Thời gian qua, thông tin về những người rời bỏ khỏi khu cách ly nghi nhiễm Covid-19 khiến cộng đồng bức xúc. Mới đây, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế đã có văn bản gửi các sở, ban, ngành chấn chỉnh công tác quản lý người nghi nhiễm Covid-19.
Tiềm ẩn nguy cơ lây lan mầm bệnh
Mới đây, Đại tá Nguyễn Trung Thực, Giám đốc Công an tỉnh Lạng Sơn cho biết, cơ quan này đã xác định được vị trí của bà N.T.D (44 tuổi, ngụ huyện Thủy Nguyên, Hải Phòng), người đã bỏ trốn khỏi khu vực cách ly phòng chống dịch Covid-19 tại Trung đoàn 123 thuộc Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Lạng Sơn (phường Hoàng Văn Thụ, TP Lạng Sơn) hôm 10/2.
Theo Đại tá Thực, bà D được xác định đang ở khu vực cửa khẩu Pò Chài (Trung Quốc), đối diện cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn). “Chúng tôi đã trao đổi với phía Công an Trung Quốc để sớm đưa người này trở về”.
“Có mất mát tốn kém gì đâu, Nhà nước tài trợ miễn phí từ ăn, ở theo dõi thăm khám bệnh nhằm bảo vệ sức khỏe cho mình và cộng đồng, tại sao phải trốn? Sau thời gian cách ly, theo dõi, nếu khỏe mạnh thì được về mà, chẳng may đang ủ bệnh thì quá nguy hiểm cho bản thân và những ai phải tiếp xúc.
Thật liều lĩnh, quá nguy hiểm. Nếu mọi người đều ý thức kém như những người này thì nguy hiểm cho nhiều người lắm” - anh Nguyễn Đình Khang (Cầu Giấy - Hà Nội) bày tỏ sự lo lắng, bức xúc.
“Không thể hiểu nổi, bác sĩ cách ly là tốt cho bản thân, gia đình và xã hội chứ tốt cho riêng bác sĩ hay sao mà phải sợ, bỏ trốn. Đang trong tâm dịch mà chống đối kiểu đó thì còn ra gì nữa?”.
Người nào cũng có lý do: nào là vì công việc, tiền… Họ không nghĩ cho gia đình, xã hội thì cũng nên nghĩ cho bản thân chứ? Không còn mạng những thứ khác còn quan trọng gì nữa?” - chị Nguyễn Thị Bích (Hà Đông - Hà Nội) nói.
Trước đó, sáng 10/2, tại khu vực cách ly phòng chống dịch Covid-19 ở Trung đoàn 123, lực lượng chức năng phát hiện 3 phụ nữ vắng mặt. Sau khi rà soát ở khu vực cách ly phòng dịch bệnh Covid-19 thì phát hiện 2 trong 3 trường hợp trên đi nhầm buồng. Riêng bà D đã bỏ trốn.
Khai nhận với cơ quan chức năng, bà D cho biết đã vượt tường, trốn khỏi khu vực cách ly. Sau đó vượt biên trái phép sang Trung Quốc. Lý do vượt tường là do bà này có một cửa hàng bên Trung Quốc nên trốn về để trông coi vì sợ bị kẻ gian lợi dụng tình hình lấy cắp tài sản.
Tại TP HCM, ngày 11/2, bác sĩ Vũ Đức Diễn, Trưởng khoa Kiểm soát bệnh tật (Trung tâm Y tế quận 12) thông tin đến báo về vụ việc 3 người Trung Quốc tự động rời khỏi khu vực cách ly dù đang trong thời gian cách ly tại quận 12. Cả 3 người trên quay lại Việt Nam từ Trung Quốc vào ngày 5/2 và là nhân viên một công ty tại phường Thới An (quận 12, TP HCM).
Sau khi rời khỏi khu vực cách ly, 3 người trên đã di chuyển tới một địa điểm trên địa bàn quận Bình Tân. Ông Diễn cho biết Trung tâm Y tế quận 12 đã lập tức báo cáo với Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP HCM và đề nghị Trung tâm Y tế quận Bình Tân tiếp tục giám sát, cách ly 3 người Trung Quốc trên.
Tăng cường phối hợp trong quản lý
Để chấn chỉnh tình trạng người dân tự ý bỏ trốn khỏi khu cách ly, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế vừa có văn bản gửi giám đốc các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; Y tế ngành về việc chấn chỉnh công tác quản lý người nghi ngờ và người nhiễm Covid-19 tại các cơ sở khám, chữa bệnh.
Công văn nêu rõ, để quản lý chặt chẽ các trường hợp trên tại cơ sở khám bệnh, chữa bệnh, Cục Quản lý Khám, chữa bệnh, Bộ Y tế yêu cầu giám đốc các bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế; Giám đốc Sở Y tế, Y tế ngành nghiêm túc thực hiện và chỉ đạo các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh rà soát công tác tiếp nhận, phân loại người bệnh theo 3 nhóm trường hợp bệnh trên (bệnh nghi ngờ, bệnh có thể, bệnh xác định), thu dung cách ly và quản lý chăm sóc, điều trị tại các cơ sở y tế được phân công theo đúng quy định của các địa phương trên cơ sở hướng dẫn tại Công văn số 519/BYT-KCB ngày 6/2/2020 của Bộ Y tế về việc hướng dẫn tổ chức tiếp nhận, chẩn đoán, điều trị và quản lý người bệnh Covid-19.
