Sẽ không có thông tư hướng dẫn
Phát biểu tại buổi họp báo, ông Đặng Ngọc Minh cho biết, Nghị định 132/2020/NĐ-CP vừa được Chính phủ ban hành ngày 5/11/2020 được xây dựng trên nguyên tắc thể hiện quan điểm, đường lối của Đảng và Nhà nước trong việc quản lý thuế, trong đó có nội dung quản lý thuế đối với GDLK.
Cụ thể, tại Nghị quyết số 50-NQ/TW của Bộ Chính trị có nêu: “Nghiên cứu, xây dựng các quy định khắc phục tình trạng “vốn mỏng”, chuyển giá”; “hoàn thiện, bổ sung các quy định chặt chẽ trong pháp luật về thuế... để kiểm soát, quản lý, ngăn chặn chuyển giá”.
Bên cạnh đó, để đảm bảo tính thống nhất của hệ thống văn bản pháp luật, trong đó có Luật Quản lý thuế số 38, Luật Thuế Thu nhập DN số 14/2008/QH12 và Luật sửa đổi, bổ sung một số Điều của Luật Thuế Thu nhập DN…, Bộ Tài chính đã tham mưu, xây dựng và trình Chính phủ ban hành Nghị định 132/2020/NĐ-CP
Cũng theo thông tin từ lãnh đạo Tổng cục Thuế, để đảm bảo thuận lợi cho người nộp thuế (NNT) và cơ quan thuế trong triển khai thực hiện cũng như nâng cao tính pháp lý, Bộ Tài chính, Tổng cục Thuế đã nghiên cứu, xây dựng để chuyển các nội dung hướng dẫn tại Thông tư 41/2017/TT-BTC hướng dẫn nghị định lên nghị định, do đó không có thông tư hướng dẫn.
Nhiều nội dung mới
Thông tin thêm về một số nội dung mới, Phó Tổng cục trưởng nhấn mạnh, Nghị định 132/2020/NĐ-CP kế thừa quy định tại Nghị định số 68/2020/NĐ-CP ngày 24/6/2020 sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 8 Nghị định 20/2017/NĐ-CP.
Phó Tổng cục trưởng cho biết, Quy định về khống chế chi phí lãi vay lần đầu được áp dụng tại Việt Nam nên không tránh khỏi những khó khăn trong quá trình triển khai mà nguyên nhân chính là do DN Việt Nam có vốn mỏng, chủ yếu là vốn vay, vốn chủ sở hữu thấp. Vì vậy, ngày 24/6/2020 Chính phủ đã ban hành Nghị định 68/2020/NĐ-CP sửa đổi, bổ sung khoản 3 Điều 8 Nghị định 20/2017/NĐ-CP để tháo gỡ khó khăn cho DN.
Theo đó, đã nâng mức khống chế chi phí lãi vay từ 20% lên 30%, cho phép khống chế chi phí lãi vay sau khi đã trừ lãi tiền gửi, tiền vay và mở rộng đối tượng được miễn áp dụng quy định khống chế. Về hiệu lực thi hành, quy định tại Nghị định 68/2020/NĐ-CP được áp dụng ngay trong kỳ tính thuế năm 2019.
Quy định về khống chế lãi vay được trừ theo Nghị định 68/2020/NĐ-CP đã cơ bản khắc phục những nhược điểm của Nghị định 20/2017/NĐ-CP. Quy định hồi tố năm 2017, 2018 đối với nội dung nâng ngưỡng khống chế chi phí lãi vay từ 20% lên 30% đồng thời cho bù trừ với lãi tiền gửi, tiền cho vay dự kiến số thuế phải hoàn hoặc khấu trừ khoảng 4.785 tỷ đồng.
Nghị định cũng đã mở rộng thêm đối tượng loại trừ đó là các khoản vay vốn hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), vay ưu đãi của Chính phủ thực hiện theo phương thức Chính phủ đi vay nước ngoài cho các DN vay lại; các khoản vay thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia (chương trình nông thôn mới và giảm nghèo bền vững); các khoản vay đầu tư chương trình, dự án thực hiện chính sách phúc lợi xã hội của Nhà nước (nhà ở tái định cư, nhà ở công nhân, sinh viên, nhà ở xã hội và dự án phúc lợi công cộng khác).
