics hàng đầu Đông Nam Á. Để hiện thực hóa tầm nhìn, cần chiến lược quy hoạch bài bản dài hạn với sự đồng hành của giới chuyên gia, DN và cộng đồng, đặc biệt trên nền tảng hợp tác Nhà nước - ĐH - DN - Cộng đồng gắn với môi trường tự nhiên.

Theo GS Thành, cùng với mở rộng địa giới hành chính, cần tái cấu trúc không gian đô thị theo hướng đa trung tâm, tạo ra các cực tăng trưởng mới, đồng thời thúc đẩy sự kết nối chặt chẽ với các vùng lân cận. Cách tiếp cận này vượt qua tư duy quy hoạch truyền thống vốn bị giới hạn bởi ranh giới hành chính, thay vào đó là xây dựng mô hình quản trị vùng linh hoạt, đa tầng và thích ứng với bối cảnh phát triển hiện đại.

Khơi thông nguồn lực khu vực kinh tế tư nhân

Đóng góp ý kiến, TS Lê Quốc Hùng, Viện phó Viện Quy hoạch đô thị và nông thôn Quốc gia cho rằng, việc hình thành siêu đô thị TP HCM mới là quyết định chiến lược lịch sử. Và “tam giác phát triển” này không chỉ là sự cộng hưởng kinh tế mà còn là phép thử năng lực quản trị liên kết, đòi hỏi vượt qua chủ nghĩa địa phương.

Thách thức nữa là giải quyết tình trạng thiếu hạ tầng và tích hợp hệ thống giao thông, năng lượng, chất thải cho 14 triệu dân. “Chúng ta cần xây dựng quy hoạch tổng thể chứ không ghép đơn thuần 3 quy hoạch cũ, đồng thời tạo ra tầm nhìn chung thống nhất mà vẫn tôn trọng đặc thù từng khu vực”, TS Hùng nói.

TP HCM mới được kỳ vọng sẽ phát triển vượt bậc. (Ảnh trong bài: T.Giang)

TS Nguyễn Ngọc Hiếu, Trường ĐH Việt Đức nêu ý kiến, cần tập trung vào thách thức hạ tầng giao thông, đặc biệt là hệ thống đường sắt đô thị để kết nối các trung tâm. Bên cạnh đó, cần song song nâng cao chất lượng sống thông qua dịch vụ giá cả phải chăng, tạo môi trường sống hấp dẫn cho người dân.

Theo nhiều ý kiến khác, TP HCM mới cần những động lực tăng trưởng mang tính đột phá, trong đó nổi bật là phát triển cụm ngành điện gió, xây dựng hệ sinh thái logistics hiện đại, thúc đẩy đổi mới sáng tạo. Các động lực này phải được hỗ trợ đồng bộ từ hạ tầng vật lý đến hạ tầng số, tạo nền tảng cho tăng trưởng xanh và kinh tế số.

TP HCM mới là khu vực tập trung gần 50% DN tư nhân của cả nước, do đó việc tháo gỡ rào cản về thể chế, đất đai và vốn cho khu vực kinh tế tư nhân là điều kiện tiên quyết để khơi thông nguồn lực.

Cùng với đó, TP HCM mới cần kiến tạo một hệ sinh thái đổi mới sáng tạo thực chất, gồm sandbox pháp lý, không gian thử nghiệm công nghệ, trung tâm đổi mới liên ngành và mô hình kết nối chặt chẽ giữa ĐH và DN, tạo ra môi trường thuận lợi cho các ý tưởng sáng tạo phát triển và thương mại hóa.

Để TP HCM mới phát triển bền vững và giữ vững vai trò đầu tàu kinh tế, việc tháo gỡ “điểm nghẽn” trong chuỗi cung ứng là yêu cầu cấp thiết. TP cần đầu tư mạnh mẽ vào hệ thống cảng cạn (ICD), xây dựng mạng lưới cảng biển kết nối đa phương thức từ nội đô đến các vùng kinh tế trọng điểm. Việc mở rộng ra biển sẽ tạo điều kiện để TP HCM mới nhập trở thành trung tâm logistics biển, trung tâm năng lượng, cảng công nghiệp và điểm đến du lịch đường thủy quan trọng.