Theo Inquirer, ngày 17/6, nhóm An ninh, Công lý và Hòa bình và nhóm Phát triển Kinh tế trong nội các Philippines đã được triệu tập tham gia cuộc họp trong khoảng 3 giờ để thảo luận về vụ việc.
Một nguồn tin có mặt trong cuộc họp cho biết, các thành viên của các nhóm nội các Philippines đã nhất trí triệu tập ông Zhao tới Phủ Tổng thống Philippines để yêu cầu giải thích về vụ việc.
Tàu Gemvir của Philippines đã bị một tàu Trung Quốc có kích cỡ lớn hơn nhiều đâm chìm trên Biển Đông đêm 9/6. Theo phía Philippines, 22 ngư dân trên con tàu bị chìm của nước này đã bị bỏ mặc trên biển nhiều giờ trước khi được các ngư dân Việt Nam giải cứu.
Đại sứ quán Trung Quốc tại Philippines trong một tuyên bố hôm 14/6 xác nhận tàu đánh cá của nước này đã đâm vào tàu cá Philippines. Tuy nhiên, Đại sứ quán Trung Quốc phủ nhận sự cố dẫn tới việc tàu Gemvir bị đắm là vụ “đâm trúng rồi bỏ chạy”.
Theo Đại sứ quán Trung Quốc, tàu đánh cá Yuemaobinyu 42212 của nước này đã bị 7 hoặc 8 tàu của Philippines bao vây. Phía Trung Quốc nói rằng, trong quá trình rút khỏi khu vực xảy ra vụ việc, tàu 42212 đã không tránh được tàu cá của Philippines và dây cáp thép của tàu 42212 đã đâm vào tàu Philippines, khiến tàu Philippines bị lật.
Trung Quốc cũng tuyên bố thuyền trưởng trên tàu của nước này đã tìm cách giải cứu các ngư dân Philippines nhưng lo sợ bị các tàu cá Philippines bao vây. “Sau khi xác nhận các ngư dân trên tàu của Phippines đã được các tàu khác của Philippines cứu thoát, tàu 42212 đã rời khỏi hiện trường”, tuyên bố của Đại sứ quán Trung Quốc khẳng định.
Song, Đại tá Jonathan Zata – người phát ngôn hải quân Philippines cũng đã lên tiếng bác bỏ tuyên bố của phía Trung Quốc rằng các tàu Philippines đã giải cứu các ngư dân của nước này. “Chính tàu cá Việt Nam đã giải cứu các ngư dân của chúng tôi. Không có tàu Philippines nào trong khu vực tại thời điểm xảy ra vụ việc. Nếu có bất kỳ tàu Philippines nào xung quanh, vụ việc đã có thể được báo cáo ngay cho Hải quân và chúng tôi có thể phản ứng ngay lập tức. Nhưng không có tàu nào”, Đại tá Zata nêu rõ.
Bộ trưởng Ngoại giao Philippines Teodoro Locsin Jr. trong một tuyên bố cũng cho biết ông tin rằng vụ việc là hành động cố ý. Bộ Ngoại giao Philippines cho hay đã gửi công hàm phản đối tới phía Trung Quốc vì vụ việc.
Theo Hải quân Philippines, dù lực lượng này vẫn đang xác minh tuyên bố của Đại sứ quán Trung Quốc nhưng rõ ràng tàu Trung Quốc đã vi phạm luật pháp quốc tế khi đâm vào tàu đánh cá của nước này và rời khỏi hiện trường mà không giải cứu các ngư dân. Vụ việc đã dấy lên phản ứng mạnh trong giới chức Philippines.
Phó Tổng thống Philippines Leni Robredo ngày 16/6 đã bày tỏ “sự phẫn nộ sâu sắc nhất” về những hành động vô trách nhiệm của thủy thủ đoàn trên tàu Trung Quốc, đồng thời kêu gọi Bộ Ngoại giao nước này yêu cầu phía Trung Quốc xác minh những người có trách nhiệm, đảm bảo công lý cho các ngư dân Philippines gặp nạn.
