Trả lời:
Theo quy định của pháp luật, người phạm tội nhận hối lộ phải là người có hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để phạm tội. Hành vi lợi dụng chức vụ, quyền hạn để phạm tội là hành vi nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của người đưa hối lộ có liên quan trực tiếp đến chức vụ, quyền hạn của họ, chức vụ. Như vậy, quyền hạn là điều kiện thuận lợi để người phạm tội thực hiện việc nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác của người đưa hối lộ.
Tại Điều 279 của Bộ luật Hình sự quy định về tội nhận hối lộ như sau:
“1. Người nào lợi dụng chức vụ, quyền hạn, trực tiếp hoặc qua trung gian đã nhận hoặc sẽ nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác dưới bất kỳ hình thức nào có giá trị từ hai triệu đồng đến dưới mười triệu đồng hoặc dưới hai triệu đồng nhưng thuộc một trong các trường hợp sau đây để làm hoặc không làm một việc vì lợi ích hoặc theo yêu cầu của người đưa hối lộ, thì bị phạt tù từ hai năm đến bảy năm:
…”
Theo quy định tại Điều 20 của Bộ luật Hình sự thì đồng phạm là trường hợp có hai người trở lên cố ý cùng thực hiện một tội phạm. Đồng phạm bao gồm có người tổ chức, người thực hành, người xúi giục, người giúp sức đều là những người đồng phạm.
Việc quyết định hình phạt trong trường hợp đồng phạm được thực hiện theo quy định tại Điều 53 của Bộ luật hình sự. Theo đó, khi quyết định hình phạt đối với những người đồng phạm, Toà án phải xét đến tính chất của đồng phạm, tính chất và mức độ tham gia phạm tội của từng người đồng phạm. Đồng thời, các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng hoặc loại trừ trách nhiệm hình sự thuộc người đồng phạm nào, thì chỉ áp dụng đối với người đó.
Trường hợp bạn nêu, tài sản hối lộ có giá trị 50 triệu đồng thì người phạm tội (Cấp trên của chú bạn) sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự theo quy định tại khoản 3 Điều 279, theo đó sẽ bị phạt tù từ mười lăm năm đến hai mươi năm.
Chú bạn đã được cấp trên chỉ đạo, biết là sai luật nhưng chú bạn vẫn thực hiện hành vi đó. Theo đó, hành vi này thuộc một trong những trường hợp đồng phạm theo quy định trên.
Do vậy, tùy tính chất, mức độ tham gia phạm tội và tùy thuộc các tình tiết giảm nhẹ, tăng nặng trách nhiệm hình sự của chú bạn, Tòa án sẽ quyết định hình phạt cụ thể đối với chú của bạn trên cơ sở quy định tại khoản 3 Điều 279 của Bộ luật Hình sự.
Nếu mức độ tham gia phạm tội của chú bạn nhẹ và có nhiều tình tiết giảm nhẹ thì Tòa án sẽ quyết định hình phạt nhẹ hơn cho chú bạn, tương xứng với tính chất phạm tội./.
