Những “điểm nghẽn” kìm hãm phát triển
Ông Nguyễn Huy Long, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Lào Cai cho biết: Bên cạnh những kết quả tích cực, hiện nay doanh nghiệp tư nhân đang gặp nhiều khó khăn do bất cập về cơ chế, chính sách và đặc biệt là khó tiếp cận nguồn vốn vay ngân hàng. “Tình trạng này làm hạn chế khả năng mở rộng sản xuất kinh doanh và nâng cao năng lực cạnh tranh”, ông Long nhấn mạnh.
Bà Nguyễn Thị Minh Hiền, Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Lào Cai cũng thẳng thắn nhìn nhận: “Các doanh nghiệp phần lớn là vừa, nhỏ và siêu nhỏ nên rất khó khăn về vốn, thị trường và chiến lược phát triển. Năng lực cạnh tranh chưa cao, ứng dụng công nghệ còn manh mún, thiếu đồng bộ. Cạnh tranh nội địa gay gắt trong khi bên ngoài còn chịu ảnh hưởng bởi thương mại toàn cầu, thiên tai, dịch bệnh...”. Tất cả những yếu tố đó ảnh hưởng đến hoạt động của các doanh nghiệp trên địa bàn tỉnh Lào Cai hiện nay cũng như trong thời gian tới.
Thể chế và thủ tục hành chính là một trong những “điểm nghẽn” khiến doanh nghiệp gặp khó. Ông Bùi Duy Dũng, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ Lào Cai chia sẻ: “Môi trường đầu tư ở Lào Cai đã thông thoáng hơn, chính quyền rất cầu thị. Nhưng doanh nghiệp cần sự ổn định lâu dài về chính sách, nhất là khi đang bàn đến việc sáp nhập địa giới hành chính”.
 |
Ông Bùi Duy Dũng, Phó Chủ tịch Hội Doanh nhân trẻ tỉnh Lào Cai. |
Ông Dũng đề xuất: “Tỉnh cần bảo đảm sự nhất quán về quy hoạch, đơn giản hóa các thủ tục về đất đai, đấu thầu công trình, rút ngắn thời gian xử lý hồ sơ. Những “van khóa” này nếu được khai thông sẽ tạo đà cho doanh nghiệp phát triển ổn định”.
Ông Đặng Tiến Đức, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang Lào Cai chia sẻ thực tế: “Có dự án từ năm 2019 đến tận 2025 mới có thể khởi công vì phải qua nhiều vòng xin ý kiến của sở, ban, ngành. Sau khi xây xong lại phải mất cả năm để hoàn thiện các giấy phép sản xuất, phòng ngừa sự cố hóa chất...”. “Doanh nghiệp cần cơ hội nhanh và rõ ràng, không thể chờ đợi mãi trong lúc chi phí tăng lên mỗi ngày”, ông Đức nói thêm.
Không chỉ thiếu vốn, doanh nghiệp còn thiếu lao động chất lượng cao, đặc biệt trong các ngành công nghiệp, công nghệ, cơ khí, công nghệ số, logistics... Lực lượng lao động tuy đông nhưng chủ yếu là phổ thông, chưa qua đào tạo chuyên môn, nguồn lao động có trình độ, tay nghề vẫn đang thiếu trầm trọng. Nguyên nhân là do hệ thống đào tạo nghề còn dàn trải, thiếu liên kết với doanh nghiệp, đồng thời nhiều lao động trẻ chọn rời địa phương để làm việc tại các khu công nghiệp lớn ở miền xuôi.
 |
Ông Đặng Tiến Đức, Phó Giám đốc Công ty TNHH MTV Hóa chất Đức Giang Lào Cai. |
Ông Phạm Xuân Phường, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở chia sẻ: Nguồn nhân lực chất lượng cao hiện tại vẫn rất hạn chế. Đối với các doanh nghiệp thủy điện, việc tuyển dụng lao động kỹ thuật cao là khá khó khăn. Công ty muốn tuyển kỹ sư vận hành hồ chứa yêu cầu chuyên môn cao, bên cạnh đó việc áp dụng công nghệ số hóa quản lý giám sát (giám sát vận hành, cảnh báo lũ...), tuy nhiên không tuyển được. Nguyên nhân nằm ở hệ thống đào tạo nghề còn dàn trải, thiếu gắn kết với nhu cầu doanh nghiệp. Nhiều lao động trẻ có trình độ lại chọn về các khu công nghiệp miền xuôi, khiến địa phương thêm khó khăn trong việc giữ chân người tài.
Ông Bùi Văn Trọng, Giám đốc Công ty Hoàng Nguyên chia sẻ: “Công tác giải phóng mặt bằng đang là trở ngại rất lớn. Có những dự án hết hợp đồng nhưng chưa có mặt bằng, giá vật tư tăng dẫn đến đội giá ảnh hưởng trực tiếp tới doanh nghiệp. Dù biết lỗ nhưng doanh nghiệp vẫn phải làm vì đã trúng thầu”.
