Với khí hậu khắc nghiệt và môi trường ô nhiễm ở những thành phố lớn hiện nay, khẩu trang trở thành vật bất li thân với nhiều người. Tuy nhiên, với giá thành rẻ, hiện nhiều loại khẩu trang không rõ nguồn gốc xuất xứ được bày bán tràn lan ở vỉa hè đang thu hút nhiều người tiêu dùng. Theo các chuyên gia, những loại khẩu trang này thường kém chất lượng và ẩn chứa nhiều nguy cơ gây hại đối với sức khỏe người sử dụng.
Tại các tuyến đường như đường Láng, Phạm Hùng, Cầu Diễn, Trường Chinh..., có rất nhiều điểm bán khẩu trang vỉa hè với giá cực sốc 10 nghìn đồng/ 3 chiếc với đầy đủ màu sắc, kiểu dáng bắt mắt. Điểm bán hàng thường đặt ngay vỉa hè nên người qua đường dễ dàng, tiện lợi khi mua hàng. Không cần phải vào các cửa hàng, hiệu thuốc để mua, chỉ cần tạt xe, với tay là các khách hàng đã có thể sở hữu những chiếc khẩu trang với đủ màu sắc, hình dáng khác nhau. Vừa dễ dàng, tiện lợi, vừa giá rẻ nên khẩu trang vỉa hè được nhiều người ưa chuộng, nhất là những người có thu nhập thấp như công nhân, học sinh, sinh viên.
Một người bán khẩu trang trên đường Nguyễn Trãi (quận Thanh Xuân) cho biết: “10.000 đồng/ 3 chiếc giá rẻ như cho, lại dễ mua nên ngày nào tôi cũng bán được từ 70 – 100 chiếc. Đây là hàng gia công của Việt Nam, được may lại theo kiểu dáng và màu sắc của các hãng khẩu trang nổi tiếng khác. Khách hàng của tôi không quan tâm nhiều đến xuất xứ, chất lượng khẩu trang, họ thấy đẹp, rẻ thì mua. Giá rẻ nên rất ít khi có người mặc cả. Hầu hết khách hàng thường mua từ 2-3 chiếc trở lên, chỉ có những khách hàng tiện qua đường mua dùng tạm mới lấy 1 chiếc".
Những chiếc khẩu trang không rõ nguồn gốc, xuất xứ, được giới thiệu là hàng gia công của Việt Nam nhưng đường may rất thưa và giả. Chất vải được dùng làm khẩu trang vỉa hè đa phần là sợi tổng hợp, thô ráp và bí. Nhiều khẩu trang vỉa hè được may nhái các hãng khẩu trang nổi tiếng như: Kissy, Kitty, Puca… nên rất thu hút người mua. Vì nhu cầu bức thiết là tránh bụi trên đường nên nhiều người thường tiện đường gặp là mua luôn, mà không tỏ ra e ngại về chất lượng, nguồn gốc của những chiếc khẩu trang vỉa hè này. Tuy nhiên, mặc dù đã giặt và phơi nắng, nhưng sau khi đeo các loại khẩu trang rẻ tiền này, đã có không ít người sử dụng bị ngứa mặt và dị ứng. Thêm vào đó, chất liệu vải không thấm mồ hôi khiến người đeo cảm thấy bí thở và khó chịu.
Theo nghiên cứu của Viện Nghiên cứu Khoa học Kỹ thuật Bảo hộ Lao động, trong không khí có rất nhiều loại bụi mịn và độc hại như: bụi TNT, bụi gây bệnh, bụi phổi silic, bụi amiang, bụi bông… Các loại khẩu trang thông thường có tính năng lọc bụi kém, thậm chí chính khẩu trang còn là ổ vi trùng, vi khuẩn gây ra các bệnh truyền nhiễm cho cộng đồng nếu không được thay giặt thường xuyên. Kết quả thử nghiệm một số loại khẩu trang bán trên thị trường cho thấy, đến 90% không lọc được bụi hô hấp.
Loại khẩu trang than hoạt tính chỉ phát huy tác dụng trong khoảng thời gian nhất định, thông thường từ 3 đến 6 giờ sau khi sử dụng ngoài không khí. Trong khi đó, các loại khẩu trang giá rẻ thường được sản xuất từ vải thừa trong quá trình gia công, chỉ có thể ngăn được bụi thô, còn bụi tinh thì rất khó. Có những người mua khẩu trang rồi dùng luôn, có người lại dùng khẩu trang trong thời gian rất lâu mà không giặt.
Những thói quen đó đã biến chiếc khẩu trang trở thành một mầm mống gây bệnh. Khi được bày bán trên đường phố, những chiếc khẩu trang đổ đống không có bao bì, nằm lăn lóc giữa những tuyến phố đầy khói bụi, đeo những chiếc khẩu trang đó đồng nghĩa với việc tiếp cận khói bụi, vi khuẩn ở cự ly gần nên rất dễ gây bệnh cho người tiêu dùng.
Bà Nguyễn Thị Thúy Hằng, Trưởng phòng An toàn hóa chất, Trung tâm An toàn lao động, Viện Nghiên cứu khoa học kỹ thuật bảo hộ lao động cho biết: “Người tiêu dùng khi mua sản phẩm khẩu trang nên cân nhắc xem nguồn gốc xuất xứ của sản phẩm, có được đánh giá kiểm định, có dấu hợp chuẩn hợp quy hay không, nếu là sản phẩm được nhập khẩu về thì phải có tem bảo hành đầy đủ. Khẩu trang phải đảm bảo ngăn và lọc được bụi trong môi trường, đảm bảo hiệu quả bảo vệ, tính năng sử dụng, tính thẩm mĩ”.
Để bảo vệ sức khỏe của chính bản thân, mỗi người hãy cẩn trọng với những sản phẩm không nhãn mác, không có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng. Nên mua khẩu trang tại những cửa hàng thuốc hay những cửa hàng có uy tín. Khi mua về, phải giặt sạch và phơi nắng để hạn chế được những tác hại từ các hóa chất tẩy, nhuộm còn tồn dư trên vải./.