Theo Sputnik, sau sự sụp đổ của Liên Xô, một số nhóm khủng bố và ly khai đã xuất hiện ở khu vực này, đe dọa tới cuộc sống của dân thường. Vì vậy, Moscow đã thực hiện chiến dịch chống khủng bố nhằm gìn giữ ổn định và trật tự trong khu vực.
Vào thời điểm đó, các phần tử cực đoan đã “điên cuồng” trả đũa chính quyền bằng hàng loạt những vụ tấn công khủng bố ở các thành phố lớn trên khắp nước Nga. Một trong những vụ tấn công bắt cóc con tin ở nhà hát Dubrovka, Moscow vào năm 2002.
Ông Dmitry Milovidov vẫn luôn đau đáu nước mắt trước cái chết của cô con gái 14 tuổi Nina trong vụ bắt cóc. Ông vẫn phải cố nén xúc động khi nhớ lại lần Nina bị khống chế suốt 57 giờ đồng hồ trong tay nhóm nổi dậy Chechnya. Cuộc giải cứu của quân chính phủ Nga diễn ra thành công nhưng con gái ông đã không may mắn.
Yêu cầu Nga rút quân khỏi Chechnya
Ngày 23/10/2002, tại Nhà hát Dubrovka, một nhà hát ở Moscow chật cứng khán giả, màn II vở Nord-Ost đang được trình diễn, 42 người đàn ông và phụ nữ trang bị vũ khí bất ngờ tiến vào trong nhà hát và bắt tất cả mọi người có mặt làm con tin, cả khán giả và các diễn viên.
Những người vũ trang, do Movsar Barayev, cháu ruột của tên chỉ huy quân sự tàn bạo người Chechnya đã đe doạ giết tất cả các con tin trừ khi các lực lượng Nga ngay lập tức rút lui không điều kiện khỏi Chechnya.
Lúc đầu, tên đầu sỏ Basayev thích chọn Nhà hát Bolshoi làm mục tiêu vì trước mặt có quảng trường rộng tạo lợi thế quan sát: các chiến binh có thể nhận biết kịp thời về cuộc tấn công từ bên ngoài để khai mở hỏa lực và kích nổ bom.
Tuy nhiên, chúng nhanh chóng biết rằng phía dưới tòa Nhà hát Bolshoi có tầng hầm và các căn phòng phụ trợ với lối lưu thông, qua đó đặc nhiệm Nga dễ dàng đột nhập vào bên trong và tiêu diệt chiến binh một cách bất ngờ. Cuối cùng bọn khủng bố dừng lại với phương án nhắm vào hai nhà hát thủ đô Nga: Nhà hát nhạc nhẹ, nơi đang diễn vở nhạc kịch “Chicago” và Nhà hát trung tâm trên phố Dubrovka, đang trình bày vở “Nord-Ost”.
Trong một đoạn video được chuẩn bị sẵn, chúng tuyên bố, “Tất cả các quốc gia có quyền định đoạt số mệnh của mình. Nước Nga đã chiếm đoạt quyền đó của người Chechnya và hôm nay chúng tôi muốn đòi lại quyền đó, quyền mà Thượng đế Allah đã trao cho chúng tôi, tương tự như người đã trao nó cho các quốc gia khác. Allah đã trao cho chúng tôi quyền tự do và quyền lựa chọn số mệnh của mình. Và những kẻ chiếm đóng người Nga đã làm lan tràn trên đất đai của chúng tôi máu của những đứa trẻ.
Và từ lâu chúng tôi đã nóng lòng tìm kiếm một giải pháp công bằng. Mọi người không biết về những người vô tội đang chết ở Chechnya, từ những vị tù trưởng, những phụ nữ, trẻ em đến những người yếu đuối.
Và vì thế, chúng tôi đã lựa chọn cách giải quyết này. Đây là hành động cho tự do của người dân Chechnya và vì thế đối với chúng tôi dù chết ở đâu cũng vậy, và vì thế chúng tôi đã quyết định chết ở đây, tại Moscow. Và chúng tôi sẽ mang theo cùng với mình hàng trăm mạng sống của những người có tội.
Nếu chúng tôi chết, những người khác sẽ tới và tiếp bước cùng chúng tôi, những người anh người chị sẵn sàng hy sinh mạng sống của họ, theo con đường của Allah, để giải phóng quốc gia. Những người theo chủ nghĩa quốc gia của chúng tôi đã chết, nhưng mọi người đã nói rằng họ, những người theo chủ nghĩa quốc gia, là những kẻ khủng bố và tội phạm. Nhưng sự thực nước Nga chính là kẻ tội phạm”.
Ngay sau khi vụ tấn công xảy ra, một số diễn viên lúc đó đang nghỉ phía sau đã kịp trốn thoát qua một cửa sổ và gọi điện cho cảnh sát. Những người may mắn này thông báo khoảng một nửa những tên khủng bố là phụ nữ, một điều hiếm thấy trong các cuộc khủng bố trước đó.
