Nhiều nông dân thoát nông vì càng sản xuất càng lỗ

Theo TW Hội NDVN, nông nghiệp, nông dân, nông thôn thời gian qua đang gặp nhiều khó khăn, thách thức lớn từ bất lợi của thị trường và hội nhập, biến đổi khí hậu diễn ra khắc nghiệt; tác hại của ô nhiễm môi trường; vấn đề vật tư nông nghiệp giả, kém chất lượng; vấn đề tín dụng đen; tình trạng được mùa mất giá.

Ông Lại Xuân Môn, Chủ tịch TW Hội NDVN nói rằng, những khó khăn đã lấy đi quá nhiều thành quả lao động của nông dân, không chỉ lấy đi một lần mà lấy đi rất nhiều lần, có hộ nông dân không còn gì để lấy. Không ít nông dân đã từ bỏ nghề truyền thống cội nguồn làm nông nghiệp của mình để thoát nông, bởi một lý do khổ cực, vất vả, càng sản xuất càng bị lỗ.

Ông Lại Xuân Môn, Chủ tịch Ban Chấp hành Trung ương Hội Nông dân Việt Nam

Nói thay tiếng nói cho hàng chục triệu nông dân Việt Nam, ông Môn khẳng định rằng, cần phải có sự liên kết chặt chẽ giữa nông dân với nông dân và nông dân với doanh nghiệp để xây dựng các mô hình sản xuất theo chuỗi giá trị, loại bỏ bớt tác nhân trung gian giữa người sản xuất và doanh nghiệp, rút ngắn độ dài của kênh tiêu thụ, mang lại hiệu quả kinh tế cho cả nông dân, doanh nghiệp và người tiêu dùng, mà trước hết bảo đảm cho người nông dân có thể đổi đời trên mảnh đất của mình.

Đánh giá về mối liên kết giữa người nông dân và DN, ông Trần Mạnh Báo, Tổng giám đốc Công ty CP giống cây trồng Thái Bình cho rằng mối liên kết này thời gian qua lỏng lẻo, nông dân bỏ hợp đồng với DN xảy ra xoành xoạch, trong khi rớt giá thì DN cũng không ít trường hợp rồng bỏ nông dân mà đi. Để mối liên kết này chặt chẽ thì doanh nghiệp phải hợp tác thông qua 1 pháp nhân đại diện, đó là hợp tác xã. “Mặc dù có sự chuyển đổi Hợp tác xã theo luật mới năm 2012, nhưng xin thưa, hầu hết vẫn là "bình mới rượu cũ". Các Hợp tác xã vẫn hoạt động èo uột, thiếu vốn, trình độ quản lý thấp.”- ông Báo nói.

Là DN đang liên kết với 1 vạn nông dân từ sản xuất giống, dưa lưới, lương thực, bà Trần Kim Liên, Chủ tịch HĐQT, Tổng Giám đốc Công ty CP giống cây trồng T.W nói DN không nên đổ tội cho nông dân, vấn đề nằm ở chỗ doanh nghiệp có đầu ra, có chia sẻ với nông dân không? “Nông dân hoàn toàn họ nghiêm túc, chúng tôi nghiêm túc. Để nông dân tham gia vào chuỗi, doanh nghiệp có đầu ra ổn định, có chia sẻ lợi ích một cách thoả đáng, giữ chữ tín với người nông dân. Tất cả nông dân rất cần doanh nghiệp, vấn đề chỉ là cách ứng xử của doanh nghiệp như thế nào..."- bà Liên nêu quan điểm.

Lý giải tại sao cả nước hiện có hơn 600.000 doanh nghiệp nhưng số doanh nghiệp, doanh nhân đầu tư vào lĩnh vực nông nghiệp, nông thôn chỉ chiếm khoảng 1% dù Đảng, Nhà nước đã có nhiều chủ trương, chính sách khuyến khích doanh nhân, doanh nghiệp đầu tư vào nông nghiệp, ông Võ Quang Huy, Giám đốc Công ty TNHH Huy Long An cho rằng: Lâu nay nhà nước ban hành chính sách cho nông nghiệp, nhưng nhằm mục đích quản lý nhiều hơn là nhằm thúc đẩy sản xuất.  Ông Huy kiến nghị người làm chính sách cần phải sâu, sát thực tế nông nghiệp, nông dân, nông thôn thì lúc đó chính sách mới đủ mặn mà thu hút DN vào đầu tư ở lĩnh vực lắm rủi ro này.

Tại buổi gặp gỡ với lãnh đạo TW Hội Nông dân, nhiều DN cho rằng để DN đóng vai trò chủ đạo trong mối liên kết với nông dân, nhà nước cần ban hành các cơ chế chính sách tạo điều kiện thuận lợi cho các DN đầu tư vào nông nghiệp, đặc biệt là các chính sách về đất đai, thuế, vốn và bảo hiểm... Và với vài trò của mình, Hội NDVN cần xác định là đầu mối quan trọng giúp bà con gắn kết chặt chẽ hơn trong mối liên hệ với doanh nghiệp, nắm sát diễn biến thực tế ở các vùng sản xuất, để giúp bà con thay đổi tư duy sản xuất, bỏ sự dễ dãi trong làm ăn, sản xuất.