Mỹ - Afghanistan mâu thuẫn về thời hạn cho thỏa thuận an ninh

23/11/2013 06:24

(PLO) - Mỹ cho biết một thỏa thuận về an ninh với Afghanistan sau năm 2014 sẽ được ký vào cuối năm nay, hoàn toàn mâu thuẫn với những phát biểu trước đó của Tổng thống Afghanistan Hamid Karzai.

Trong buổi gặp mặt với Hội đồng bô lão để thảo luận về thỏa thuận, Tổng thống Karzai nói rằng việc ký kết sẽ không được tiến hành cho đến sau các cuộc bầu cử vào năm 2014. Phát biểu tại buổi lễ khai mạc cuộc họp kéo dài 4 ngày của Hội đồng bô lão – còn được gọi là Loya Jirga – vào ngày 21/11 tại Kabul, ông Karzai đã thúc giục các đại biểu chấp thuận thỏa thuận an ninh mới. Các cuộc bỏ phiếu tại Afghanistan sẽ được tiến hành trong vòng chưa đầy 6 tháng nữa và ông Karzai thì đã tại vị 2 nhiệm kỳ nên ông này không thể tiếp tục nắm quyền thêm nữa.

Ông Karzai nói rằng một số nhà lãnh đạo trên thế giới, trong đó có Nga, Trung Quốc và Ấn Độ, đã bày tỏ sự ủng hộ đối với thỏa thuận. Theo Tổng thống Karzai, thỏa thuận sẽ cung cấp cho Afghanistan các điều kiện an ninh cần thiết cũng như cơ sở để các lực lượng từ các nước khác trong khối NATO trợ giúp binh lính Afghanistan.

Dự thảo về thỏa thuận giữa 2 bên được đưa ra chỉ vài giờ trước khi cuộc họp bắt đầu. Trong bài phát biểu tại cuộc gặp, ông Karzai cũng thú nhận giữa ông và người Mỹ thiếu sự tin tưởng lẫn nhau. “Tôi không tin tưởng họ và họ cũng không tin tưởng tôi. 10 năm qua đã chứng minh cho tôi thấy điều này. Tôi đã phải đấu tranh với họ và họ cũng có chương trình để chống lại tôi” – ông Karzai nói.

Một đại biểu tại Loya Jirga phản đối
bản dự thảo thỏa thuận

Phía Mỹ đã nhanh chóng bác bỏ thời gian biểu nói trên và tuyên bố việc trì hoãn ký kết bản thỏa thuận là “không thực tế và không thể được”. “Chúng tôi tin rằng việc ký kết thỏa thuận càng sớm càng tốt là cần thiết để đảm bảo tương lai cho người Afghanistan trước các cuộc bầu cử sắp tới và tạo điều kiện cho Mỹ và các đối tác khác lên kế hoạch cho sự hiện diện của Mỹ sau năm 2014” – Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ Jen Psaki tuyên bố. Người phát ngôn Nhà Trắng Josh Earnest cũng tái khẳng định thời gian biểu do Mỹ đưa ra: “Việc ký thỏa thuận này là rất quan trọng và việc ký kết sẽ diễn ra vào cuối năm” – ông Earnest nói.

Dự thảo về thỏa thuận an ninh dường như đã giải quyết 2 vấn đề quan trọng, gồm các cuộc đột kích của Mỹ vào các ngôi nhà của người dân Afghanistan và bên nào sẽ có thẩm quyền pháp lý trong việc xét xử các binh lính Mỹ.

Ngày 21/11, Tổng thống Mỹ Barack Obama đã gửi cho người đồng nhiệm Karzai một bức thư, trong đó cam kết sẽ tôn trọng chủ quyền của Afghanistan và cam kết rằng binh lính Mỹ sẽ không xâm nhập nhà của người dân Afghanistan trừ các trường hợp đặc biệt. Về vấn đề thẩm quyền xét xử, dự thảo thỏa thuận viết: “Afghanistan ủy quyền cho Mỹ tiến hành các phiên tòa xét xử các vụ việc này hoặc có các biện pháp kỷ luật phù hợp trong lãnh thổ Afghanistan”.

Hội đồng Loya Jirga có thể sửa đổi hoặc bác bỏ bất cứ điều khoản nào trong bản dự thảo thỏa thuận. Nếu Hội đồng này bác bỏ toàn bộ bản dự thảo thì nhiều khả năng Chính phủ Afghanistan sẽ bị ngăn cản không được ký thỏa thuận này.

Thanh Tâm