Một “điểm nghẽn” khác là việc khó tiếp cận tín dụng và hỗ trợ tài chính. Phần lớn doanh nghiệp tư nhân ở Lào Cai là doanh nghiệp nhỏ, siêu nhỏ, thiếu tài sản bảo đảm nên khó vay vốn ngân hàng, đặc biệt trong giai đoạn lãi suất có xu hướng tăng trở lại năm 2024 - 2025.
Nhận định về những “điểm nghẽn” trong phát triển kinh tế tư nhân, ông Vũ Lân, Phó Giám đốc Sở Tài chính tỉnh Lào Cai cho rằng: Ngoài khó khăn về vốn và lao động, sự chồng chéo trong phân cấp, phân quyền cũng là “điểm nghẽn” thể chế. Quy trình xử lý dự án còn kéo dài, gây cản trở nhà đầu tư. Nếu không phân định trách nhiệm rõ ràng giữa các cấp thì khó cải thiện môi trường kinh doanh.
Doanh nghiệp hiến kế đưa kinh tế tư nhân phát triển
Để kinh tế tư nhân thực sự trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế tại địa phương, ông Nguyễn Huy Long, Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp tỉnh Lào Cai cho rằng, cần tiếp tục rà soát, cắt giảm thủ tục hành chính, loại bỏ quy định không cần thiết, đồng thời công khai, minh bạch quy trình, thủ tục để doanh nghiệp dễ tiếp cận và thực hiện. Việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin, triển khai dịch vụ công trực tuyến mức cao sẽ giúp doanh nghiệp tiết kiệm thời gian, chi phí.
Về tiếp cận vốn, ông đề xuất xây dựng chính sách tín dụng phù hợp với đặc thù doanh nghiệp nhỏ và vừa, giảm yêu cầu tài sản thế chấp, đơn giản thủ tục vay. Cần phát triển các quỹ bảo lãnh tín dụng, quỹ hỗ trợ doanh nghiệp nhỏ và vừa nhằm mở rộng kênh tiếp cận vốn ngoài hệ thống ngân hàng.
 |
Ông Phạm Xuân Phường (trái), Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở chia sẻ với phóng viên Báo PLVN. |
Các giải pháp cần được triển khai đồng bộ, phối hợp giữa cơ quan chức năng và doanh nghiệp, góp phần xây dựng môi trường kinh doanh thuận lợi, bền vững. Đồng thời, doanh nghiệp mong muốn quá trình cải cách giảm khâu trung gian, tránh làm gián đoạn hoạt động, ảnh hưởng đến việc làm của người lao động.
Các doanh nghiệp kỳ vọng chính quyền xác lập tư duy đồng hành, coi doanh nghiệp là đối tác phát triển. Đó không chỉ là mệnh đề chính trị mà cần được hiện thực hóa bằng hành động cụ thể, từ công tác quy hoạch, giao đất, đầu tư hạ tầng cho đến phối hợp trong kiểm tra, giám sát sản xuất, xây dựng.
Ông Phạm Xuân Phường, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Đầu tư xây dựng hạ tầng cơ sở kiến nghị: “Lào Cai cần phát triển cơ chế đặt hàng đào tạo nghề gắn với nhu cầu thực tế của doanh nghiệp; đồng thời có chính sách giữ chân và thu hút lao động trình độ cao về địa phương làm việc lâu dài”. Bên cạnh đó, doanh nghiệp cũng mong muốn chính quyền và các sở, ban, ngành địa phương hãy coi doanh nghiệp là đối tác, luôn đồng hành, giúp đỡ, hỗ trợ để doanh nghiệp phát triển, qua đó đóng góp cho sự phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.
Về phía doanh nghiệp, để vượt qua thách thức, cộng đồng doanh nghiệp cũng cần nâng cao năng lực quản trị, chủ động tìm kiếm cơ hội, đổi mới mô hình sản xuất - kinh doanh. Sự chủ động nội lực sẽ giúp doanh nghiệp thích ứng linh hoạt với bối cảnh biến động.
Trong bối cảnh nền kinh tế đang đứng trước yêu cầu tăng trưởng nhanh nhưng phải bền vững, phát triển kinh tế tư nhân chính là “chìa khóa” để mở rộng không gian phát triển và gia tăng sức đề kháng của nền kinh tế địa phương.
Chỉ khi những “nút thắt” được tháo gỡ từ gốc, sự đồng hành giữa chính quyền và doanh nghiệp được xây dựng thực chất, thì kinh tế tư nhân mới có thể “cất cánh” và đóng vai trò trụ cột đúng như mục tiêu mà tỉnh đã đề ra đến năm 2030.
