Trước đó, theo thống kê của Tổng cục Hải quan, chỉ đến trung tuần tháng 3/2016 sản lượng than nhập khẩu đã đạt con số gần 2,8 triệu tấn, tương đương 300% so với cùng kỳ năm 2015 và xấp xỉ gần đạt mức dự báo của Bộ Công Thương của cả năm 2016.
Lý giải cho lượng than nhập khẩu liên tục tăng, lãnh đạo Cục Hải quan Quảng Ninh cho biết, nguyên nhân do trong năm 2016 nhiều nhà máy nhiệt điện than trên địa bàn tỉnh đi vào vận hành, dẫn đến nhu cầu đối với mặt hàng than tăng cao. Bên cạnh đó, sự suy giảm của thị trường năng lượng thế giới, giá dầu xuống thấp kéo theo giá than cũng giảm mạnh, than ngoại đang có lợi thế hơn so với than nội khoảng 5-8 USD/tấn. Cty TNHH Tổng CTy Đông Bắc và Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam là 2 doanh nghiệp nhập khẩu than chủ yếu, lượng than nhập khẩu của 2 Công ty này chiếm tỷ trọng đến 54% tổng lượng than nhập khẩu qua địa bàn tỉnh.
Theo báo báo của Vinacomin, hiện cả nước có 19 nhà máy nhiệt điện than
và sẽ tăng lên 52 nhà máy vào năm 2030 với tổng số lượng than cần nhập khẩu khoảng 85 triệu tấn/năm. Riêng năm 2016, Tập đoàn này cũng lên kế hoạch nhập khẩu 1,5 triệu tấn than trong năm 2016 sau khi đã nhập khẩu 500.000 tấn trong năm 2015. Được biết, hiện trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh có 18 đơn vị nhập khẩu than với thuế nhập khẩu bằng 0%, tuy nhiên số thu ngân sách từ mặt hàng than nhập khẩu tính đến thời điểm này vẫn đạt 417 tỷ đồng.