Chống khai thác IUU có những chuyển biến tích cực
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) - đơn vị thường trực Ban Chỉ đạo, sau hơn 5 năm (từ ngày 23/10/2017 đến nay) triển khai thực hiện các giải pháp chống khai thác IUU, thực hiện các khuyến nghị của Ủy ban Châu Âu (EC), gỡ cảnh báo “thẻ vàng” và qua kết quả thanh tra của Đoàn thanh tra của EC lần thứ 3 (tháng 10/2022), tình hình chống khai thác IUU đã có những chuyển biến tích cực.
EC tiếp tục ghi nhận, đánh giá cao quyết tâm chính trị của Việt Nam, đặc biệt là sự quan tâm, chỉ đạo quyết liệt của Thường trực Ban Bí thư, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ. Bộ NN&PTNT đã phối hợp tốt với các bộ, ngành, địa phương, chỉ đạo và tổ chức triển khai nhiều giải pháp tích cực để chống khai thác IUU; chuẩn bị tốt nội dung, kế hoạch, chương trình làm việc với Đoàn thanh tra của EC, cung cấp đầy đủ các hồ sơ, tài liệu liên quan bảo đảm tính minh bạch, trung thực, khách quan. Thực tế cho thấy, tình hình chống khai thác IUU đã tiến bộ hơn nhiều so với đợt thanh tra thực tế lần thứ 2 vào năm 2019.
Cụ thể, hiện nay, khung pháp lý cơ bản đã đáp ứng được yêu cầu quốc tế về chống khai thác IUU và tiếp tục được hoàn thiện theo hướng tích cực. Công tác quản lý đội tàu, lắp đặt thiết bị VMS - thiết bị cung cấp thông tin về vị trí, vết đi và một số hoạt động của tàu thuyền cho nhà quản lý, cung cấp dịch vụ thông tin giữa trạm quản lý và tàu thuyền hoạt động trong vùng kiểm soát của hệ thống - đã có sự chuyển biến tích cực; đã triển khai hệ thống phần mềm theo dõi, quản lý hoạt động xử lý vi phạm hành chính trong lĩnh vực thủy sản. Việc thực hiện kiểm soát sản phẩm thủy sản nhập khẩu theo quy định của Hiệp định về biện pháp Quốc gia có cảng (PSMA) về tổng thể đã có sự cải thiện tốt hơn so với trước.
Công tác thực thi pháp luật, xử phạt vi phạm hành chính đã được triển khai tích cực tại nhiều địa phương và các lực lượng thực thi pháp luật trên biển. Năm 2020, các lực lượng đã xử phạt trên 2.000 vụ với tổng số tiền xử phạt hơn 61 tỷ đồng; năm 2021 là gần 1.700 nghìn vụ với tổng số tiền phạt trên 21 tỷ đồng; đến năm 2022, xử phạt gần 1.000 vụ với tổng số tiền phạt trên 16 tỷ đồng; từ đầu năm đến nay, xử phạt hơn 13 tỷ đồng. Một số tỉnh đã tăng cường xử phạt các vụ vi phạm vùng biển nước ngoài, vi phạm về VMS…
Báo cáo cũng chỉ ra một số tồn tại, hạn chế trong quá trình triển khai thực hiện chống khai thác IUU. Theo đó, việc tổ chức triển khai Luật Thủy sản, các quy định chống khai thác IUU còn chưa đồng bộ, xuyên suốt giữa các địa phương. Hiện nay, có một số địa phương thực hiện tương đối tốt, trong khi còn nhiều địa phương thực hiện vẫn chưa đạt yêu cầu. Luật Thủy sản, các quy định chống khai thác IUU còn chưa đồng bộ, xuyên suốt giữa các địa phương, một số địa phương thực hiện chưa đạt yêu cầu.
Quyết tâm ngăn chặn khai thác hải sản bất hợp pháp theo đúng khuyến nghị
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhất trí với Báo cáo của Bộ NN&PTNT; đánh giá cao những kết quả lực lượng chức năng đạt được trong nỗ lực chống khai thác IUU thời gian qua. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nhấn mạnh, nếu không quyết liệt để gỡ “thẻ vàng”, có thể bị gia tăng cấp độ lên mức “thẻ đỏ”, nghĩa là Việt Nam sẽ mất thị trường xuất khẩu hải sản sang châu Âu.
Phó Thủ tướng nhận định, tình trạng đánh bắt hải sản bất hợp pháp không chỉ đang thu hẹp thị trường xuất khẩu hải sản còn ảnh hưởng đến hình ảnh đất nước. Do đó, Phó Thủ tướng nêu rõ quyết tâm ngăn chặn tình trạng khai thác hải sản bất hợp pháp theo đúng khuyến nghị của EC. Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang đề nghị các địa phương tập trung chỉ đạo khẩn trương, quyết liệt các nhóm nhiệm vụ, giải pháp đã đề ra và chuẩn bị đầy đủ, chi tiết kế hoạch để làm việc với Đoàn thanh tra EC vào tháng 10 tới; cố gắng cơ hội cao nhất có thể để rút “thẻ vàng”.
Phó Thủ tướng mong muốn các bộ, ngành, địa phương quyết liệt hơn, trách nhiệm hơn trong việc này. “Tinh thần chung là chúng ta làm mạnh hơn và có tính răn đe hơn”, Phó Thủ tướng Trần Lưu Quang nói.
