Có được kết quả tích cực này là nhờ 6 giải pháp mà cơ quan Hải quan đã và đang triển khai thời gian qua nhằm tạo thuận lợi tối đa cho mặt hàng nông sản xuất khẩu được làm thủ tục thông quan nhanh nhất.
Hỗ trợ nông sản xuất khẩu một cách thuận lợi nhất
Tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Lào Cai, dù chưa đạt được quy mô kim ngạch như thời điểm trước khi xảy ra dịch COVID-19 nhưng hoạt động xuất nhập khẩu, nhất là xuất khẩu (XK) các loại trái cây (thanh long, chuối, dưa hấu, mít, xoài) và sắn lát khô qua cửa khẩu quốc tế đường bộ số II Kim Thành đã có sự tăng trưởng khả quan, là “điểm sáng” trong những tháng đầu năm. Đáng chú, ý, ngoài các mặt hàng trái cây truyền thống, những tháng đầu năm 2023, tại Chi cục có thêm mặt hàng mới là quả sầu riêng được xuất khẩu chính ngạch.
Cục Hải quan Lạng Sơn cũng yêu cầu 5 chi cục hải quan cửa khẩu tập trung toàn lực, áp dụng giải pháp hợp lý để hỗ trợ kịp thời cho các doanh nghiệp (DN) thực hiện các thủ tục XK đối với mặt hàng nông sản, trái cây tươi. Đặc biệt, ưu tiên làm thủ tục trước cho các phương tiện vận tải mặt hàng nông sản, trái cây tươi của Việt Nam XK sang Trung Quốc.
Điển hình, Chi cục Hải quan cửa khẩu Hữu Nghị đã chỉ đạo các khâu nghiệp vụ chỉ thực hiện kiểm tra thông qua hệ thống tờ khai điện tử và chỉ cần có chứng nhận của cơ quan kiểm dịch thực vật là làm thủ tục cho phép thông quan. Thời gian thông quan một lô hàng qua cửa khẩu quốc tế Hữu Nghị thời điểm này chỉ khoảng hai phút.
Với việc triển khai linh hoạt các biện pháp trong thời điểm này, các sở, ban, ngành, lực lượng chức năng của tỉnh Lạng Sơn đang triển khai với mục tiêu giúp công tác thông quan cho mặt hàng nông sản, trái cây tươi XK nhanh hơn, qua đó hỗ trợ các DN hoạt động XK nông sản qua địa bàn một cách thuận lợi nhất.
Ngành Hải quan đóng vai trò mắt xích quan trọng
Nói về vai trò của cơ quan Hải quan trong hoạt động XK nông sản tại Hội thảo “Xuất nhập khẩu nông sản qua biên giới trong bối cảnh mới: Thực trạng và giải pháp” được tổ chức mới đây, Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan Lưu Mạnh Tưởng nhấn mạnh, trong công tác quản lý hàng nông sản XK, cơ quan Hải quan đóng vai trò như một mắt xích quan trọng vừa kiểm soát hoạt động XK nông sản, vừa góp phần thúc đẩy hoạt động này phát triển.
Theo đó, Tổng cục Hải quan thường xuyên chỉ đạo các đơn vị hải quan địa phương nơi có hàng nông sản XK triển khai nhiều giải pháp tạo điều kiện tối đa và thực hiện thông quan ngay trong ngày đối với hàng hóa XK là nông sản đến thời điểm thu hoạch chính vụ nói riêng và nông sản nói chung; giải quyết ngay các vướng mắc phát sinh trong quá trình thực hiện thủ tục hải quan XK hàng hóa; phối hợp chặt chẽ, thường xuyên trao đổi thông tin với cơ quan kiểm dịch để thực hiện nhanh chóng thủ tục cho DN.
Cụ thể, tích cực đơn giản hóa thủ tục hải quan, rút ngắn thời gian thông quan, tạo điều kiện tối đa và thực hiện thông quan nhanh chóng (kể cả ngoài giờ hành chính). Trường hợp thay đổi cửa khẩu xuất, thay đổi phương thức vận chuyển hàng hóa hoặc không có nhu cầu XK thì hướng dẫn DN thực hiện khai sửa đổi, bổ sung hoặc hủy tờ khai hải quan (đối với các trường hợp đã đăng ký tờ khai), đăng ký tờ khai hải quan mới theo quy định để tiếp tục XK hoặc đưa trở lại nội địa để tiêu thụ…
Đối với hoạt động kiểm tra sau thông quan, lực lượng hải quan tạm dừng tổ chức kiểm tra đánh giá tuân thủ đối với các DN không có dấu hiệu vi phạm để tạo điều kiện cho DN tập trung giải quyết khó khăn, duy trì hoạt động sản xuất kinh doanh; tiếp tục xây dựng phương án bố trí cán bộ, công chức giải quyết thủ tục thông quan và giám sát hàng hóa XK ngoài giờ hành chính, ngày nghỉ, ngày lễ; ưu tiên, bố trí, sắp xếp các xe đã hoàn thành thủ tục thông quan hàng hóa trước được đi qua cửa khẩu sớm. Đáng chú ý, cơ quan Hải quan phối hợp với các cơ quan chức năng, lực lượng tại cửa khẩu tiến hành hội đàm, trao đổi với phía Trung Quốc nhằm tăng cường năng lực thông quan, giải quyết nhanh tình trạng ùn tắc. Thường xuyên cập nhật tình hình, cung cấp thông tin, khuyến cáo kịp thời tới các DN XK hàng nông sản qua các cửa khẩu trên địa bàn.
Giải pháp nữa được ngành Hải quan chú trọng đó là nâng cao hiệu quả của việc kiểm tra, giám sát hàng nông sản XK thông qua thủ tục hải quan bằng việc đẩy mạnh áp dụng nguyên tắc kiểm tra theo phương pháp phân luồng quyết định kiểm tra. Mở rộng việc triển khai thực hiện thanh toán thuế, lệ phí hải quan bằng phương thức điện tử… Đồng thời, phối hợp với Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI) và thông qua các hiệp hội ngành hàng, hiệp hội DN dịch vụ logistics Việt Nam và Sở Công Thương thông báo kịp thời cho DN chính sách NK nông sản của các nước và đề nghị các DN kiểm soát chặt chẽ từ khâu thu hoạch, phân loại, đóng gói, bốc xếp hàng hóa.
Cùng với đó, cơ quan Hải quan liên tục tuyên truyền nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của DN bằng nhiều hình thức như tổ chức đối thoại, tư vấn hỗ trợ DN XK nắm rõ về những quy định của các nước về kiểm dịch, về tiêu chuẩn chất lượng, cơ chế cấp phép, thủ tục thanh toán, bảo hiểm. Chú trọng trao đổi, chia sẻ thông tin và hỗ trợ hành chính lẫn nhau giữa các cơ quan Hải quan nhằm bảo đảm thông tin mà hải quan tiếp nhận là chính xác và đầy đủ, nhất là trong bối cảnh hiện nay, các nước đặt ra các yêu cầu về tiêu chuẩn kỹ thuật, các biện pháp vệ sinh kiểm dịch cần thiết, thích hợp nhằm bảo vệ sức khỏe con người và quyền lợi người tiêu dùng.
