Nhiều doanh nghiệp đang "mệt mỏi"
Theo thống kê của FiinGroup tính đến ngày 17/3/2023, đã có 69 tổ chức phát hành có một hoặc nhiều hơn lô trái phiếu lưu hành đã không thể đáp ứng nghĩa vụ nợ với tổng giá trị 940.430 tỷ đồng, chiếm 8,15% giá trị trái phiếu doanh nghiệp đang lưu hành. Trong số 69 doanh nghiệp phát hành này, có 43 doanh nghiệp bất động sản (62,3%) với tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp chậm trả nợ ở mức 78.900 tỷ đồng, chiếm 83,6% với tổng giá trái phiếu doanh nghiệp của các doanh nghiệp chậm trả nợ trái phiếu.
Từ góc nhìn của nhà đầu tư, nhiều trường hợp trong báo cáo tài chính cho thấy loại trái phiếu doanh nghiệp phát hành đó có tài sản đảm bảo nhưng lại không có giá trị trên thị trường như cổ phiếu hay tài sản hình thành trong tương lai. Điều này gây ra lo ngại cho nhà đầu tư về khả năng thu hồi vốn một khi trái chủ quyết định có hay không chấp nhận.
Thêm vào đó, hiện tại rất ít nhà đầu tư sẵn sàng đồng ý dời lại thời hạn trả nợ, bởi vì nếu không thể trả nợ được lúc này, liệu việc dời lại 2 năm nữa có giải quyết được vấn đề hay không là một câu hỏi đáng lo ngại.
Do đó, việc minh bạch thông tin, công bố thông tin không bình thường, và hoàn toàn chịu trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản được sử dụng để thanh toán gốc, lãi trái phiếu theo quy định pháp luật của các doanh nghiệp phát hành, là rất cần thiết và đang được yêu cầu ngay từ bây giờ.
Củng cố niềm tin của thị trường
Để giúp các doanh nghiệp phát hành trái phiếu vượt khó trong tình hình hiện nay, ngày 5/3/2023, Chính phủ đã ban hành Nghị định 08/2023/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung và ngưng hiệu lực thi hành một số điều tại Nghị định 153/2020/NĐ-CP và Nghị định 65/2022/NĐ-CP. Nghị định này được đánh giá là giải pháp cấp thiết khi đưa ra thêm một sự lựa chọn hiệu quả để các doanh nghiệp cơ cấu lại các danh mục nợ nhằm vượt qua khó khăn tạm thời dưới tác động chung của thị trường như hiện nay.
Nghị định 08/2023/NĐ-CP đóng vai trò quan trọng trong việc đàm phán giữa doanh nghiệp phát hành trái phiếu và nhà đầu tư trái phiếu để tìm giải pháp tốt nhất cho cả hai bên, đảm bảo quyền lợi hợp pháp và chính đáng cho cả hai bên. Điều này giúp doanh nghiệp phát hành trái phiếu đến hạn có thể sử dụng tài sản khác để thanh toán gốc, lãi trái phiếu, giúp họ vượt qua khó khăn và tái cơ cấu lại doanh nghiệp, sản phẩm để hoàn thành dự án và trả nợ cho nhà đầu tư. Nghị định này cũng tạo điều kiện cho doanh nghiệp thực hiện nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.
Việc thực hiện phương án trên đòi hỏi phải tuân thủ các nguyên tắc tại Điều 1 Nghị định 08, bao gồm tuân thủ quy định của pháp luật dân sự và pháp luật liên quan, đối với các ngành, nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện còn phải tuân thủ quy định của pháp luật về ngành, nghề đó, được chấp thuận bởi người sở hữu trái phiếu, và doanh nghiệp phát hành phải công bố thông tin bất thường và chịu hoàn toàn trách nhiệm về tình trạng pháp lý của tài sản sử dụng để thanh toán gốc, lãi trái phiếu theo quy định của pháp luật.
Nghị định 08 được ban hành, đã nhanh chóng sửa đổi và bổ sung các quy định không còn phù hợp, thích ứng với tình hình thực tế, tháo gỡ phần nào khó khăn và khai thông nguồn vốn để trái phiếu phát huy tốt hơn cho sự phát triển của các doanh nghiệp Việt Nam. Điều này không chỉ củng cố niềm tin của thị trường mà còn bảo vệ được quyền lợi và lợi ích hợp pháp của các nhà đầu tư tham gia vào thị trường trái phiếu doanh nghiệp./.