Đảm bảo công bằng giữa các doanh nghiệp
Nghị định 132/2020/NĐ-CP cũng có sự thay đổi về thời điểm lập báo cáo lợi nhuận liên quốc gia. Theo đó, Nếu như Nghị định 20/2017/NĐ-CP trước đây quy định NNT tại Việt Nam có công ty mẹ tại nước ngoài có nghĩa vụ lưu trữ và cung cấp cho cơ quan thuế báo cáo lợi nhuận liên quốc gia của công ty mẹ và cùng thời điểm nộp tờ khai quyết toán thuế thu nhập DN, thì Nghị định 132/2020/NĐ-CP quy định mới theo thông lệ quốc tế đảm bảo phù hợp với cam kết khi tham gia diễn đàn BEPS, đó là báo cáo lợi nhuận liên quốc gia nhận được qua hình thức trao đổi thông tin tự động nếu cơ quan có thẩm quyền của 2 nước có ký thoả thuận.
Phó Tổng cục trưởng Đặng Ngọc Minh nhấn mạnh quy định về nộp báo cáo lợi nhuận liên quốc gia đảm bảo thuận lợi cho NNT và cam kết của Việt Nam khi tham gia diễn đàn BEPS của OECD, phù hợp điều kiện bối cảnh của Việt Nam.
Trả lời câu hỏi của báo chí về việc Nghị định 132/2020/NĐ-CP áp dụng chung cho cả DN trong nước không có cơ hội chuyển giá với các tập đoàn đa quốc gia có thực sự hợp lý không? Ông Đặng Ngọc Minh cho rằng, Nghị định 20/2017/NĐ-CP, Nghị định 68/2020/NĐ-CP và Nghị định 132/2020/NĐ-CP đều quy định về quản lý thuế đối với GDLK. Trong đó, không phân biệt DN có GDLK với nước ngoài hay DN có GDLK trong nước.
Cùng theo ông Minh, hiện Việt Nam đã ký trên 80 hiệp định tránh đánh thuế 2 lần với các nước, trong đó, tại Điều 24 của Hiệp định tránh đánh thuế 2 lần quy định không phân biệt đối xử giữa DN trong nước và DN ngoài nước.
“Như vậy, bản thân DN trong nước cũng đã vươn ra đầu tư ở nước ngoài. Khi đã đầu tư ra nước ngoài, có công ty liên kết ở nước ngoài, các DN trong nước cũng phải tuân thủ các quy định về GDLK, do đó các quy định của Nghị định 132/2020/NĐ-CP cũng kiểm soát vấn đề này…” - ông Minh nói.
Thêm nữa, Việt Nam có nhiều chính sách ưu đãi giữa các vùng đặc biệt khó khăn, ngành nghề nhất định sẽ có chính sách ưu đãi theo địa bàn, lĩnh vực. Nếu một tập đoàn đa ngành, đa lĩnh vực, khi có sự chênh lệch giữa các lĩnh vực mà có GDLK sẽ phát sinh việc chuyển lợi nhuận từ DN, pháp nhân hay địa bàn có thuế suất cao sang thuế suất thấp. Đây là thực tế, buộc phải có biện pháp quản lý, ưu đãi đúng pháp nhân, địa bàn, lĩnh vực.
Mặt khác, đối với các DN dù không có chênh lệch lãi suất, các DN vẫn có hoạt động chuyển giá là do các hoạt động, lĩnh vực ở từng thời điểm khác nhau có kết quả kinh doanh lãi hoặc lỗ. Theo đó, dù không chênh lệch lãi suất vẫn có thể thông qua hoạt động chuyển giá, qua các giao dịch với các bên liên kết để chuyển lợi nhuận từ DN có lãi sang DN lỗ.
“Có thể thấy, DN trong nước cũng có hoạt động chuyển giá, việc Nghị định 132/2020/NĐ-CP áp dụng chung cho cả DN nước ngoài và DN trong nước là phù hợp…” - Lãnh đạo Tổng cục thuế khẳng định.
