Thu ngân sách có thể giảm 8.000 - 9.000 tỷ đồng
Tại Công văn 5836/BTC-CST ngày 7/6/2023, tức là cùng ngày Văn phòng Chính phủ có Công văn 4174/VPCP-KTTH thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Lê Minh Khái về mức thu lệ phí trước bạ (LPTB) đối với ô tô sản xuất, lắp ráp trong nước (OTSXLRTN), Bộ Tài chính cho biết đã xây dựng dự án Nghị định theo thủ tục rút gọn.
Tại dự thảo tờ trình xin ý kiến, Bộ Tài chính cho rằng, để góp phần kích thích tiêu dùng, tháo gỡ khó khăn cho các DN sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước bối cảnh nền kinh tế còn nhiều khó khăn, thách thức thì việc tiếp tục thực hiện giảm mức thu LPTB đối với xe OTSXLRTN là một trong những giải pháp cần thiết.
Theo dự thảo gửi xin ý kiến, từ ngày Nghị định này có hiệu lực thi hành đến hết ngày 31/12/2023, mức thu LPTB bằng 50% mức thu quy định tại Nghị định 10/2022/NĐ-CP ngày 15/01/2022 của Chính phủ quy định về LPTB và các Nghị quyết hiện hành của HĐND hoặc Quyết định hiện hành của UBND tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về mức thu LPTB tại địa phương.
Bộ Tài chính đánh giá, việc tiếp tục giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN có tác động tích cực đối với người tiêu dùng, nhà sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước và kinh tế - xã hội.
Về tác động số thu ngân sách nhà nước (NSNN), Bộ Tài chính đánh giá, việc giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN có thể làm giảm thu NSNN về LPTB khoảng 8.000 - 9.000 tỷ đồng (trong 6 tháng đầu năm 2022, số giảm thu LPTB về mặt chính sách là 8.727 tỷ đồng).
Ngoài ra, việc giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN có thể tác động đến cân đối thu NSNN của các địa phương, bởi theo quy định của Luật NSNN, khoản thu LPTB thuộc ngân sách địa phương.
Theo Bộ Tài chính, việc giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN đã làm tăng số lượng tiêu thụ và đăng ký nên số thu LPTB, thuế GTGT và thuế TTĐB có thể tăng. Tuy nhiên, thực tế số thu thuế GTGT và thuế TTĐB chỉ tập trung ở 8 địa phương là: Vĩnh Phúc, Hải Dương, Hải Phòng, Ninh Bình, Đà Nẵng, Quảng Nam, Bình Dương, TP HCM (là nơi có các công ty sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước) và số thu LPTB chỉ tăng ở 11 địa phương, 52 địa phương còn lại đều giảm thu từ chính sách này (địa phương đã có yêu cầu ngân sách trung ương cấp bù khoản hụt thu này để bảo đảm cân đối ngân sách địa phương).
Sớm hoàn thiện hành lang pháp lý
Trước đó, tại Công văn 4295/BTC-CST ngày 28/4/2023 gửi Phó Thủ tướng Lê Minh Khái, đồng gửi Thủ tướng Chính phủ, Bộ Tài chính phân tích: Chính sách giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN được đánh giá là có ảnh hưởng tiêu cực trong việc thực hiện các cam kết quốc tế.
Theo Bộ Tài chính, việc thực hiện chính sách này có thể áp dụng ngắn hạn trong điều kiện năm 2021 - 2022 phần lớn các nước đều chịu tác động nghiêm trọng của dịch COVID-19 và cũng có nhiều điều chỉnh chính sách đặc thù. Tuy nhiên, nếu tiếp tục thực hiện trong năm 2023, thì các nước thành viên WTO có thể nhìn nhận việc điều chỉnh chính sách này như một khoản trợ cấp của Chính phủ và có thể một số quốc gia không có hoạt động sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước tại Việt Nam tiếp tục gửi các yêu cầu, khiếu nại.
Liên quan đến vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết, các nhà nhập khẩu ô tô Việt Nam và Eurocharm đã đề xuất phải thực hiện giảm cả đối với ô tô nhập khẩu để bảo đảm cam kết quốc tế đã ký kết. Nếu thực hiện phương án này thì có thể ảnh hưởng lớn đến cân đối NSNN của các địa phương.
Bộ Tài chính cũng cho biết, khi xây dựng Nghị định 70/2020/NĐ-CP và Nghị định 103/2021/NĐ-CP, tại các Báo cáo thẩm định, Bộ Tư pháp đã chỉ ra, việc quy định giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN chỉ là tạm thời. Bộ Tư pháp đề nghị Bộ Tài chính rà soát các cam kết quốc tế, báo cáo Chính phủ xem xét, quyết định. Trên cơ sở đó, khi trình Chính phủ ban hành chính sách giảm 50% mức thu LPTB đối với OTSXLRTN, Bộ Tài chính đã trình Chính phủ nếu áp dụng chính sách này thì chỉ coi đây là giải pháp hỗ trợ ngắn hạn nhằm tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho ngành sản xuất, lắp ráp ô tô trong nước trước những tác động tiêu cực của dịch COVID-19 khi chuỗi cung ứng bị đứt gãy.
Bộ Tài chính cũng đề xuất nếu chọn phương án giảm LPTB đối OTSXLRTN, Chính phủ giao Bộ Công Thương chủ trì, phối hợp với các cơ quan có liên quan xây dựng phương án ứng phó trong trường hợp bị khởi kiện vi phạm các cam kết quốc tế.
Tại dự thảo tờ trình gửi xin ý kiến ngày 7/6/2023, Bộ Tài chính cho rằng, về lý thuyết, phía Việt Nam có khả năng bị tham vấn, khiếu nại trong khuôn khổ WTO, tuy nhiên trên thực tế khả năng bị khởi kiện có thể không cao do việc khởi kiện chỉ nhằm chấm dứt các biện pháp đang được áp dụng, không thể nhằm vào một biện pháp đã kết thúc trong khi thời hạn áp dụng của Nghị định ngắn, các thủ tục khởi kiện, tham vấn đòi hỏi thời gian nhất định. “Thời gian qua, khi thực hiện chính sách này Việt Nam chỉ mới nhận được yêu cầu giải thích chính sách khi có sự phân biệt áp dụng giữa OTSXLRTN và ô tô nhập khẩu…” - trích nội dung tờ trình của Bộ Tài chính. Theo Công văn 5836/BTC-CST, Bộ Tài chính sẽ tổng hợp hoàn thiện dự án Nghị định lấy ý kiến thẩm định của Bộ Tư pháp kịp trình Chính phủ trước ngày 15/5/2023.
