Sau 40 năm, bản án đã hết thời hiệu thi hành
Liên quan vụ việc ông Xuân Văn Thọ trốn khỏi trại giam đã 40 năm nhưng không bị xử lý, ngày 8/9/2023, sau khi nhận được công văn của Báo PLVN, VKSND tối cao có Văn bản 3695/VKSTC-V8 gửi VKSND TP Hà Nội để giải quyết theo thẩm quyền.
Theo Văn bản, VKSND tối cao (Vụ 8) nhận được Công văn 964/CV-PLVN-BBĐ ngày 23/8/2023 của Báo PLVN đề nghị xác minh, hướng dẫn giải quyết phản ánh của bạn đọc về việc phạm nhân trốn khỏi nơi giam về quê nhà sinh sống nhưng chưa bị xử lý.
Từ thông tin của Báo PLVN và kết quả xác minh của VKSND huyện Ứng Hòa, VKSND tối cao nhận thấy, sau khi trốn trại, ông Xuân Văn Thọ đã về địa phương sinh sống ổn định đến nay được 40 năm, không trốn tránh, không có quyết định truy nã và không bị cơ quan có thẩm quyền bắt đi thi hành án.
Căn cứ điểm d khoản 2 Điều 60 BLHS, hiện đã hết thời hiệu thi hành với Bản án 706 của TAND tối cao. Đồng thời, thẩm quyền phối hợp xác minh điều kiện hưởng thời hiệu và kiểm sát việc cho hưởng thời hiệu thuộc VKSND TP Hà Nội (nơi đã xét xử sơ thẩm).
VKSND tối cao chuyển công văn đến VKSND TP Hà Nội để xác minh và thực hiện chức năng kiểm sát. VKSND tối cao cũng có chỉ đạo, sau khi giải quyết, VKSND TP Hà Nội thông báo kết quả giải quyết đến Báo PLVN theo quy định.
Trước đó, như PLVN đã phản ánh, ông Xuân Văn Thọ khi đang là phạm nhân bị giam giữ tại Trại Chăm (nay là Trại tạm giam Công an tỉnh Hòa Bình), đã trốn về địa phương và sinh sống trong thời gian dài. Quá trình sinh sống của ông Thọ tại địa phương không có hạn chế về quyền công dân, không bị cấm đi khỏi nơi cư trú, không có quyết định xử lý của cơ quan chức năng nào.
Cụ thể, theo Văn bản 490/VKS-ƯH ngày 24/4/2023 của VKSND huyện Ứng Hòa, ông Thọ bị bắt ngày 25/5/1982, án 20 năm tù, danh chỉ bản 3678 lập ngày 10/8/1982, vào trại ngày 6/8/1982. Đến ngày 5/6/1983, trong thời gian bị tạm giam chờ giải quyết kháng cáo, ông Thọ trốn khỏi nơi giam giữ, hiện không có thông tin, tài liệu, quyết định truy nã người này.
Kết quả xác minh, làm việc với TAND tỉnh Hà Sơn Bình (nay là TAND Hà Nội), Công an huyện xác định: Tại Bản án 76 ngày 18/11/1982, TAND tỉnh xử 20 năm tù với ông Thọ về tội “Giết người” và “Cố ý gây thương tích”. Sau đó bản án có kháng cáo, TAND tỉnh đã chuyển toàn bộ hồ sơ lên TAND tối cao. TAND tỉnh chỉ lưu trữ bản án hình sự sơ thẩm.
Tại Bản án phúc thẩm 706 ngày 27/9/1983, TAND tối cao xử vắng mặt 20 năm tù vì phạm nhân Thọ đã bỏ trốn khỏi trại giam. Đến nay, hồ sơ vụ án đã tiêu hủy theo Quyết định 524/QĐ ngày 7/12/1996 của Chánh án TAND tối cao về việc tiêu hủy hồ sơ tài liệu hết thời hạn bảo quản lưu trữ; hiện chỉ còn lưu bản án hình sự.
Theo kết quả xác minh, trao đổi với Công an Hòa Bình, Công an Hà Nội, Cục V06 (Bộ Công an) và các đơn vị liên quan, xác định ông Thọ không có thông tin, tài liệu và không nằm trong danh sách bị truy nã.
 |
Văn bản số 3695/VKSTC-V8 của VKSND tối cao. |
Hướng dẫn “hợp tình, hợp lý”
Theo Thượng tá Hoàng Ngọc Quyết, Trưởng Công an huyện Ứng Hòa, ông Thọ từ khi trốn trại về địa phương không có vi phạm nào mới. Công an huyện đã báo cáo lên Công an TP, đồng thời gửi đề nghị đến Bộ Công an thành lập Đoàn thanh tra liên ngành về hồ sơ thi hành án của ông Thọ để có hướng dẫn, phương án giải quyết.
“Đây là trường hợp trước nay chưa có tiền lệ, do đó cần cân nhắc kỹ phương án, cách thức giải quyết hợp tình, hợp lý, bảo đảm đúng quy định pháp luật”, Thượng tá Quyết nói.
Trao đổi với PV, ông Thọ nói: “Từ đó đến nay, tôi luôn cố gắng sống có ích, tử tế, chấp hành nghiêm quy định của pháp luật và chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước. Nay đã gần 70 tuổi, sức khoẻ không được bảo đảm nên mong muốn được tiếp tục ở nhà, ở địa phương trông nom nhà cửa, phụ giúp gia đình, vợ con”.
Bà Lê Thị Liên (vợ ông Thọ) nói: “Chồng tôi đã mắc phải lỗi lầm khi còn trẻ. Đến nay ông ấy già rồi, chẳng biết còn sống được bao nhiêu năm nữa, nên giờ chúng tôi chỉ mong cơ quan chức năng tạo điều kiện”.
Ông Nguyễn Đình Thuận, Trưởng thôn Quảng Tái nói: “Pháp luật phải được bảo đảm thực hiện, ai làm trái quy định sẽ phải chịu những chế tài đúng luật. Nhưng ông Thọ nay đã già, cũng đã sửa đổi trở thành một người tử tế, một công dân tốt của địa phương. Do đó, tôi rất mong cơ quan chức năng chấp thuận, cho phép ông Thọ được tiếp tục ở lại nhà”.
Đồng ý với hướng dẫn của VKSND tối cao, Luật sư Nguyễn Văn Nam (Cty Luật TNHH Hồng Bách và Cộng sự) nói, ông Thọ trốn khỏi nơi giam giữ nhưng không bị truy nã. Do đó, căn cứ các quy định của BLHS qua các thời kỳ, thời hiệu thi hành Bản án hình sự phúc thẩm 706 ngày 27/9/1983 của TAND tối cao đến nay đã hết, ông Thọ không có nghĩa vụ chấp hành bản án, với lý do đã hết thời hiệu thi hành bản án.
Theo Tiến sĩ Tâm lý học Nguyễn Thanh Nga (giảng viên Học viện Báo chí và Tuyên truyền), với trường hợp ông Thọ, áp dụng đúng các quy định của pháp luật, VKSND tối cao hướng dẫn như trên là “vừa hợp tình, vừa hợp lý”.