Diễn biến căng thẳng
Những cuộc trao đổi qua điện thoại di động với những con tin bên trong toà nhà cho thấy những kẻ cầm giữ con tin có lựu đạn và các loại chất nổ khác đeo quanh mình, và chúng đã lắp đặt thêm quả nổ. Chúng chia thành hai nhóm, một nhóm ở ngay trung tâm nhà hát, nhóm khác ở bên ngoài ban công.
Trong ngày đầu tiên, những thành viên người Hồi giáo trong số khán giả cũng như một số trẻ em và một người đàn ông có vấn đề về tim được thả ra. Tuy nhiên, tất cả yêu cầu thả những người không phải người Nga đều bị từ chối.
Hơn 2 ngày đêm, chính quyền Nga đã tìm cách đàm phán với bọn khủng bố nhưng không thành. Kết quả chỉ có 58 người được được thả ra, một số khác thì tự mình thoát thân. Những người còn lại phải chịu cảnh không nước uống và thức ăn.
Những kẻ vũ trang đã thông báo rằng việc hành quyết các con tin sẽ bắt đầu vào thứ Bảy 26/10, trừ khi những yêu cầu của chúng được chấp nhận, nhưng sau đó thời hạn được kéo dài ra vì các nhà chức trách Nga nói với chúng rằng một vị Tướng chỉ huy trong cuộc Xung đột Chechnya đang tới để đàm phán.
Sáng thứ Bảy ngày 26/10, tình hình trở nên căng thẳng, hàng trăm người không có thực phẩm và nước uống, thậm chí bị đe dọa hành quyết. Lúc này, chính quyền Nga quyết định cho lực lượng đặc biệt Nga (OSNAZ) thuộc Cơ quan An ninh Liên bang (FSB) tiến hành bao vây và tấn công đột kích toà nhà từ mái và mọi cửa ra vào nhằm giải cứu con tim.
Cuộc tấn công bắt đầu với những tiếng súng và tiếng nổ vọng ra từ bên trong nhà hát. Vì không có bất kỳ một cơ quan truyền thông nào được có mặt, chuỗi sự kiện xảy ra không rõ ràng và phần lớn chỉ dựa vào những lời kể khác nhau từ phía các nhân chứng.
Sau đó, lực lượng an ninh Nga đã quyết định bơm một chất gây mê dạng sương vào bên trong nhà hát. Chất này được bơm qua hệ thống điều hoà không khí của toà nhà. Sau ba mươi phút, khi khí đã có tác dụng, cuộc tấn công bắt đầu diễn ra từ trên mái và mọi cửa ra vào, và cả từ hệ thống cống.
Bên trong nhà hát, rõ ràng cả những kẻ khủng bố và con tin đều nhận ra rằng một loại khí đã được bơm vào trong. Các con tin báo rằng một số người đã ngủ thiếp đi và những tên khủng bố bắt đầu đeo mặt nạ phòng độc. Những tên nam giới đã vào vị trí, sẵn sàng cho cuộc tấn công, trong khi những kẻ khủng bố nữ ở lại bên trong để kích nổ những khối thuốc nổ.
Cuối cùng, một cuộc đấu súng giữa những kẻ khủng bố Chechnya và các lực lượng an ninh Nga trong thính phòng, những con tin ở giữa hai làn đạn. Lực lượng đặc biệt Nga nhanh chóng chiếm toà nhà, giết tất cả những tên khủng bố nam đứng gác ngoài cửa. Tất cả bọn khủng bố đều bị tiêu diệt. Cuối cùng sau 3 ngày giải cứu, hơn 800 người thoát khỏi “lưỡi hái tử thần”, ít nhất 42 tên khủng bố bị thiệt mạng nhưng cũng có 129 con tin không may mắn.
Tổng thống Nga Vladimir Putin lúc đó đã lên tiếng ca ngợi lực lượng đặc biệt của Nga đã “hoàn thành một nhiệm vụ gần như bất khả, cứu thoát hàng trăm, hàng trăm người”, đồng thời lên tiếng xin lỗi vì những điều chưa làm được để có thể cứu thoát thêm nhiều con tin khác và tuyên bố ngày 28/10 tới sẽ là ngày Quốc tang cho những người thiệt mạng.
Tổng thống đặc biệt cảm ơn những người đã tham gia vào hoạt động giải cứu, nhất là các thành viên lực lượng đặc nhiệm, đã không một chút đắn đo, mạo hiểm cả mạng sống của mình để cứu người. Ngoài ra, ông cũng cảm ơn bạn bè trên toàn thế giới vì sự ủng hộ bằng tinh thần và hành động, trong cuộc đấu tranh chống kẻ thù chung.
Kẻ thù này mạnh và nguy hiểm, không có nhân tính và độc ác. Đó là nạn khủng bố quốc tế. Chừng nào nó còn chưa bị đánh bại, không nơi đâu trên thế giới, con người có thể thấy an toàn. Nhưng nó phải bị đánh bại và nó sẽ bị đánh bại./.
