Năm 2017, cả thế giới hướng về nước Mỹ khi tổng thống đắc cử là một
nhân vật gây ngạc nhiên: Donald Trump - vị tỷ phú vốn nổi tiếng với tác
phong có phần bỗ bã, khác xa hình ảnh lịch thiệp thường thấy ở các chính
khách. Từng hành động của Trump đều được ghi hình và bàn tán không
ngớt. Thậm chí, người ta còn làm video tổng hợp các màn bắt tay giữa ông
và nhiều nguyên thủ quốc gia trong các dịp khác nhau: Trump thường bắt
tay người khác bằng cách siết mạnh và giằng kéo trong suốt hàng chục giây
và hoàn toàn tảng lờ vẻ mặt bối rối của đối phương. Dù là Tổng thống Pháp
Emmanuel Macron, Thủ tướng Canada Justin Trudeau, Lãnh đạo tối cao
Triều Tiên Kim Jong Un, hay cố Thủ tướng Nhật Bản Shinzo
Abe... thì cũng không ai thoát được các
màn “vật tay” của
ông Trump.
Không chỉ vì
Donald Trump là
nhân vật nổi tiếng,
nên từng hành vi của
ông mới bị truyền
thông và công chúng
mổ xẻ nhiều đến vậy
mà mở rộng ra, trong
cuộc sống hàng ngày,
các hành động xã giao
tưởng như đơn giản thật
ra lại ẩn chứa nhiều ý nghĩa về con
người cá nhân, cũng như đóng vai trò quan trọng trong hiệu quả tương tác
giữa các cá nhân với nhau. Là chuyên gia giao tiếp kiêm diễn giả quốc tế về
thuật lãnh đạo và kỹ năng bán hàng với 25 năm kinh nghiệm, đào sâu nghiên
cứu về giao tiếp và ngôn ngữ cơ thể, lẽ tất nhiên bà Catherine Molloy rất
quan tâm đến điều này và đã dành nhiều thời gian để nghiên cứu. Đây cũng
chính là chủ đề được khai thác sâu sắc và đa diện trong “Cái bắt tay triệu
đô”, cuốn sách của bà Catherine Molloy.
Trong phần đầu tiên của cuốn sách, tác giả dành nhiều trang để hướng
dẫn kỹ thuật bắt tay một cách cụ thể: siết mạnh hay nhẹ, bằng một hay hai
tay, kéo dài trong bao lâu, với dáng đứng và ánh mắt thế nào,... Bạn đọc có
thể nghĩ chỉ là bắt tay thôi mà, có cần chi tiết đến thế không, nhưng sự thật
là cách bạn bắt tay lại tiết lộ rất nhiều về tính cách và tâm lý của bạn. Như
màn “vật tay” với lực siết và kéo mạnh trong thời gian dài của cựu Tổng
thống Trump cho thấy ông là người nóng tính và luôn muốn thể hiện quyền
lực (điều này cũng thường hiển hiện qua mọi lời nói và hành vi khác của
ông mà công chúng thấy qua truyền thông). Ngược lại, một cái bắt tay yếu
ớt cho thấy con người thiếu tự tin, hoặc cái chạm hờ hững vào các đầu ngón
tay có thể là dấu hiệu của một người ngạo mạn.
Hãy tưởng tượng, trong bối cảnh đòi hỏi thái độ chuyên nghiệp như một
cuộc phỏng vấn ứng tuyển việc làm hay gặp gỡ khách hàng tiềm năng, ngay
khi lời nói chưa được phát ra, người đối diện đã nhìn thấy cách bạn đi đứng,
biểu cảm gương mặt, ánh mắt và cái bắt tay. Bởi một cách hữu thức hoặc
vô thức, người khác sẽ đánh giá bạn qua ngôn ngữ cơ thể và ngược lại, bạn
cũng đánh giá người khác bằng phương thức tương tự.
Ứng xử quá vồn vã sẽ gây mất thiện cảm nếu bạn chỉ chăm chăm thể
hiện mình mà tảng lờ cảm xúc của người khác. Ngược lại, cho dù có chuyên
môn giỏi cùng tính cách nồng hậu, nếu hôm đó tâm trạng bạn không vui và
để lộ điều đó qua gương mặt thiếu cảm xúc và cái bắt tay hời hợt, đối phương
có thể cho rằng bạn là người tự ti hoặc lãnh đạm - đồng nghĩa với một cơ
hội bị tuột mất.
Cuốn sách cũng dành một phần quan trọng để bàn về ngôn ngữ hình thể
trong các nền văn hóa với những phong tục, tập quán khác nhau. Trong bối
cảnh toàn cầu hóa với môi trường làm việc thường là sự hợp tác giữa nhân
sự đa quốc gia, sự hiểu biết và nhạy cảm về văn hóa là tối quan trọng để
giảm thiểu mâu thuẫn và hiểu lầm.
Người châu Á với truyền thống kín đáo thường bắt tay nhẹ và đôi khi
hơi cúi đầu, trong khi người Mỹ thường bắt tay với lực siết mạnh cùng nụ
cười và ánh mắt nhìn thẳng vào đối phương, còn người Úc lại có xu hướng
chào hỏi nhau bằng những cái vỗ lưng. Người Pháp thường chào nhau bằng
cách hôn má, trong khi hành động đó là hoàn toàn không phù hợp trong văn
hóa Việt Nam.
Nam giới thường thoải mái và tự tin với hành động bắt tay, còn phụ nữ
thường e dè hơn một chút. Thậm chí, ở một số quốc gia theo đạo Hồi giáo,
bất kỳ sự đụng chạm cơ thể mang tính xã giao nào giữa hai người khác giới
cũng đều không được chấp nhận. Do vậy, tác giả Molloy khuyên bạn nên
tìm hiểu kỹ tập quán bản địa trước khi du lịch hoặc công tác ở một đất nước
xa lạ, bởi sự hiểu biết và tôn trọng nền tảng văn hóa của người khác sẽ giúp
bạn “ghi điểm” trong bất kỳ hoàn cảnh nào.
Giá trị của thông điệp phi ngôn từ được Molloy nhấn mạnh ngay từ tựa
đề của cuốn sách, nhưng con số “triệu đô” ở đây không đơn thuần có ý nghĩa
về tiền bạc hay các hợp đồng kinh doanh, mà theo tác giả, mục đích là “giúp
bạn cảm thấy mình đáng giá triệu đô và chỉ cho bạn cách để khiến các khách
hàng của mình có cảm nhận tương tự về bản thân họ”.