Đây là vụ án với tang vật động vật hoang dã (ĐVHD) bị thu giữ đặc biệt lớn tại Cảng Tiên Sa (Đà Nẵng), cũng là một trong những vụ án hiếm hoi phát hiện tại khu vực cảng biển ở Việt Nam đã được các cơ quan chức năng xử lý thành công. Trong vụ án này, đối tượng bị phát hiện và bắt giữ là Nguyễn Đức Tài (quê quán huyện Cẩm Xuyên, tỉnh Hà Tĩnh) đã thực hiện các thủ tục hải quan để “nhập lậu” các lô hàng ĐVHD trái phép từ châu Phi về Việt Nam. Tháng 2/2023, TAND thành phố Đà Nẵng đã tuyên phạt Nguyễn Đức Tài 13 năm tù, trong đó 10 năm tù về tội “Vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm” và 03 năm tù về tội “Làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức; sử dụng con dấu, tài liệu giả của cơ quan tổ chức”; đồng thời xử phạt bổ sung 50 triệu đồng.
Trong 2 ngày, Cục Thi hành án dân sự thành phố Đà Nẵng và các cơ quan có liên quan tiến hành tiêu hủy toàn bộ vật chứng của vụ án vi phạm quy định về bảo vệ động vật nguy cấp, quý, hiếm bao gồm 456,9kg ngà voi, 138,7kg sừng tê giác, 6,2 tấn vảy tê tê và 3,1 tấn xương sư tử với tổng giá trị ước tính lên đến 300 tỷ đồng.Từ năm 1989 đến nay, đã có 24 quốc gia và vùng lãnh thổ tiến hành tiêu hủy một phần hoặc toàn bộ kho tang vật ngà voi và sừng tê giác bị tịch thu. Tại Việt Nam, Chính phủ và các cơ quan chức năng cũng đã nhiều lần tiến hành tiêu hủy khối lượng lớn ngà voi, sừng tê giác bị tịch thu.
Vụ tiêu hủy lớn nhất diễn ra vào tháng 11/2016 với khối lượng tang vật bị tiêu hủy lên đến hơn 2 tấn ngà voi và 70kg sừng tê giác trước thềm Hội nghị Hà Nội về chống buôn bán quốc tế ĐVHD.
Trong Chỉ thị số 29/CT-TTg ngày 23/7/2020 về một số giải pháp cấp bách quản lý ĐVHD, Thủ tướng Chính phủ đã chỉ đạo Bộ Tài chính: “Chủ trì, phối hợp với Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn và các Bộ, ngành liên quan tham mưu trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án xử lý, tiêu hủy ngà voi, sừng tê giác theo quy định của pháp luật”.
Theo bà Bùi Thị Hà, Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục thiên nhiên (ENV), cùng với việc kết án một đối tượng hỗ trợ hoạt động buôn lậu khối lượng lớn ĐVHD về Việt Nam, việc tiêu hủy toàn bộ tang vật của vụ án một lần nữa thể hiện tinh thần không khoan nhượng với tội phạm về ĐVHD của các cơ quan chức năng thành phố Đà Nẵng. Điều này cũng cho thế giới thấy quyết tâm và tính hiệu quả trong công tác đấu tranh, ngăn chặn tình trạng buôn bán ĐVHD trái phép tại Việt Nam. ENV hy vọng tính triệt để trong quá trình xử lý vụ án tại Đà Nẵng sẽ được tiếp tục phát huy trong thời gian tới, đặc biệt trong công tác xử lý các vụ án quy mô lớn tại khu vực cảng biển.
ENV đã kiến nghị Bộ Tài chính xem xét, đề xuất Thủ tướng Chính phủ phê duyệt phương án tiêu hủy tập trung ngà voi, sừng tê giác, vảy tê tê vào ngày 03/03 hàng năm, ngày được Đại hội đồng Liên hợp quốc lựa chọn là Ngày động, thực vật hoang dã thế giới.
