Jack Ma đã không xuất hiện trước công chúng hoặc đăng bài trên mạng xã hội kể từ cuối tháng 10, chỉ hơn một tuần trước khi cơ quan chức năng Trung Quốc chặn phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng (IPO) lớn nhất thế giới của công ty fintech của Alibaba (BABA) - Ant Group.
Các nhà quản lý Trung Quốc đã chỉ trích công ty vì đã loại các đối thủ ra khỏi thị trường, làm tổn hại đến quyền lợi của người tiêu dùng, và yêu cầu Ant Group chấn chỉnh các hoạt động của mình.
Alibaba đã bị điều tra ở Trung Quốc vì bị cáo buộc có hành vi độc quyền. Tờ Wall Street Journal tuần dẫn một số nguồn tin cậy cho biết rằng, Bắc Kinh đang tìm cách thu hẹp đế chế của Jack Ma và có khả năng chiếm cổ phần lớn hơn trong các doanh nghiệp của ông.
Jack Ma thậm chí còn vắng mặt trong đêm chung kết của một chương trình tài năng châu Phi mà anh ấy lập nên, tờ Finacial Times cho biết. Tờ báo đưa tin, vị trí giám khảo của Jack Ma đã được thay thế khi quay tập cuối cùng của chương trình "Người hùng kinh doanh châu Phi" vào tháng 11/2020 - một cuộc thi truyền hình dành cho các doanh nhân, dù trước đó, ngày 12/10, Jack Ma cho biết ông nóng lòng gặp các thí sinh vào vòng chung kết.
Alibaba nói với CNN Business hôm 3/1/2021 rằng Jack Ma "đã phải bỏ lỡ đêm chung kết do xung đột lịch trình”, và từ chối tiết lộ thêm về nơi ở của ông.
 |
| Jack Ma đang ở đâu là câu hỏi mà dư luận Trung Quốc và giới công nghệ thế giới quan tâm hiện nay. |
Duncan Clark, tác giả cuốn sách "Alibaba: Ngôi nhà Jack Ma xây dựng" và là người sáng lập công ty tư vấn đầu tư BDA Trung Quốc, cho biết, Jack Ma đã không còn giữ các vị trí cao ở các công ty. Và dù không còn nắm giữ các vị trí cấp điều hành tại một trong các công ty mà ông đồng sáng lập – ví như rời chức Chủ tịch Alibaba năm 2019 - ông vẫn là cổ đông lớn nhất của Alibaba với gần 5% trị giá - khoảng 25 tỷ đô - la.
Trong hồ sơ pháp lý của Ant Group năm ngoái, Jack Ma có "quyền kiểm soát tối cao" đối với công ty và tài sản cá nhân của ông dự kiến sẽ tăng vọt sau khi chào bán công khai.
Ông cũng thường xuyên xuất hiện trước công chúng để nói về công việc làm từ thiện - điều mà ông chú trọng sau khi nghỉ hưu ở Alibaba. Ông cũng là một diễn giả nổi tiếng tại các sự kiện quốc tế lớn như Diễn đàn Kinh tế Thế giới.
Tuy nhiên, trong lần xuất hiện quan trọng cuối cùng của Jack Ma hồi tháng 10/2020, mà các nhà quan sát nghi ngờ việc kinh doanh của ông đã đổ bể. Tại một hội nghị ở Thượng Hải vào cuối tháng 10, Ma đã công khai chỉ trích các nhà quản lý Trung Quốc vì đã kìm hãm sự đổi mới do quá sợ rủi ro.
“Những gì chúng ta cần là xây dựng một hệ thống tài chính lành mạnh chứ không phải rủi ro tài chính có hệ thống. Đổi mới mà không có rủi ro là giết chết sự đổi mới. Không có đổi mới nào mà không có rủi ro trên thế giới", ông nói.
Vài ngày sau đó, cơ quan quản lý Trung Quốc đã triệu tập các giám đốc điều hành của Jack Ma và Ant Group để tiến hành cái mà các nhà chức trách gọi là "phỏng vấn theo quy định" và IPO đã được rút lại. Không rõ liệu Jack Ma có tham dự cuộc họp nào kể từ đó về tương lai của doanh nghiệp hay không.
Trước khi câu chuyện Jack Ma ở đâu được đề cập tới, các công ty của ông đã nói rõ rằng họ đang lắng nghe Bắc Kinh. Ant Group tuần trước cho hay họ đánh giá cao "sự hướng dẫn và giúp đỡ" từ các cơ quan quản lý sau khi Bắc Kinh nói công khai về các yêu cầu của họ đối với công ty. Và Alibaba đã cam kết vào cuối tháng 12 sẽ "hợp tác tích cực" với các nhà điều tra chống độc quyền.
Các mối đe dọa tiềm tàng đối với các doanh nghiệp của Jack Ma không chỉ giới hạn ở Trung Quốc. Washington đã tăng cường chiến dịch chống lại các doanh nghiệp Trung Quốc trong những tuần gần đây khi chính quyền ông Trump sắp kết thúc. Alibaba đã bị Ngoại trưởng Mỹ Mike Pompeo điểm tên vào cuối mùa hè năm ngoái khi ông kêu gọi các công ty Mỹ loại bỏ công nghệ "không đáng tin cậy" do Trung Quốc sở hữu khỏi mạng kỹ thuật số của họ.
