Oscar 2017 chờ... sao đổi ngôi

(PLO) - Sau hai mùa Oscar bị tẩy chay vì kỳ thị người da màu do đã bỏ rơi rất nhiều diễn viên, nghệ sỹ da màu xứng đáng, Oscar 2017 trở lại sự cân bằng với sự xuất hiện nhiều hơn của nhóm nghệ sỹ này.
Nữ diễn viên da màu Ruth Negga gây bất ngờ với đề cử Nữ chính xuất sắc trong phim Loving
Nữ diễn viên da màu Ruth Negga gây bất ngờ với đề cử Nữ chính xuất sắc trong phim Loving

Sửa sai

Dàn diễn viên, đạo diễn thiểu số khỏi lo phải tham gia làn sóng tẩy chay Oscar như hai năm trước, bởi danh sách đề cử Oscar 2017 chứng tỏ sự sửa sai của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh Hoa Kỳ.

Các nghệ sỹ da màu tạo ra kỷ lục, trong đó các phim đông đảo nghệ sỹ da màu như Moonlight và Lion lần lượt giành tám và sáu đề cử, bốn đề cử cho phim Fences và ba đề cử cho Hidden Figures. 

Phim Moonlight kể chuyện cậu bé da màu đồng tính lớn lên tại khu phố nghèo ở Miami. Lion dựa trên câu chuyện có thật của thanh  niên được gia đình người Úc nhận nuôi, sau đó quay trở lại tìm cha mẹ ruột ở Ấn Độ.

Fences kể lại trải nghiệm của một gia đình Phi-Mỹ thuộc tầng lớp lao động trong thập niên 50. Phim Hidden figures kể về ba nhà nữ toán học làm việc cho NASA giúp Mỹ thành công trong sứ mệnh đầu tiên trong không gian. 

Nữ diễn viên Ruth Negga gây bất ngờ khi có tên trong danh sách đề cử Nữ diễn viên chính xuất sắc bên cạnh nữ diễn viên Pháp Isabelle Huppert, nữ diễn viên Mỹ Emma Stone, nữ diễn viên Mỹ gốc Israel Natalie Portman và nữ diễn viên gạo cội Meryl Streep. Ruth Nagga là diễn viên 35 tuổi người Ethiopia, cô vào vai người vợ da màu có chồng da trắng Loving.

Phim dựa trên câu chuyện tình có thật, họ từng bị tống giam vì cuộc hôn nhân đa sắc tộc. Cuộc hôn nhân của họ khiến luật pháp bang Virginia phải thay đổi điều luật cấm này, phim gây tiếng vang từ LHP Cannes 2016. 

Ở hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc có tới ba trên năm đề cử là diễn viên da màu: Octavia Spencer trong Hidden figures, Namie Harris trong Moonlight và Viola Davis trong Fences. Trong đó Viola Davis quá nổi tiếng, đây là đề cử Oscar thứ ba trong sự nghiệp của nữ diễn viên da màu này, vượt qua nữ diễn viên Whoopi Goldberg.

Nam diễn viên da màu nổi danh danh Denzel Washington dù không nhận được đề cử Nam diễn viên chính xuất sắc, nhưng bộ phim Fences do anh đạo diễn cũng nhận được bốn đề cử Oscar trong đó có Phim xuất sắc nhất.

Denzel đi vào lịch sử Oscar vì là nam diễn viên Mỹ gốc Phi giành được hai tượng vàng và sáu đề cử trong sự nghiệp. Sự đa dạng sắc tộc còn thể hiện ở đề cử Nam diễn viên phụ xuất sắc cho Mahershala Ali (Moonlight) và nam diễn viên Ấn Độ Dev Patel trong Lion. 

Đạo diễn Mỹ gốc Phi Barry Jenkins nhận được hai đề cử cho Đạo diễn và Biên kịch xuất sắc với phim Moonlight. Đây là lần thứ tư trong lịch sử một đạo diễn Mỹ gốc Phi được đề cử sau John Singleton, Lee Daniel và Steve McQueen.

Nghệ sỹ da màu khác được xướng danh ở các hạng  mục khác như nhà biên kịch August Wilson (Fences), Kimberly Steward là nhà sản xuất người Mỹ gốc Phi thứ hai trong lịch sử Oscar vinh dự có phim được đề cử Phim xuất sắc nhất, trước đó là Ava DuVernay với phim Selma. 

Nam diễn viên Denzel Washington (trái) là diễn viên da màu làm nên kỷ lục trong lịch sử Oscar, bên cạnh nữ diễn viên da màu Viola Davis
Nam diễn viên Denzel Washington (trái) là diễn viên da màu làm nên kỷ lục trong lịch sử Oscar, bên cạnh nữ diễn viên da màu Viola Davis

Cơ hội của người Mỹ

Giới truyền thông hoan nghênh sự quay trở lại của nhiều diễn viên đa sắc tộc ở đề cử Oscar 2017. Chủ tịch Hiệp hội các nhà phê bình người Mỹ gốc Phi hy vọng 18 đề cử cho các nghệ sỹ này sẽ tạo ra xu hướng trong các năm tiếp theo, nhất là khi Viện Hàn lâm mở rộng đối tượng và trẻ hoá đội ngũ những người bỏ phiếu bầu chọn tượng vàng Oscar.

Tuy nhiên, số đề cử này vẫn chưa thấm vào đâu so với các nghệ sỹ da trắng. “Cần phải đảm bảo rằng nghệ sỹ nói tiếng Tây Ban Nha, châu Á, Hồi giáo và những tài năng thuộc cộng đồng LGBT xuất hiện nhiều hơn trong các đề cử tương lai”, vị này nói. 

