Lựa chọn tiến hành hủy các loại vũ khí của Syria trên biển đã được xem xét nghiêm túc hơn sau ngày 15/11 khi Albania đã bác bỏ lời đề nghị cho phép hủy các loại vũ khí hóa học trên lãnh thổ nước này của Mỹ. Quyết định của Albania đã được đưa ra sau khi hàng nghìn người dân nước này xuống đường biểu tình phản đối. Trước đó, Na Uy cũng đã từ chối đề nghị tương tự với lý do nước này không có chuyên môn hay các phương tiện để tiêu hủy các loại vũ khí.
Các quan chức Mỹ cho biết, 2 hệ thống đang được xem xét để tiêu hủy các vật liệu tiền thân được chế tạo để kết hợp với nhau tạo ra các loại vũ khí hóa học. Còn kho vũ khí hóa học nhỏ hơn của Syria sẽ được tiêu hủy riêng rẽ. Một số nguồn tin cho biết, các quan chức của Tổ chức cấm vũ khí hóa học (OPCW) – tổ chức đang hoạt động tại Syria để xác định vị trí và nhận dạng các loại vũ khí hóa học của nước này – sẽ giám sát việc tiêu hủy. Quá trình tiêu hủy sẽ được tiến hành theo các tiêu chuẩn an toàn theo quy định của Mỹ và Liên minh châu Âu.
Theo một kế hoạch được đưa ra, 5 lò đốt hoạt động ở nhiệt độ 2.700 độ C trên một con tàu sẽ thiêu hủy toàn bộ các vật liệu tiền thân quan trọng nhất để chế tạo vũ khí hóa học của Syria trong vòng chưa đến 60 ngày. Các quan chức Mỹ cho biết, các sản phẩm còn lại của quá trình này sẽ là các loại muối vô hại và các chất rắn khác. Quân đội Mỹ sẽ đảm bảo an ninh tại các vùng biển quốc tế nơi tàu biển nói trên neo đậu.
Đề xuất thứ hai tập trung vào hệ thống di động với độ phức tạp cao do Lầu Năm Góc phát triển và được biết đến với tên gọi Hệ thống thủy phân triển khai thực địa. Hệ thống này được thiết kế để chuyển đổi các chất hóa học thành các hợp chất không thể sử dụng nhằm các mục đích quân sự bằng cách trộn lẫn các chất này với nước và các hóa chất khác sau đó làm nóng chúng lên. Hệ thống này, theo Lầu Năm Góc, có thể hoạt động trong 10 ngày và sẽ được dùng để trung hòa một lượng lớn các tiền chất hóa học mà Chính phủ Syria có thể sử dụng để chế sarin và các loại khí độc khác.
Các đề xuất nói trên đã được Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đề cập trong các phát biểu về những nỗ lực nhằm tiêu hủy kho vũ khí hóa học của Syria. “Chúng tôi không phải không có các biện pháp thay thế. Trên thực tế, chúng tôi đang theo đuổi 2 biện pháp thay thế để có thể hoàn thành việc tiêu hủy và đáp ứng thời gian biểu” – ông Kerry khẳng định.
Giới chức Mỹ nói rằng những đề xuất vừa được đưa ra cho thấy một giải pháp hiệu quả đối với câu hỏi các loại vũ khí hóa học sẽ được tiêu hủy bằng cách nào khi chúng được đưa ra khỏi lãnh thổ Syria. “Đó là 2 trong số những lựa chọn mà chúng tôi đang xem xét và chúng tôi có năng lực để tiến hành đối với các vũ khí hóa học của Syria” – bà Caitlin Hayden, một người phát ngôn của Hội đồng An ninh quốc gia Mỹ cho hay.
Tuy nhiên, một quan chức Mỹ cho biết Washington hiện vẫn chưa từ bỏ ý định tìm kiếm một nước đồng ý chấp nhận cho tiêu hủy 1.000 tấn chất tiền thân và hóa chất khác trong kho vũ khí của Syria trên lãnh thổ của họ. Việc tiêu hủy các loại vũ khí trên biển sẽ không cần phải có sự chấp thuận của một nước nào nhưng nhiều khả năng sẽ vấp phải sự phản đối của các nhà hoạt động vì môi trường.