Không nên giảm đại biểu chuyên trách
Báo cáo một số vấn đề lớn dự kiến tiếp thu, giải trình ý kiến của Đại biểu Quốc hội (ĐB), chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Quốc hội Nguyễn Khắc Định cho biết, đa số ý kiến ĐB tán thành việc cụ thể hóa chủ trương của Trung ương trong việc giảm số lượng đại biểu hội đồng nhân dân (HĐND) các cấp ở từng loại đơn vị hành chính, giảm số lượng cấp phó của HĐND.
“Tuy nhiên, giảm như thế nào, giảm ở cấp nào, cơ quan nào thì ý kiến còn khác nhau. Đối với HĐND cấp huyện thì đa số ý kiến thống nhất cần giảm. Đối với HĐND cấp tỉnh thì đa số ý kiến đại biểu đề nghị giữ nguyên như luật hiện hành (gồm 2 phó chủ tịch HĐND) hoặc đề nghị quy định số lượng cấp phó căn cứ vào phân loại đơn vị hành chính cấp tỉnh”, ông Định nói.
Theo Phó Chủ tịch Quốc hội Phùng Quốc Hiển thì “xu hướng chung là tăng cường hoạt động, hiệu quả hoạt động của cơ quan dân cử, đặc biệt là trong quyết định các vấn đề quan trọng và công tác giám sát. Nếu chúng ta giảm thì ngược xu thế, do đó tôi đề nghị cân nhắc vấn đề này.
Đồng quan điểm, Chủ tịch Hội đồng dân tộc Hà Ngọc Chiến cho biết: “Tại hội nghị giao ban HĐND các địa phương, đa số muốn giữ theo quy định hiện hành. Để đảm bảo tinh giản, hiệu lực, hiệu quả của các cơ quan mà phải giảm số đại biểu chuyên trách thì không thể tăng cường chất lượng cơ quan dân cử. Giảm ở chỗ nào chứ không nên giảm Phó Chủ tịch HĐND tỉnh và Phó các Ban HĐND tỉnh. Tôi cho rằng, cần giữ quy định cũ thì hợp lý hơn”.
Trưởng ban Công tác đại biểu Trần Văn Túy cũng cho rằng, chưa thấy ý kiến nào nói vướng khi có 2 Phó Chủ tịch HĐND, cho nên cần xem xét việc đề nghị giảm 1 Phó Chủ tịch HĐND. Thiết chế UBND và HĐND là khác nhau, vì UBND là điều hành nhanh gọn, còn HĐND là dân chủ, thể chế càng dân chủ thì càng lắng nghe ý kiến nhân dân. Cho nên không nên giảm 1 Phó Chủ tịch HĐND.
Cho ý kiến về vấn đề này, Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Thị Kim Ngân nhận định, muốn nâng cao chất lượng cơ quan dân cử cần tăng cường đại biểu chuyên trách cả Quốc hội lẫn HĐND. Nâng cao chất lượng giám sát của cơ quan dân cử cũng là để kiểm soát quyền lực, do đó cần cụ thể hóa để báo cáo lại Trung ương. Ý kiến cho rằng 2 Phó Chủ tịch HĐND làm tăng biên chế là không đúng. Cấp huyện có thể giảm nhưng ở cấp tỉnh cần cân nhắc.
Rà soát các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh
Báo cáo tiếp thu một số vấn đề của dự án Luật Xuất cảnh, nhập cảnh của công dân Việt Nam, Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh (QP-AN) Võ Trọng Việt cho biết, về các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh, tiếp thu ý kiến của ĐB, Thường trực ủy ban đã rà soát, đối chiếu với các quy định của pháp luật có liên quan và đề nghị thiết kế lại điều luật cho rõ hơn, thống nhất trong hệ thống pháp luật; thu hẹp diện các đối tượng bị tạm hoãn; quy định chặt chẽ hơn các trường hợp bị tạm hoãn để tránh lạm dụng, lợi dụng làm ảnh hưởng đến quyền công dân…
Thường trực Uỷ ban QP-AN đề nghị bổ sung tạm hoãn xuất cảnh đối với trường hợp: “Người bị thanh tra, kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó vi phạm đặc biệt nghiêm trọng và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn” và “Người đại diện theo pháp luật của cơ quan, tổ chức đang có nghĩa vụ thi hành bản án, quyết định của Tòa án”.
Đối với người có nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội (BHXH) mà chưa đóng, công dân thuộc diện gọi thực hiện nghĩa vụ quân sự, nghĩa vụ tham gia dân quân tự vệ nòng cốt thì đề nghị không nên tạm hoãn xuất cảnh, vì đối tượng quá rộng. Còn trong trường hợp vi phạm pháp luật về BHXH, nghĩa vụ quân sự đến mức phải truy cứu trách nhiệm hình sự thì bị tạm hoãn xuất cảnh.
Chủ nhiệm Ủy ban Tư pháp của Quốc hội Lê Thị Nga cho rằng, dự luật có nhiều điều liên quan đến quyền công dân, quyền con người nên phải rà soát kỹ để đảm bảo sự thống nhất của hệ thống luật cũng như tính khả thi. Do đó, nội dung liên quan các trường hợp bị tạm hoãn xuất cảnh cần chiếu theo luật tố tụng hình sự, tố tụng dân sự...
Quy định tạm hoãn xuất cảnh đối với “Người bị thanh tra, kiểm tra, xác minh có đủ căn cứ xác định người đó vi phạm đặc biệt nghiêm trọng và xét thấy cần ngăn chặn ngay việc người đó trốn” còn chung chung.
Bởi khi nào là “đặc biệt nghiêm trọng” hay “xét thấy cần ngăn chặn”? “Đề nghị rà soát hết quy định liên quan để tránh ảnh hưởng quyền con người, quyền công dân; tránh tuỳ tiện lạm dụng trong thực tế”, bà Lê Thị Nga nói.
Chủ nhiệm Uỷ ban Pháp luật Nguyễn Khắc Định bày tỏ băn khoăn về trường hợp “chưa cấp giấy xuất cảnh” vì “đối tượng nào chưa được cấp giấy tờ xuất cảnh thì phải chỉ rõ. Luật cũng chưa cụ thể thẩm quyền ai sẽ quyết định việc chưa cấp vì theo dự thảo luật phạm vi rất rộng, từ hành chính, dân sự đến hình sự”.
Tiếp thu, giải trình vấn đề, Thượng tướng Lê Quý Vương, Thứ trưởng Bộ Công an thể hiện đồng tình với các ý kiến trên, bởi đối tượng quy định quá rộng, chưa cụ thể, rất khó cho các cơ quan thực hiện. “Có trường hợp nằm trong quy định thuộc diện tạm hoãn nhưng mắc bệnh hiểm nghèo, cần khẩn trương ra nước ngoài chữa bệnh như ung thư, cấp cứu, mổ xẻ thì giải quyết thế nào?
Để quyết định những trường hợp này rất khó vì động chạm quyền con người, quyền công dân. Vì vậy phải rà soát kỹ, để phạm vi tạm hoãn xuất, nhập cảnh phải hết sức chặt chẽ, trừ quyết định của cơ quan tố tụng còn lại nhiều nội dung khác từ thuế khóa, hành chính, dân sự rất phức tạp” - Thứ trưởng Bộ Công an nêu quan điểm.