Các cơ sở khám chữa bệnh nghiêm túc quản lý tất cả người bệnh thuộc cả 3 nhóm trường hợp bệnh (bệnh nghi ngờ, có thể, xác định). Cơ sở y tế cần kết hợp với chính quyền địa phương và cơ quan công an trên địa bàn để quản lý chặt chẽ người bệnh. Tuyệt đối không để người bệnh ra khỏi khu vực cách ly y tế khi chưa được phép xuất viện và sẽ hoàn toàn chịu trách nhiệm khi để người bệnh ra khỏi khu vực cách ly y tế.
Các cơ sở y tế lập hồ sơ bệnh án, chăm sóc, điều trị toàn diện cho người bệnh thuộc cả 3 nhóm trường hợp (bệnh nghi ngờ, có thể, xác định), đặc biệt theo dõi sát diễn biến bệnh lý của người bệnh và xử lý mẫu bệnh phẩm theo đúng quy định. Đặc biệt, quản lý chặt chẽ các mẫu bệnh phẩm của người bệnh, không để mất, phát tán hoặc để người không thuộc trách nhiệm tiếp cận với mẫu bệnh phẩm của 3 nhóm trường hợp bệnh nói trên.
Trong trường hợp chuyển tuyến, cơ sở khám bệnh, chữa bệnh phải bố trí phương tiện, nhân viên y tế hoặc xin hỗ trợ cấp cứu của bệnh viện tuyến trên bảo đảm an ninh, an toàn cho người bệnh; thực hiện theo đúng quy định về bàn giao người bệnh cho bệnh viện nhận chuyển tuyến.
Có thể nói các bác sĩ và nhân viên y tế với trách nhiệm nghề nghiệp của mình đã và đang cố gắng hết sức để bảo vệ sức khỏe người dân trong đợt dịch bệnh nguy hiểm này. Bên cạnh công việc chuyên môn, họ còn “đóng nhiều vai” khác nữa như là người may khẩu trang như tại Bệnh viện Từ Dũ (TP HCM) và người giám sát tại các khu cách ly.
Chính phủ đã chỉ đạo “chống dịch như chống giặc”, vì thế sự tham gia, ủng hộ, quan tâm của toàn thể bộ máy chính trị và cộng đồng xã hội là rất quan trọng. Thiết nghĩ, trong câu chuyện quản lý người dân trong khu cách ly, trước hết rất cần ý thức tuân thủ của chính những người dân, sau đó là sự phối hợp chặt chẽ của các ban, ngành địa phương để các bác sĩ yên tâm có thể làm tròn nhiệm vụ cứu người của mình.
Pháp luật sẽ nghiêm khắc với hành vi trốn khỏi khu cách ly
Chính phủ đã công bố dịch viêm đường hô hấp cấp do Covid-19 gây ra thuộc nhóm A. Căn cứ Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm 2007 thì bệnh truyền nhiễm nhóm A có mức độ nghiêm trọng nhất gồm các bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm, có khả năng lây truyền rất nhanh, phát tán rộng và tỷ lệ tử vong cao hoặc chưa rõ tác nhân gây bệnh. Với các bệnh thuộc nhóm A, khai báo y tế và cách ly người bệnh là một trong những biện pháp hành chính đầu tiên khi có dịch để đảm bảo an toàn, ngăn dịch bệnh lây lan.
Điều 8 Luật Phòng, chống bệnh truyền nhiễm nghiêm cấm các hành vi: Cố ý làm lây lan tác nhân gây bệnh truyền nhiễm; che giấu, không khai báo hoặc khai báo không kịp thời các trường hợp mắc bệnh truyền nhiễm theo quy định; không chấp hành các biện pháp phòng, chống bệnh truyền nhiễm theo yêu cầu của cơ quan, tổ chức có thẩm quyền.
Về hành động bỏ trốn khỏi nơi cách ly dịch bệnh, Điều 10 Nghị định 176/2013 quy định người nào từ chối hoặc trốn tránh việc áp dụng quyết định cách ly y tế, cưỡng chế cách ly y tế của cơ quan nhà nước có thẩm quyền đối với người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A, sẽ bị phạt tiền 5-10 triệu đồng.
Hành vi trốn khỏi nơi cách ly còn có thể bị truy cứu theo Điều 315 Bộ luật Hình sự về tội Vi phạm quy định về khám bệnh, chữa bệnh, sản xuất, pha chế, cấp phát, bán thuốc hoặc dịch vụ y tế khác. Nếu bị truy tố, tùy theo mức độ gây thiệt hại mà người phạm tội có thể bị phạt tù lên đến 10 năm. Người phạm tội còn bị phạt tiền 10-50 triệu đồng.
Ngoài ra, người bệnh hoặc người nhà bệnh nhân phải có trách nhiệm khai báo trung thực diễn biến bệnh; tuân thủ chỉ định, hướng dẫn của thầy thuốc, nhân viên y tế và nội quy, quy chế của cơ sở khám bệnh, chữa bệnh. Người mắc bệnh truyền nhiễm thuộc nhóm A ngay sau khi xuất viện phải đăng ký theo dõi sức khỏe với y tế xã, phường, thị trấn nơi cư trú.
Điều 6 Nghị định 176/2013 quy định cá nhân phát hiện người mắc bệnh truyền nhiễm nhưng không khai báo sẽ bị phạt cảnh cáo hoặc phạt tiền từ 200.000 đến 500.000 đồng. Nếu che giấu bệnh dịch của mình hoặc người khác thì bị phạt tiền từ 500.000 đến 1 triệu đồng, quy định tại khoản 2 Điều 6 Nghị định 176.
