Phòng tránh bọ xít, ve chó đốt gây chết người

Hai thông tin nóng về bọ xít hút máu người tại TP Hồ Chí Minh, Thừa Thiên Huế, Đà Nẵng, Hà Nội và ve chó đốt gây chết người tại Trung Quốc khiến người dân hoang mang, lo lắng. Vậy là sao để phát hiện và phòng tránh là câu hỏi của nhiều độc giả gọi về Báo PLVN.

Nghe đã sợ!

Sự kiện Viện Sinh thái và Tài nguyên Sinh vật, Viện khoa học và Công nghệ Việt tiêu diệt ổ bọ xít hút máu người hơn 200 con tại một nhà dân ở Từ Liêm, Hà Nội mới đây thực sự khiến người dân không chỉ lo lắng mà còn cảnh giác cao độ; Bởi đây là ổ dịch lớn nhất tại Hà Nội, có đủ bọ xít đang phát triển, bọ xít con, trứng và đặc biết 60-70% các cá thể đều có máu. Các chuyên gia cho rằng, có thể những người sống ở đây từng bị đốt nhưng họ không biết và cũng không để ý và nhận định khả năng phát tán của ổ này rất lớn vì các cá thể đều rất khỏe mạnh. Loại bọ xít này phát triển tốt nhất là trong điều kiện nóng, có thể đẻ 500 trứng trong một vòng đời.

Nhiều người bị đốt đã rất lo lắng sợ bị truyền bệnh về máu được gọi là bệnh Chaga’s, một bệnh nguy hiểm có thể tử vong vì tắc mạch máu, rung tim.... Ông Nguyễn Thế Thịnh ở Đông Ngạc, Từ Liêm cho biết: Từ khi biết được có ổ dịch trên địa bàn, gia đình tôi cũng như nhiều người lo lắng mỗi khi đi ngủ. Nghe nói, loài bọ xít này hút máu ban đêm, mỗi lần hút máu rất nhiều, cả người già, trẻ nhỏ đều sợ. Vì vậy, nhiều người dân nhắc nhau mắc màn, đóng kín cửa mỗi khi đi ngủ.

Khi thông tin về bọ xít chưa nguôi, thì những ngày gần đây, thông tin xuất hiện loại ve chó đốt và truyền bệnh nguy hiểm gây chết người tại Trung Quốc lại càng khiến nhiều người hoang mang, lo lắng hơn vì tại Việt Nam, việc nuôi chó rất phổ biến.

Loại bệnh do bọ cắn này gây giảm các tế bào bạch cầu và tiểu cầu trong máu, khiến hệ thống miễn dịch suy giảm và có thể dẫn đến tử vong. Triệu chứng chung là người bệnh cảm thấy buồn nôn và bị sốt. Chị Hoàng Anh ở đường Đặng Thai Mai, Tây Hồ băn khoăn: “Khu nhà tôi nhiều nhà nuôi chó. Ve chó to, đen, bám chặt vào da con chó để hút máu, phải rất khó mới kéo ra được. Lo quá, nghe nói ve cắn vào người truyền bệnh gây chết mà sợ quá, không dám nuôi chó nữa”.

Giám sát những người có nốt như bị côn trùng đốt

Theo ông ông Nguyễn Mạnh Hùng, Viện trưởng Viện Sốt rét - Ký sinh trùng - Côn trùng Trung ương, thì loài bọ xít hút máu người đã tồn tại ở Việt Nam từ lâu, có thể chúng ta không để ý. Nó có đặc điểm ban ngày trốn rất kỹ ở kẽ giường, tủ. Thức ăn là máu người và gia súc và thường hút máu vào ban đêm, mỗi lần hút số lượng máu có thể bằng một đốt ngón tay. Người bị bọ xít hút máu đốt có thể thường có triệu chứng buồn ngủ bất thường. Trên da có vết đốt bằng nửa đầu tăm màu đỏ, xung quanh bị thâm nhưng không sưng hay ngứa.

Tuy nhiên, rất may là loài bọ xít này di chuyển chậm, chủ yếu là bò, nên rất dễ bắt. Về thông tin bọ xít đốt có thể gây tử vong vì nghẽ mạch máu, ông Hùng khẳng định: “Loại bọ xít chỉ gây khó chịu tại chỗ chứ chưa xác định truyền bệnh nguy hiểm. Không nên đưa thông tin chung chung rằng loại bọ xít này truyền bệnh nguy hiểm tới sức khỏe con người gây hoang mang cho xã hội. Nó còn tùy thuộc vào khí hậu và vùng địa lý của từng quốc gia...

Đối với thời tiết, khí hậu nóng, độ ẩm cao như Việt Nam, hiện tại loại bọ xít này không có gì là nguy hiểm, nếu chẳng may bị đốt sẽ chỉ bị sưng tấy và ngứa ngoài da. Không có cơ sở khẳng định rằng loại côn trùng này truyền bệnh gây nguy hại đến sức khỏe con người. Vì vậy người dân không nên lo lắng”.

Các chuyên gia y tế cũng khuyến cáo, người bị bọ xít đốt nên rửa ngay vết đốt bằng xà phòng, không gãi chỗ bị đốt và đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị chống dị ứng và nhiễm trùng. Do loại bọ xít này thường trốn ánh sáng chui vào các kẽ tủ, giường nên người dân cần dùng đèn pin để thường xuyên kiểm tra.

Nếu phát hiện bọ xít và trứng bọ xít nên diệt ngay. Ở khu vực đã phát hiện bọ xít hút máu, người dân cần thường xuyên mắc màn khi ngủ và giắt màn cẩn thận để tránh bọ xít có thể chui vào đốt. Có thể phun hóa chất diệt côn trùng đang sử dụng rộng rãi trong y tế.

Liên quan đến thông tin về loại ve chó làm nhiều người chết và nhiễm bệnh ở Trung Quốc, trao đổi với phóng viên, PGS-TS Nguyễn Trần Hiển, Viện trưởng Viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, khẳng định, Việt Nam chưa ghi nhận trường hợp nào mắc bệnh như vậy.

Tuy nhiên, ông Hiển nhấn mạnh, tại Việt Nam, nhiều gia đình có nuôi chó vì vậy, chắc chắn sẽ có ve chó. Nhưng chỉ khi chó nhiễm khuẩn thì con ve chó mới là nguồn lây nhiễm cho người. Mà nếu không có bệnh đó, thì nguy cơ truyền những bệnh khác của chó sang người cũng có. Vì vậy nuôi chó nên vệ sinh, tránh chó có ve.

Ông Hiển cũng lưu ý đây là một bệnh từ máu nên về lý thuyết, bệnh có thể lây từ người sang người, những người có những nốt như bị côn trùng đốt và có sốt cần được giám sát chặt./.

Thanh Quý