Hàng năm, cứ đến ngày Quốc khánh, cụ Nguyễn Lê Bàn (101 tuổi), trú làng Khả Phong, xã Nam Sơn, huyện Đô Lương (tỉnh Nghệ An) lại nhớ về giây phút lịch sử và thời khắc thiêng liêng khi đất nước giành độc lập.
Theo lời của cán bộ tiền khởi nghĩa Nguyễn Lê Bàn, ngày 13/8/1945, dưới sự chỉ đạo của Tổng bộ Việt Minh, nhân dân các làng của tổng Đặng Sơn chuẩn bị sẵn cờ, trống, mõ và các loại vũ khí tham gia biểu tình.
Rạng sáng 18/8, khắp nơi vang lên tiếng mõ, nhân dân Nam Sơn hòa cùng 3 vạn quần chúng các tổng Đặng Sơn, Thuần Trung, Yên Lãng... kéo về phủ lị Đô Lương hô vang khẩu hiệu: “Ủng hộ Việt Minh!”, “Việt Nam hoàn toàn độc lập muôn năm!”.... Sau đó, đoàn biểu tình được nghe cán bộ Việt Minh diễn thuyết rồi trở về chuẩn bị cùng nhân dân cả nước sẵn sàng cho ngày Tổng khởi nghĩa.
Nhớ lại những năm tháng hào hùng, cụ Bàn kể: "Nhận được lệnh tổng khởi nghĩa của Việt Minh phủ, đêm 22/8, làng Khả Phong và toàn tổng Đặng Sơn sục sôi không khí chuẩn bị. Đêm ấy, tôi cùng các đồng chí trong Đoàn Thanh niên cứu quốc và các đoàn thể khác đến từng nhà vận động bà con may cờ, chuẩn bị vũ khí để tham gia đấu tranh. Riêng lực lượng thanh niên tập trung viết biểu ngữ, rải truyền đơn, tất cả háo hức chờ đợi giây phút lịch sử”.
Vào năm 2017, cụ Nguyễn Lê Bàn được Ban chấp hành Trung ương tặng huy hiệu 70 năm tuổi Đảng |
Mờ sáng 23/8, cụ Bàn và bà con Khả Phong hòa vào dòng người đông đúc tham gia tổng khởi nghĩa. Trước sức mạnh của quần chúng, Tri phủ Anh Sơn là Lê Phổ cùng bọn nha lại phải giao nộp ấn tín và đầu hàng.
Ngày 2/9/1945, hòa chung không khí tưng bừng của cả nước, ông cùng mọi người may cờ, rồi hát bài Tiến quân ca, Diệt phát xít, bà con dậy tiếng reo hò mừng vui, phấn khởi đón mừng độc lập. Với ông, giây phút thiêng liêng khi Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã in sâu vào tâm trí mỗi người con đất Việt.
Sau ngày độc lập, cụ Bàn tiếp tục tham gia kháng chiến và đóng góp công sức, trí tuệ cho quê hương, đất nước. Cụ từng giữ chức vụ Trưởng Công an huyện, Chủ tịch UBND huyện rồi Bí thư Huyện ủy Nghĩa Đàn (tỉnh Nghệ An).
Nghỉ hưu, cụ trở về với gia đình, làng xã. Tại địa phương, cụ tham gia các buổi nói chuyện, kể chuyện truyền thống cho học sinh trong nhà trường để các cháu hiểu hơn về lịch sử dân tộc....
Cụ Bàn cũng là người luôn gương mẫu đi đầu trong việc thực hiện các cuộc vận động, các phong trào thi đua yêu nước tại địa phương. “Cả cuộc đời tôi luôn cố gắng noi theo tấm gương của Bác Hồ. Giờ tôi còn sức khỏe thì sẽ cống hiến bằng cái tâm và trách nhiệm của mình”, cụ Bàn chia sẻ. Đến nay, cụ Nguyễn Lê Bàn đã 74 năm tuổi Đảng.
Nói về người đảng viên lão thành, ông Trần Hữu Đức - Bí thư Đảng ủy xã Nam Sơn chia sẻ, cụ Bàn là gương mẫu đi trước cho mọi người cùng làm theo. Tại địa phương, cụ tích cực ủng hộ kinh phí để làm đường, đóng góp vào một trong những tiêu chí trong mục tiêu xây dựng các tiêu chí nông thôn mới của xã.