Nhạc sĩ Phan Lạc Hoa và Thanh Hoa chớm nở tình yêu khi họ cùng học khoa Thanh nhạc, Nhạc viện Hà Nội, nhưng anh vào muộn hơn Thanh Hoa 3 năm. Anh là cán bộ được cử đi học, đã lớn tuổi và từng trải hơn so với cô bé Thanh Hoa 19 tuổi, đen nhẻm, bé như cây nấm và có đôi mắt sắc lẻm. Hồi đó, Thanh Hoa sớm nổi tiếng bởi giọng hát ngọt ngào trời phú thì Phan Lạc Hoa lại rất khó vút cao bởi giọng khê “thuốc lào”. Thế nhưng, anh là người có đôi tai âm nhạc tuyệt vời và đánh đàn cực giỏi. Phan Lạc Hoa thường đàn cho bé Thanh Hoa hát, và họ đã mê đắm nhau từ những giây phút đầu tiên đó.
Thế rồi, những giây phút bùng cháy tình yêu mau chóng qua đi, khi biết Thanh Hoa có thai, cả hai đều ngơ ngác sợ hãi và trốn chạy. Phan Lạc Hoa chạy trốn nỗi sợ hãi bằng cách bỏ đi chơi xa. Năm tháng trời ròng rã tìm và đợi người yêu, cuối cùng họ hiểu không thể thoát khỏi những gì thuộc về quy luật tự nhiên mà số phận đã ràng buộc. Họ về sống với nhau mà không có đám cưới.
Hà Nội vào năm 1972 thật khó khăn và ác liệt. Là một giọng ca đã được giới ái mộ biết đến qua sóng của Đài Phát thanh Giải phóng, Thanh Hoa mau chóng được Đài Tiếng nói Việt Nam nhận về. Lận đận hơn vợ, Phan Lạc Hoa sau thời gian cạy cục chỉ xin về được Đoàn văn công Đường sắt và chỉ được hát trong dàn đồng ca.
Chính sự nổi tiếng của Thanh Hoa lúc ấy và cuộc sống bí bách vì chưa tìm ra lối thoát, hướng đi cho sự nghiệp của Phan Lạc Hoa, cuộc hôn nhân của họ có dấu hiệu rạn nứt. Phan Lạc Hoa chỉ muốn Thanh Hoa sinh nhiều con, hát ít, chủ yếu dành thời gian để lo việc gia đình.
Rồi Phan Lạc Hoa bắt đầu sáng tác ca khúc. Những bài hát của anh đã khẳng định được tài năng âm nhạc. Đặc biệt, chính chị là người rất thành công khi đưa những tác phẩm âm nhạc của Phan Lạc Hoa tới công chúng và cũng chính những bài hát của anh đã giúp chị trở nên nổi tiếng hơn.
Ít ai biết rằng, người quyết định chấm dứt cuộc hôn nhân này lại là Phan Lạc Hoa. Anh đã viết đơn và đề nghị chị ký trong trạng thái của một người mất bình tĩnh, rồ dại và cay đắng. Sau những cãi vã, nhưng bất lực, Phan Lạc Hoa tìm đến những cuộc nhậu quên trời đất, những canh bài thâu đêm.
Có lẽ sự mất thăng bằng trong tâm hồn và sự hành hạ thể xác của những cuộc nhậu chơi bất tận đã biến Phan Lạc Hoa thành bệnh nhân thần kinh, phải vào điều trị tại Bệnh viện Bạch Mai với bệnh án teo xơ gan, vỏ não bị tổn thương và 2/3 dạ dày bị loét nặng.
Cuộc chia tay âm thầm không ồn ào đã làm cho người đời hiểu rằng họ vẫn chưa chính thức ly dị khi hằng ngày Thanh Hoa vẫn tới bệnh viện chăm sóc chồng. Cuộc sống chung nhà và ranh giới chỉ là một bức vách ngăn đã đánh gục Phan Lạc Hoa khi vợ anh, người đàn bà sinh ra để hát và để yêu đang ở trên đỉnh cao của nghệ thuật. Tâm hồn nhạy cảm của người nhạc sĩ tài hoa càng bị tan nát hơn vì cảm giác bị bỏ rơi và phản bội.
 |
| Gia đình nhạc sĩ Phan Lạc Hoa, tháng 8/1982 |
Trọn một tháng sau khi toà xử ly hôn, và đúng sau đêm diễn của Thanh Hoa với ba bài hát nức tiếng thời ấy: “Tàu anh qua núi”, “Vì sao anh ra đi”, “Em vẫn đợi anh về”, Phan Lạc Hoa đã tự giải thoát khỏi sự vùng vẫy trong cuộc sống hiện tại. Đêm ấy, sau khi cùng bạn bè đến Nhà hát Lớn, lặng lẽ thưởng thức lần cuối cùng giọng hát của người vợ cũ, trở về với căn phòng còn lại trong cô đơn, trái tim Phan Lạc Hoa đã nổ tung vì đau đớn.
Đương nhiên, Thanh Hoa mang cái án vô hình của người đàn bà gây nên cái chết bi thảm của chồng, chị đã từng phải đối diện với tất cả những lời thoá mạ và chỉ trích phi lý của người đời. Đài Tiếng nói Việt Nam ngừng phát các bài hát của chị vì sức ép dư luận. Đó là cuộc sống trên sân khấu, còn trong đời thường, một số bạn bè lánh xa chị, một số bạn bè của Phan Lạc Hoa căm thù chị.
Thanh Hoa còn nhớ, tròn 100 ngày sau khi Phan Lạc Hoa mất, chị trở lại sân khấu. Cũng là ba bài chị đã hát trong đêm diễn cuối cùng chồng chị thưởng thức, rạp Công Nhân thành phố Hà Nội đêm đó chật ních người. Khán giả đến rạp đông bất thường không phải vì hâm mộ giọng hát mà họ đến vì tò mò. Sau khi dứt tiếng hát, cả rạp lặng đi mất mấy giây rồi tiếng vỗ tay vang lên dào dạt. Nhưng Thanh Hoa đã té xỉu vì kiệt sức…
Một đời đi hát như cánh chim không mỏi với hơn 500 ca khúc, và biết bao chuyến lưu diễn, NSND Thanh Hoa đã cống hiến cả cuộc đời mình cho nền âm nhạc nước nhà như một yêu thương tha thiết chị muốn gửi tới công chúng, bởi với người đàn bà hát, đó là tình yêu chung thủy mà chị chưa bao giờ ngừng say mê…
Một số ca khúc do NSDN Thanh Hoa thể hiện:
Tàu anh qua núi
Tàu anh qua núi
