Vụ án có 19 bị can
Theo KLĐT, Cty CP Phát triển Nam Sài Gòn (SADECO) là Cty con của Cty Phát triển Công nghiệp Tân Thuận (IPC, 100% vốn Nhà nước), với tỷ lệ góp vốn của IPC là 74,8%. Ngày 26/3/2015, IPC bán đấu giá vốn góp tại SADECO, Cty Eximland là nhà đầu tư mua trúng đấu giá hơn 5,2 triệu cổ phần (chiếm 30,8% vốn điều lệ SADECO) với giá 26.100 đồng/cổ phần.
Tháng 9/2016, Cty Nguyễn Kim mua lại toàn bộ cổ phần của Eximland tại SADECO với giá 55.000 đồng/cổ phần. Vốn điều lệ của SADECO tại thời điểm tháng 10/2016 là 170 tỷ đồng (tương ứng với 17 triệu cổ phần), trong đó vốn của IPC chiếm 44%, vốn của Thành ủy TP HCM chiếm 16,7%, nhóm Nguyễn Kim chiếm 30,8% và các cổ đông khác chiếm 8,5%.
Theo quy định khi tăng vốn và chuyển nhượng quyền mua cổ phần của IPC, vốn Văn phòng Thành ủy tại SADECO thì phải thực hiện đấu giá. Tuy nhiên, các cá nhân liên quan tại Thành ủy, Văn phòng Thành ủy, IPC và SADECO đã đồng ý bán 9 triệu cổ phần cho cổ đông chiến lược là Cty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phần không thông qua thẩm định giá và đấu giá, gây thất thoát cho Sadeco 940 tỷ đồng, dẫn đến thiệt hại tương ứng cho nhóm cổ đông nhà nước (IPC, Văn phòng Thành ủy...).
Ngày 12/1/2021, Cơ quan CSĐT Công an TP HCM hoàn tất KLĐT, chuyển VKSND TP đề nghị truy tố ông Tề Trí Dũng, ông Tất Thành Cang và 17 đồng phạm về các tội Tham ô tài sản, Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát lãng phí.
Nhưng sau đó, VKSND TP đã trả hồ sơ để điều tra bổ sung. Trong đó, đề nghị xác định giá trị cổ phần của Cty SADECO tại thời điểm bán 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim để xác định chính xác tài sản nhà nước bị thất thoát; xác định có hay không tài sản nhà nước bị thất thoát trong khoảng thời gian từ lúc SADECO chuyển nhượng 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim (2017) đến lúc hai bên chấm dứt hợp đồng chuyển nhượng, trả lại tiền và cổ phần cho nhau (năm 2019).
Trong quá trình điều tra bổ sung, ngày 25/3/2021, cơ quan điều tra đã quyết định trưng cầu Hội đồng định giá tài sản trong tố tụng hình sự TP HCM định giá toàn bộ tài sản, các khoản phải thu, phải trả của SADECO để làm cơ sở xác định thiệt hại trong việc bán cổ phần cho Nguyễn Kim.
 |
| Bị can Tất Thành Cang và bị can Tề Trí Dũng. |
CQĐT nhận định gì về Cty Nguyễn Kim?
Ngày 16/4/2021, Hội đồng định giá trong tố tụng hình sự cấp TP đã có kết luận định giá tài sản. Theo đó, thời điểm tháng 1/2017, giá trị tài sản của SADECO là 3.245 tỷ đồng, giá trị các khoản nợ phải trả là 481 tỷ, giá trị 1 cổ phần là 162.571 đồng. Với phần giá trị tài sản vô hình, trong đó bao gồm giá trị thương hiệu, lợi thế thương mại của doanh nghiệp thì SADECO là DN luôn có kết quả kinh doanh tốt, các năm đều có lợi nhuận, tiềm năng, giá trị DN lớn.
Từ kết quả định giá và các văn bản liên quan, cơ quan điều tra khẳng định có đủ cơ sở xác định giá trị cổ phần của SADECO tại thời điểm phát hành cho Nguyễn Kim (tháng 1/2017) là 162.571 đồng. Như vậy, thiệt hại của SADECO trong việc bán 9 triệu cổ phần cho Nguyễn Kim là 1.103 tỷ đồng. Trong đó, thiệt hại cho vốn của UBND TP HCM là 485 tỷ đồng, vốn Thành ủy TP HCM là 184 tỷ đồng, các cổ đông khác là 433 tỷ đồng.
CQĐT cho rằng, trong khoảng thời gian bán cổ phần cho Nguyễn Kim đến thời điểm thanh lý hợp đồng (từ tháng 1/2017 đến tháng 1/2019), SADECO chưa chia cổ tức cho cổ đông, mà vẫn giữ lại SADECO cho đến nay. Do đó, ngoài việc bị thất thoát, thiệt hại trong việc bán cổ phần với giá thấp như nêu trên thì tài sản nhà nước không bị thất thoát, thiệt hại thêm trong khoảng thời gian bán cổ phần cho Nguyễn Kim.
Cũng trong KLĐT bổ sung, với yêu cầu làm rõ vai trò đồng phạm của Cty Nguyễn Kim trong vụ án, Công an TP HCM giữ nguyên quan điểm trước đây.
Cụ thể, CQĐT đã khởi tố Nguyễn Hữu Thành (nguyên Phó chủ tịch HĐQT Cty Nguyễn Kim) và Phạm Nhật Vinh (nguyên TGĐ), hai đại diện Cty Nguyễn Kim tham gia vào HĐQT Sadeco, trực tiếp biểu quyết việc phát hành cổ phần cho Cty Nguyễn Kim với giá 40.000 đồng/cổ phần.
Ông Nguyễn Văn Kim (Chủ tịch HĐQT Cty Nguyễn Kim, đã xuất cảnh) là người cử Thành và Vinh tham gia vào HĐQT Cty SADECO, đại diện theo ủy quyền đối với cổ phần của Cty Nguyễn Kim tại Sadeco. Tuy nhiên, chưa có tài liệu xác định ông Kim can thiệp, tác động, yêu cầu hai bị can này biểu quyết phát hành với giá cổ phần. "Hiện chưa có căn cứ kết luận ông Kim và các cá nhân liên quan khác đồng phạm trong việc mua 9 triệu cổ phần", KLĐT nêu.
CQĐT xác định, trên cơ sở đề xuất của TGĐ Sadeco Hồ Thị Thanh Phúc ngày 24/4/2017, nhóm đại diện quản lý vốn của VPTU tại Sadeco đã trình phương án phát hành cổ phần cho cổ đông chiến lược là Cty Nguyễn Kim để tăng vốn điều lệ Sadeco. Ngày 16/5/2017, Phó bí thư Tất Thành Cang đã tổ chức họp, sau đó có bút phê "đồng ý".
Ông Cang bị cáo buộc là biết rõ việc phát hành cổ phần phải đấu giá, thẩm định giá nhưng không chỉ đạo VPTU, người đại diện vốn, có ý kiến về giá phát hành cổ phần (được xác định cụ thể là 40.000 đồng/cổ phần) cho cổ đông chiến lược là sai quy định tại Điều 125 và Điều 149 Luật Doanh nghiệp (thẩm quyền quyết định về giá bán thuộc về Hội đồng quản trị). Từ bút phê của Phó bí thư, nhóm đại diện vốn của VPTU đã biểu quyết đồng ý phương án bán 9 triệu cổ phần cho Cty Nguyễn Kim. Sau thương vụ này, Sadeco thu về 360 tỷ đồng, thấp hơn giá trị thực rất nhiều.