Trong khi đó tờ British Journal of Psychology đưa ra nghiên cứu rằng 69% nam, nữ diễn viên thắng Oscar đều là người Mỹ. Nhìn vào giải thưởng khoảng 20 năm gần đây sẽ thấy rõ điều này, gần đây nhất như Leonardo DiCaprio, Sean Penn, Brie Larson, Jennifer Lawrence, Mery Streep. Tiến sỹ Niklas K.Steffens của ĐH Queensland và nhóm nghiên cứu đưa ra kết luận: “Nếu bạn muốn có cơ hội lớn ở Oscar hãy là người Mỹ và đóng phim về văn hoá Mỹ”. 

Nhóm nghiên cứu này phân tích số liệu của giải thưởng Oscar và giải BAFTA củ nước Anh trong hạng  mục Nam/Nữ diễn viên chính xuất sắc nhất từ năm 1968 trở lại đây, kết quả 78% người thắng giải đương nhiên mang quốc tịch Mỹ. Không riêng đối với nam diễn viên, hạng  mục quan trọng Phim truyện xuất sắc nhất cũng không ngoại lệ.

Khoảng 26% nghệ sỹ Mỹ thắng giải Oscar phim truyện liên quan đến văn hoá ngoại quốc, trong khi hơn 80% người thắng giải Oscar đều tham gia phim có yếu tố liên quan đến văn hoá hoặc lịch sử Mỹ. 

Chẳng hạn nữ diễn viên Meryl Streep vừa nhận đề cử Oscar thứ 20 trong sự nghiệp diễn xuất cho vai diễn trong Florence Foster Jenkins. Hiện nay bà đang dẫn đầu danh sách người được đề cử nhiều nhất lịch sử Oscar, bỏ xa huyền thoại Hollywood Katherine Hepburn-nhận 12 đề cử trong hạng mục Nữ diễn viên xuất sắc.

Trong 20 đề cử, Meryl có bốn lần được đề cử hạng mục Nữ diễn viên phụ xuất sắc. Chưa nam diễn viên nào theo kịp Meryl Streep trong lịch sử đề cử Oscar, nam diễn viên Jack Nicholson hiện vẫn giữ kỷ lục với 12 đề cử.

160 người được đề cử Oscar quy tụ trong bữa tiệc và tấm ảnh theo truyền thống nhưng mang màu sắc chính trị
160 người được đề cử Oscar quy tụ trong bữa tiệc và tấm ảnh theo truyền thống nhưng mang màu sắc chính trị

Những người bị hắt hủi

Oscar 2017 ghi nhận kỷ lục mới khi phim La La Land giành được 14 đề cử, phá vỡ kỷ lục của Titanic, hoặc sự kiện nữ diễn viên Pháp trong bộ phim Pháp có mặt ở hạng mục Nữ diễn viên chính xuất sắc, rồi Mel Gibson nhận được ân huệ của Viện Hàn lâm có tên trong danh mục Đạo diễn xuất sắc. Tuy nhiên giải thưởng năm nay cũng bỏ rơi không ít người xứng đáng.

Ở hạng mục Nam diễn viên chính xuất sắc Tom Hank đúng ra phải nhận được đề cử với vai cơ trưởng Sully trong phim về sự kiện có thật. Phim Sully được xếp vào danh sách 10 phim hay nhất năm của Mỹ. Nữ đồng nghiệp của anh Amy Adams cũng thiếu may  mắn, bởi vai diễn trong phim Arrival trước đó nhận được nhiều lời tán thưởng của giới phê bình.

Đạo diễn gạo cội Martin Scorsese vắng  mặt ở Quả cầu vàng, nay tiếp tục bị lãng quên trong mùa đề cử Oscar, dù phim Silence của ông gây tiếng vang không kém danh tiếng của ông.

Sự tiếc nuối khác cũng chính là sự ngạc nhiên lớn khi Đi tìm Dory không có tên trong danh sách đề cử Phim hoạt hình xuất sắc nhất. Phim này thu về hơn 1 tỷ USD doanh thu, nhận được phản hồi tốt của khán giả và giới phê bình. Trong các Phim xuất sắc nhất năm đúng ra nên có Deadpool. Đúng là một bộ phim bom tấn, lấy cảm hứng từ truyện tranh nhưng Deadpool thành công khi đem lại làn gió mới cho thể loại phim này.

Thậm chí phim này còn được đánh giá cao hơn Suicide Squads nhưng trắng tay, bởi dù sao phim này còn nhận đề cử Hoá trang xuất sắc. Nữ diễn viên Taraji P.Henson lẽ ra phải có mặt trong danh sách đề cử Nữ diễn chính xuất sắc bởi diễn xuất được chào đón trong Hidden Figures.../.

Lễ trao giải Oscar lần thứ 89 diễn ra ngày 26/2, chủ nhật cuối cùng của tháng 2. Tuy nhiên đây cũng là mùa Oscar đặc biệt bởi trở thành diễn đàn chống lại Tổng thống Donald Trump. Tại bữa tiệc trưa dành cho những người được đề cử Oscar theo thông lệ, Nữ Chủ tịch Viện Hàn lâm kêu gọi “nghệ thuật không  biên giới”.

Nhiều tổ chức, nghệ sỹ bày tỏ thái độ phản đối sắc lệnh giới hạn người nhập cư của ông Trump, trong đó tạp chí Vanity Fair và The New Yorker tuyên bố không tổ chức bữa tiệc mừng người chiến thắng như truyền thống.

Đọc thêm