Năm 2021, điểm chuẩn một số trường đại học tăng "đột biến" khiến thí sinh đạt 9 điểm/môn vẫn trượt. Theo Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn, điểm chuẩn đại học tăng là do:
Thứ nhất, năm nay hơn 1,2 triệu học sinh đăng ký dự thi Tốt nghiệp THPT, tăng 11% so với 900.000 thí sinh của năm ngoái. Trong đó, gần 800.000 thí sinh đăng ký xét tuyển Đại học, tăng hơn 152.000, tương đương 24%. Việc tăng số lượng thí sinh xét tuyển Đại học trong nước có thể vì do các em không thể đi du học hoặc xu hướng chọn học đại học tăng lên.
Trong khi số thí sinh xét tuyển tăng, chỉ tiêu tuyển sinh theo điểm thi Tốt nghiệp THPT của các đại học lại hầu như không thay đổi so với năm trước. Thí sinh không trúng tuyển ở các đại học top trên đổ về top giữa nên một số ngành tại nhóm trường này tăng vọt. Theo Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn, đây là lý do quan trọng nhất khiến điểm chuẩn tăng.
Nguyên nhân thứ hai khiến điểm chuẩn tăng mạnh là do tác động của xu hướng chọn ngành.
Thống kê của Bộ GD&ĐT cho thấy, những ngành, nhóm ngành tăng nhiều (từ 5 điểm trở lên) thuộc về khối ngành Kỹ thuật và Công nghệ (với 70 mã ngành tăng); sau đó đến nhóm ngành Khoa học giáo dục và Đào tạo giáo viên (với 64 mã ngành tăng).
Hai nhóm ngành này đã chiếm một nửa số ngành có điểm chuẩn tăng từ 5 điểm trở lên so với năm ngoái. Xếp sau đó là các ngành Kinh doanh & Quản lý, Khoa học xã hội & nhân văn, Pháp luật,…
Điểm thi tốt nghiệp THPT cao là lý do thứ ba tác động đến điểm chuẩn đại học. Năm nay, khi phân tích phổ điểm từng môn và tổ hợp môn, tiếng Anh tăng khá mạnh (điểm trung bình tiếng Anh tăng 1,26 điểm so với năm ngoái). Điều này khiến điểm chuẩn các tổ hợp chứa môn tiếng Anh tăng theo.
Thứ trưởng Bộ GD&ĐT Hoàng Minh Sơn cho rằng theo thống kê, số lượng thí sinh có tổng điểm 3 môn trên 27 chiếm dưới 5% - từ con số này không thể đưa ra nhận định là điểm thi tốt nghiệp THPT quá cao. Chủ yếu là do thí sinh chỉ lựa chọn tập trung vào một số ngành, dẫn tới điểm chuẩn vọt lên.
Bên cạnh đó, có thể điểm thi tốt nghiệp THPT không thể đánh giá được năng lực chuyên biệt của thí sinh đối với yêu cầu từng ngành, từng trường khác nhau nhưng cũng có độ phân hóa tương đối tốt. Việc các trường tốp trên có điểm cao thể hiện sự phân hóa rõ nét giữa các trường, các ngành.
Trước thực tế nhiều thí sinh đạt điểm cao nhưng vẫn trượt đại học, Thứ trưởng Sơn đánh giá "rất đáng tiếc". Thứ trưởng Hoàng Minh Sơn cho biết, Bộ GD&ĐT đang xây dựng lộ trình để kỳ thi tốt nghiệp THPT đi vào thực chất hơn, các trường tự chủ hơn trong tuyển sinh. Chủ trương này từng bước được đưa vào thực tế bằng việc một số trường đã xây dựng phương án xét tuyển khác nhau với các kỳ thi riêng như đánh giá năng lực, đánh giá tư duy.
Năm tới, tùy tình hình thực tế, Bộ GD&ĐT sẽ có chỉ đạo để các trường tăng cường tự chủ như các trường liên kết với nhau tổ chức kỳ thi riêng bên cạnh kỳ thi tốt nghiệp THPT.
