Đòi nợ gây thương tích
Theo cáo trạng của VKSND TX Dĩ An, tỉnh Bình Dương, vào khoảng tháng 12/2011 anh Trần Doãn Chất (SN 1975) đến sòng bạc gần cầu Sơn, quận Bình Thạnh, TP HCM đánh bạc và bị thua hết nên mượn tiền của Trần Văn Toàn tại sòng bạc, tính cả vốn lẫn lãi là 320.000.000 đồng. Sau đó, Toàn nhiều lần gọi điện thoại cho anh Chất để đòi tiền nhưng anh Chất chưa có tiền trả nên thất hẹn với Toàn. Đến ngày 24/12/2011, Toàn tiếp tục gọi điện đòi tiền nhưng anh Chất không có tiền trả nên Toàn nói với anh Chất sẽ nhờ người đến đòi tiền.
Sau đó, Toàn đã gọi điện cho Lê Văn Phi đi cùng đến nhà anh Chất để đòi tiền nợ. Khoảng 15h cùng ngày, Phi mang theo súng bắn điện (của Cty dịch vụ và Bảo vệ Đại Thống) cùng Toàn và ba thanh niên nữa (chưa rõ lai lịch) đến nhà tìm anh Chất nhưng không gặp. Toàn, Phi và ba người thanh niên đi cùng đến quán cà phê (đối diện nhà ông Chất) thì Phi phát hiện anh Chất đang nằm ngủ trên võng ở trong quán.
Ngay lập tức, Phi đi lại chỗ anh Chất nằm đồng thời dùng súng bắn điện chĩa vào đầu anh Chất đe dọa bắn nếu anh Chất không trả tiền cho Toàn. Liền lúc đó, anh Chất chồm dậy nói: “Tao không có tiền, mày muốn bắn thì bắn đi”, nghe anh Chất nói vậy, Phi cầm súng bắn điện đập vào đầu làm anh Chất chảy máu. Cùng lúc Toàn và đồng bọn xông vào đánh anh Chất, một số người dân đã can ngăn. Sau đó nhóm của Phi lên xe bỏ đi. Theo kết luận giám định pháp y, tỷ lệ thương tật của anh Chất là 01%.
Xét xử chưa đúng tội?
Sau khi sự việc xảy ra gần 04 tháng, đến ngày 28/4/2012 cơ quan CSĐT Công an TX Dĩ An ra quyết định khởi tố bắt giam Toàn để điều tra về tội cướp tài sản.
Tại Bản án hình sự sơ thẩm số 417/2013/HSST ngày 19/11/2013 của TAND TX Dĩ An, tỉnh Bình Dương xử phạt Trần Văn Toàn 08 năm 06 tháng tù về tội “Cướp tài sản”, sau đó Toàn kháng cáo kêu oan. Tại Bản án hình sự phúc thẩm số 43/2014/HSPT ngày 27/3/2014, TAND tỉnh Bình Dương giữ nguyên quyết định về tội danh và hình phạt của Bản án sơ thẩm đối với Toàn.
Xét về hành vi phạm tội của Toàn, động cơ mục đích là đòi anh Chất trả nợ. Sự việc Phi đánh anh Chất đã được người dân can ngăn, đồng thời Phi cùng Toàn và đồng bọn đã bỏ đi. Nhóm của Toàn không cướp tài sản của anh Chất và tại thời điểm đó anh Chất cũng không có tài sản gì. Do đó, hành vi nêu trên của Toàn và đồng phạm xử lý về tội “Cố ý gây thương tích” thì phù hợp hơn tội “Cướp tài sản” (theo nhận định tại Quyết định số 07/QĐ-VKSTC Kháng nghị giám đốc thẩm ngày 11/5/2015, VKSNDTC – PV).
Mặt khác, theo quan điểm của Luật sư bào chữa cho Toàn: Cướp tài sản là phải xâm hại tài sản, nhân thân; dùng vũ lực ngay tức khắc để chiếm đoạt tài sản, việc Phi dùng vũ lực không liên quan đến Toàn. Hành vi của Toàn không cấu thành tội “Cướp tài sản”.
Việc phi đánh anh Chất, Toàn không yêu cầu hay bàn bạc trước. Hành vi vi phạm pháp luật của Trần Văn Toàn xuất phát từ việc bức xúc nợ nần, muốn thu hồi lại tiền của mình đã cho anh Chất mượn, nhiều lần đòi nhưng không được nên mới nhờ bạn bè hỗ trợ đi đòi nợ giùm. Hoàn toàn không có những hành động, thái độ, cử chỉ, biểu hiện nào vi phạm vào tội “Cướp tài sản” việc kết tội của các cơ quan tố tụng tỉnh Bình Dương là suy diễn, áp đặt...
Từ những căn cứ pháp lý nêu trên, TAND Cấp cao tại TP HCM xét thấy: Về mức hình phạt đối với Toàn, mặc dù Toàn có nhờ Phi cùng đi đòi nợ nhưng khi thực hiện Toàn không biết việc Phi có mang theo súng bắn điện. Các tài liệu trong hồ sơ vụ án không thể hiện có sự bàn bạc về cách thức đòi nợ giữa Toàn và Phi.
Ngoài ra, khi thực hiện tội phạm các bị cáo không lấy tài sản của anh Chất và cũng chỉ gây thương tích 01% cho người bị hại. Do đó, việc Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm xử phạt Toàn 08 năm 06 tháng tù về tội “Cướp tài sản” là nặng.
Vì các lẽ trên, ngày 04/9/2015 TAND Cấp cao tại TP Hồ Chí Minh Quyết định giám đốc thẩm số 01/2015 hủy Bản án hình sự phúc thẩm số 43 ngày 27/3/2014, TAND tỉnh Bình Dương và hủy Bản án hình sự sơ thẩm số 417 ngày 19/11/2013 của TAND TX Dĩ An về hình phạt đối với Toàn. Đồng thời, giao hồ sơ cho TAND TX Dĩ An để xét xử lại theo đúng quy định của pháp luật, tuy nhiên đến nay vụ án vẫn chưa được xét xử./.
