Hãng tin AP dẫn lời Phó Đô đốc Jesus Millan – chỉ huy lực lượng hải quân Philippines – cho biết, cuộc tập trận chung sẽ thực hành Bộ quy tắc cho các vụ va chạm ngoài dự kiến trên biển do lực lượng hải quân của các lực lượng hải quân ở phía Tây Thái Bình Dương, trong đó có Trung Quốc, phát triển nhằm bảo đảm an ninh cho các tàu gặp nhau trên biển.
Ngoài ra, trong khuôn khổ cuộc tập trận, lực lượng hải quân của Philippines và Nhật Bản cũng sẽ thực hành các chiến dịch có sự tham gia của máy bay trực thăng trên các tàu, huấn luyện chéo trên tàu và thảo luận về hiện thực hải quân hiện nay.
Song, ông Millena đã bác bỏ việc cuộc tập trận chung có liên quan đến tranh chấp trên biển Đông. Ông này nhấn mạnh, cuộc tập trận chỉ nhằm các mục đích an toàn, tránh các vụ va chạm trên biển và các tình huống bất thường.
Trước đó, Người phát ngôn của chỉ huy hải quân Phillippines Lued Lincuna hôm 9/5 nói rằng, cuộc tập trận sẽ được tiến hành ở vùng biển nằm giữa Manila và vịnh Subic trên biển Đông. Cùng ngày, hai tàu khu trục của Nhật Bản Harusame và Amigiri cũng đã đến cảng Nam Manila cùng với 600 thủy thủ.
Trong phát biểu của mình, ông Lincuna bác bỏ thông tin rằng cuộc tập trận này sẽ được tiến hành ở vùng biển gần bãi cạn Scarborough mà Bắc Kinh cũng tuyên bố chủ quyền và Trung Quốc đã nắm quyền kiểm soát từ năm 2012 sau 2 tháng giằng co với các tàu của Chính phủ Philippines.
Theo AP, bãi cạn Scarborough cách tỉnh Zambales của Philippines về phía Tây Bắc khoảng 230km. Giới chức Phillippines cũng cho rằng, bãi cạn này nằm hoàn toàn trong vùng đặc quyền kinh tế 200 hải lý của Manila.
Cuộc tập trận nói trên diễn ra trong bối cảnh Trung Quốc đang có tranh chấp lãnh hải với Philippines trên biển Đông và với Nhật Bản về chủ quyền đối với quần đảo Senkaku mà Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư trên biển Hoa Đông cũng như việc trong thời gian qua, tàu của các nước đã nhiều lần suýt xảy ra va chạm ở biển Đông, dấy lên lo ngại về những cuộc xung đột tại vùng biển chiến lược này.
Ngoài ra, hải quân Philippines trong tuần qua cũng cáo buộc các máy bay của Trung Quốc đã xua đuổi máy bay của nước này đang thực hiện tuần tra trên vùng biển quốc tế ở biển Đông trong một nỗ lực nhằm thử nghiệm lập một vùng nhận dạng phòng không ở khu vực này.
Trước diễn biến này, tờ Philstar ngày 10/5 dẫn lời Tổng thống nước này Benigno Aquino III tuyên bố sẽ nỗ lực để đảm bảo tự do hàng hải và hàng không trên biển Đông.
Liên quan đến hoạt động cải tạo đất của Trung Quốc ở vùng biển này, ông Aquino III tại cuộc họp báo chung với Thủ tướng Canada Stephen Harper cho biết, Manila đang quyết tâm theo đuổi việc ngăn chặn hành vi cải tạo đất của Trung Quốc trên biển Đông.
Ông Aquino cho biết thêm, ông sẽ sớm mở một cuộc thảo luận để bàn thảo về lộ trình tiếp cận tiếp theo trong quá trình ngăn chặn này nhưng từ chối tiết lộ thông tin chi tiết.
Đáp lại, Thủ tướng Canada Harper tuyên bố Canada không đứng về bên nào trong các tranh chấp nhưng thúc giục các bên tuân thủ luật pháp quốc tế trên các tuyến đường biển quốc tế. “Điều tôi muốn nói là không thể có các hành động khiêu khích và đơn phương tại đây. Tất cả các bên cần tôn trọng trách nhiệm quốc tế và các phán quyết về vấn đề này” – ông Harper tuyên bố.../.
