Kinh nghiệm tốt trong xét xử án tham nhũng từ Hà Nội

TAND TP Hà Nội là đơn vị đã và đang xét xử nhiều vụ án tham nhũng, kinh tế lớn của cả nước, được đông đảo các tầng lớp nhân dân quan tâm. Có thể điểm lại là các vụ án như Nguyễn Đức Kiên và đồng phạm; Hà Văn Thắm và đồng phạm; Trịnh Xuân Thanh, Đinh La Thăng và đồng phạm... Tất cả các vụ án này đều được tổ chức xét xử thành công, được dư luận trong và ngoài nước đồng tình, ủng hộ.

Năm 2019, TAND TP Hà Nội tiếp tục được giao trọng trách xét xử nhiều vụ án lớn khác. Đó là các vụ án “Lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản” xảy ra tại Công ty Lọc hóa dầu Bình Sơn (BSR), Liên doanh Việt Nga Vietsopetro, Tổng công ty Thăm dò khai thác dầu khí (PVEP), Tổng công ty Công nghiệp tàu thủy Việt Nam (Vinashin); vụ án Phan Văn Anh Vũ và đồng phạm truy tố về các tội “Lợi dụng chức vụ quyền hạn trong khi thi hành công vụ” và “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.

Và gần đây nhất là vụ án “Vi phạm quy định về quản lý và sử dụng vốn đầu tư công gây hậu quả nghiêm trọng”,“Nhận hối lộ”, “Đưa hối lộ” xảy ra tại Tổng công ty viễn thông MobiFone được đưa ra xét xử từ ngày 16 - 28/12/2019 và vụ án Phan Văn Anh Vũ và các bị cáo nguyên là Chủ tịch, Phó Chủ tịch và cán bộ UBND TP Đà Nẵng.

Cùng với việc xét xử những vụ án lớn, trọng điểm này, TAND TP Hà Nội đã giải quyết được 32.606 vụ án các loại, đạt tỷ lệ 91%, tăng 2.605 vụ so với cùng kỳ năm trước, trong đó có 7/9 vụ thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng theo dõi.

Để thực hiện tốt nhiệm vụ, TAND TP Hà Nội quán triệt tinh thần là tất cả các vụ án đều được khẩn trương nghiên cứu hồ sơ, đưa ra xét xử kịp thời, đáp ứng yêu cầu chính trị; công tác chuẩn bị các phiên tòa được tổ chức chu đáo, an ninh trật tự được đảm bảo, thông tin tuyên truyền được chú trọng, mọi diễn biến về phiên tòa đều được cập nhật kịp thời đến nhân dân trên cả nước.

Các phiên tòa đều được tổ chức theo tinh thần cải cách tư pháp, việc tranh tụng được đảm bảo, không hạn chế thời gian tranh tụng, giúp đảm bảo quyền con người; phán quyết của HĐXX đều dựa trên kết quả tranh tụng công khai tại phiên tòa, thể hiện sự dân chủ, công khai, khách quan. Công tác thu hồi tài sản tham nhũng đặc biệt được chú trọng. Năm 2019, có vụ án thu hồi được cho Ngân sách Nhà nước toàn bộ số tiền Nhà nước bị thiệt hại và số tiền chiếm hưởng của các bị cáo.

Điển hình như trong vụ án MobiFone mua 95% cổ phần AVG, bị cáo Nguyễn Bắc Son, nguyên Bộ Trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông lúc đầu không thừa nhận hành vi nhận hối lộ, nhưng với phương pháp đấu tranh kiên trì, mềm dẻo, cho đối chất, công bố lời khai của các bị cáo khác và công bố một phần nội dung thư mà bị cáo đã viết gửi vợ trong quá trình điều tra thì chỉ sau thời gian nghỉ trưa, bị cáo đã thừa nhận nhận tiền hối lộ.

Khi nói lời sau cùng, bị cáo đã gửi lời xin lỗi Tổng Bí thư, xin lỗi Đảng, Nhà nước và Nhân dân, đồng thời đã động viên người nhà khắc phục toàn bộ số tiền bị cáo đã chiếm hưởng từ việc nhận hối lộ là hơn 66 tỷ đồng. Đây là vụ án đầu tiên thu hồi được toàn bộ số tiền Nhà nước bị thiệt hại và toàn bộ số tiền chiếm hưởng của các bị cáo, là điển hình của kết quả tranh tụng tại phiên tòa.

Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân cũng ghi nhận điểm sáng trong các phiên tòa xét xử các vụ án tham nhũng vừa qua khi đến dự Hội nghị triển khai công tác năm 2020 của ngành Tòa án. Đó là đã áp dụng đồng bộ các biện pháp để thu hồi triệt để tài sản tham nhũng ngay trong quá trình xét xử.

Chủ tịch Quốc hội nhắc lại trong vụ án MobiFone mua 95% cổ phần AVG, HĐXX đã cho tạm dừng phiên tòa, tạo mọi điều kiện để bị cáo nộp lại tài sản tham nhũng. Kết quả là ngay trước ngày tuyên án, bị cáo Nguyễn Bắc Son đã nộp lại 66 tỷ đồng tiền nhận hối lộ. Đây là kinh nghiệm rất tốt cho việc xét xử các vụ án tham nhũng trong thời gian tới.

"Chưa bao giờ công cuộc đấu tranh phòng, chống tham nhũng được đẩy mạnh và thu được nhiều kết quả vượt bậc rõ nét như hiện nay. Việc xét xử với tinh thần rõ đến đâu xử đến đó, không có vùng cấm, không có ngoại lệ bất kể người đó là ai đã được dư luận xã hội đánh giá cao, khẳng định quyết tâm chống tham nhũng của Đảng và Nhà nước" - Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh.