Họp báo quốc tế về triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp

Thực hiện đồng bộ từ ngày 1/7/2025

Ông Phạm Tất Thắng, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương; bà Nguyễn Phương Thủy, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội; ông Trương Hải Long, Thứ trưởng Bộ Nội vụ; ông Lê Anh Tuấn, Thứ trưởng Bộ Ngoại giao; ông Hồ Sỹ Hùng, Thứ trưởng Bộ Tài chính đồng chủ trì Họp báo.

Phát biểu tại họp báo, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Phạm Tất Thắng nhấn mạnh, Kỳ họp thứ 9, Quốc hội khoá XV ngày 16/6 đã thông qua với số phiếu rất cao Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi), theo đó xác lập mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp (cấp tỉnh và cấp xã) thống nhất trong cả nước, phân định rõ nhiệm vụ, thẩm quyền và cơ cấu tổ chức bộ máy của từng cấp chính quyền.

“Đây là sự kiện lớn, mang ý nghĩa lịch sử, tạo nền tảng pháp lý vững chắc cho tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương theo mô hình chính quyền địa phương 2 cấp lần đầu tiên được tổ chức ở Việt Nam, phục vụ việc thực hiện các chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước về phát triển đất nước trên các lĩnh vực, đảm bảo quốc phòng - an ninh, hội nhập quốc tế”, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương nêu rõ.

Ông Phạm Tất Thắng nhắc lại, Tổng Bí thư Tô Lâm nêu rõ: “Đề án về sắp xếp, tổ chức lại đơn vị hành chính các cấp và xây dựng mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp cùng với các Đề án kèm theo là những vấn đề rất hệ trọng, có tính lịch sử; không chỉ sắp xếp về tổ chức, bộ máy, cán bộ; mà còn phân cấp về thẩm quyền; bố trí lại đơn vị hành chính; phân bổ về nguồn lực; tạo không gian phát triển. Mục tiêu là xây dựng Chính quyền theo hướng gần dân, sát dân, phục vụ nhân dân tốt hơn; đồng thời, mở ra cục diện mới trong phát triển đất nước với tầm nhìn lâu dài, ít nhất là cho 100 năm tới”.

Mặt khác, đây là vấn đề được cán bộ, đảng viên và các tầng lớp Nhân dân Việt Nam rất quan tâm với sự đồng tình ủng hộ, đánh giá rất cao và sẽ được thực hiện đồng bộ từ ngày 1/7/2025.

Theo Phó Trưởng Ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi) là nhiệm vụ quan trọng, cần thiết và chiến lược nhằm đáp ứng yêu cầu phát triển của đất nước, hoàn thiện hệ thống chính trị và pháp luật; đồng thời thể hiện ý chí và nguyện vọng của Nhân dân trong kỷ nguyên mới, kỷ nguyên vươn mình của dân tộc Việt Nam.

Giới thiệu một số nội dung cơ bản của Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp tại họp báo, bà Nguyễn Phương Thuỷ khẳng định, việc sửa đổi, bổ sung Hiến pháp trong thời điểm hiện nay là vô cùng cần thiết và đúng lúc.

Thông tin về trình tự, thủ tục tiến hành xây dựng Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, bà Nguyễn Phương Thuỷ khẳng định, Nghị quyết đã được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, phản ánh sâu sắc ý chí, nguyện vọng của Nhân dân, kết hợp giữa ý Đảng, lòng dân, phù hợp tình hình thực tiễn và yêu cầu xây dựng, bảo vệ, phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới.

Giới thiệu các nội dung cơ bản của Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam, bà Nguyễn Phương Thuỷ nhấn mạnh, Nghị quyết được Quốc hội thông qua đã đánh dấu khởi đầu cho cuộc cải cách sâu sắc về thể chế, thể hiện tư duy đổi mới có tính cách mạng trong tổ chức hệ thống chính trị và quản trị quốc gia, là cơ sở hiến định cho việc thực hiện thắng lợi chủ trương của Đảng và Nhà nước về sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị, tạo nền tảng để kiến tạo một nước Việt Nam hùng cường, thịnh vượng, người dân hạnh phúc, yên vui.

Chuẩn bị kỹ lưỡng về công tác nhân sự

Tại họp báo, giới thiệu về tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp, Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long khẳng định, việc tổ chức chính quyền địa phương theo mô hình 2 cấp là chủ trương, chính sách lớn, thể hiện tầm nhìn chiến lược của Việt Nam trong bối cảnh đất nước bước vào giai đoạn phát triển mới, đòi hỏi một bộ máy quản trị tinh gọn, hiệu quả và hiện đại.

Mô hình này không chỉ khắc phục tình trạng cồng kềnh, tầng nấc, trùng lắp, chồng chéo về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trong mô hình tổ chức chính quyền 3 cấp trước đây, mà còn là cơ sở quan trọng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền giữa Trung ương và địa phương và giữa các cấp chính quyền địa phương, tăng cường tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của các cấp chính quyền, đặc biệt là cấp xã - nơi gần dân, sát dân và trực tiếp phục vụ người dân.

Thể chế hóa chủ trương lớn nêu trên, Quốc hội đã thông qua Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp, ban hành Luật Tổ chức chính quyền địa phương (Luật số 72/2025/QH15) trong ngày 16/6/2025 và sửa đổi, bổ sung, thay thế các Luật khác có liên quan; Chính phủ, các Bộ, cơ quan trung ương liên quan đã ban hành nhiều văn bản quy phạm pháp luật, văn bản chỉ đạo, hướng dẫn tổ chức thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp.

Khẳng định Luật số 72/2025/QH15 đã kết hợp giữa kế thừa có chọn lọc và đổi mới nhằm hoàn thiện các quy định về tổ chức, hoạt động của chính quyền địa phương 2 cấp, ông Trương Hải Long cũng thông tin, Chính phủ đã ban hành các nghị định quy định về tổ chức bộ máy, cán bộ, công chức, viên chức, chế độ, chính sách tinh giản biên chế,... là các cơ sở pháp lý quan trọng để thực hiện sắp xếp, kiện toàn tổ chức bộ máy các cơ quan, đơn vị của chính quyền địa phương 2 cấp.

Đồng thời, bố trí cán bộ lãnh đạo quản lý đủ năng lực, trình độ chuyên môn, am hiểu pháp luật đáp ứng ngay yêu cầu nhiệm vụ; bố trí nhân sự phù hợp với yêu cầu vị trí việc làm, có khả năng tiếp nhận các nhiệm vụ, quyền hạn mới để triển khai thực hiện ngay sau khi tổ chức bộ máy mới đi vào vận hành; giải quyết chế độ, chính sách cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức dôi dư sau sắp xếp.

“Trên cơ sở đó, chính quyền địa phương 2 cấp chính thức đi vào vận hành từ ngày 1/7/2025, bảo đảm tính ổn định, thông suốt, không làm gián đoạn, ảnh hưởng đến hoạt động quản lý nhà nước và cung cấp dịch vụ công cơ bản, thiết yếu phục vụ người dân và doanh nghiệp”, Thứ trưởng Bộ Nội vụ nói.

Tại họp báo, đại diện các ban, bộ, ngành đã trao đổi cụ thể về những vấn đề liên quan đến Nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương (sửa đổi).

Thứ trưởng Bộ Nội vụ Trương Hải Long khẳng định, trong thời gian qua, Việt Nam đã có nhiều bước chuẩn bị đồng bộ, chặt chẽ, toàn diện và rất tích cực thực hiện triển khai mô hình tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Về cơ sở pháp lý, Quốc hội, Chính phủ đã tích cực rà soát, sửa đổi, bổ sung Hiến pháp và các luật quan trọng, đặc biệt là Luật Tổ chức chính quyền địa phương; Luật Cán bộ, Công chức; Luật viên chức… Qua đó để tạo hành lang pháp lý cho việc tổ chức chính quyền địa phương 2 cấp.

Ngoài ra, hệ thống các văn bản dưới luật cũng đã được kịp thời ban hành để tạo sự đồng bộ, đảm bảo bộ máy chính quyền mới đi vào hoạt động thông suốt.

Về công tác cán bộ, ông Trương Hải Long khẳng định, Chính phủ Việt Nam chuẩn bị kỹ lưỡng, đặc biệt là phương án bố trí cán bộ lãnh đạo, quản lý khi vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Đối với cán bộ cấp xã, phải bố trí cán bộ có đủ năng lực, trình độ chuyên môn, am hiểu pháp luật và có kinh nghiệm về quản lý nhà nước để đáp ứng ngay yêu cầu nhiệm vụ.

Về cơ chế quản lý cán bộ, công chức, thực hiện cơ chế phân công rõ, rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm và theo yêu cầu vị trí việc làm, có khả năng tiếp nhận các nhiệm vụ, quyền hạn mới chuyển từ cấp huyện, cấp tỉnh, cấp trung ương xuống khi thực hiện chủ trương phân cấp, phân quyền.

Đồng thời, từng cấp chính quyền, từng địa phương cũng chủ động lập kế hoạch để tổ chức thực hiện, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ khi triển khai mô hình tổ chức, chức năng, nhiệm vụ mới.

Về cơ sở vật chất, hạ tầng để triển khai mô hình, Việt Nam cũng đã rất chú ý bố trí, đầu tư nâng cấp các trụ sở làm việc và đặc biệt là liên quan đến hạ tầng số, công nghệ để đảm bảo thủ tục hành trình liên thông thống nhất đã kết nối liên thông tới 3.321 đơn vị hành chính cấp xã, đảm bảo vận hành trên môi trường điện tử đã được liên thông.

“Chúng tôi cũng quan tâm bố trí nhà công vụ, trụ sở làm việc khi thực hiện sáp nhập tỉnh, tổ chức lại đơn vị hành chính cấp xã để đảm bảo cán bộ, công chức yên tâm khi thay đổi môi trường làm việc”, ông Long nói.

Trong thời gian tới, Chính phủ sẽ tiếp tục chỉ đạo tăng cường việc sử dụng công nghệ thông tin, xây dựng chính quyền số, công dân số cấp tỉnh, cấp xã và đẩy mạnh giải quyết các thủ tục hành chính toàn trình trên môi trường điện tử.

Ông Trương Hải Long cũng khẳng định, việc sắp xếp các đơn vị hành chính cấp tỉnh xuống còn 34 tỉnh, TP cùng với tổ chức bộ máy chính quyền địa phương tinh gọn, hoạt động hiệu năng, hiệu lực, hiệu quả sẽ có tác động rất lớn đối với đất nước Việt Nam, là cơ hội để tái cấu trúc lại không gian phát triển, tạo cơ hội cạnh tranh tốt hơn trong thời gian tới.

Thứ trưởng Bộ Tài chính Hồ Sỹ Hùng cũng khẳng định, mục tiêu cuối cùng của việc sắp xếp bộ máy là tạo được môi trường kinh doanh và mục tiêu tăng trưởng cao hơn.