Tương lai của việc khám phá không gian có thể nằm trong tay những robot điều khiển từ xa.
Các nhà khoa học tại Đại học Bristol (Anh), đã phát triển một hệ thống cho phép con người trên Trái Đất điều khiển robot trên Mặt Trăng một cách trực quan và chính xác, khắc phục những hạn chế về độ trễ tín hiệu.
Hệ thống này đã được thử nghiệm tại Trung tâm Ứng dụng và Viễn thông Không gian châu Âu (ESA) ở Oxfordshire. Các nhà nghiên cứu đã điều khiển một cánh tay robot trong môi trường mô phỏng ảo để đào mẫu vật liệu giả lập regolith (đất Mặt Trăng).
Điểm đặc biệt là hệ thống này không cần dựa vào hình ảnh camera, vốn thường bị trễ do khoảng cách xa giữa Trái Đất và Mặt Trăng. Trong tương lai, tín hiệu giữa người điều khiển và robot trên Mặt Trăng có thể được truyền qua các vệ tinh thuộc dự án Moonlight của ESA.
"Mô phỏng này có thể giúp chúng ta vận hành robot Mặt Trăng từ xa từ Trái Đất, tránh được vấn đề về độ trễ tín hiệu", Joe Louca, thành viên nhóm nghiên cứu, cho biết.
Hệ thống này còn tích hợp công nghệ "haptic", cho phép người điều khiển cảm nhận được lực tác động khi robot tương tác với môi trường xung quanh, ví dụ như lực cần thiết để đào vào lớp regolith hoặc nâng mẫu vật. Tính năng này giúp tăng cường độ chính xác và hiệu quả khi điều khiển robot từ xa.
Ngoài ra, hệ thống mô phỏng này còn có thể được sử dụng để huấn luyện các phi hành gia trước khi thực hiện nhiệm vụ trên Mặt Trăng, giúp họ làm quen với môi trường và thao tác với robot.
Mặc dù được thiết kế cho Mặt Trăng, nhưng về nguyên tắc, kỹ thuật điều khiển từ xa này cũng có thể được áp dụng cho các sứ mệnh khám phá Sao Hỏa. Điều này đặc biệt hữu ích cho những nhiệm vụ phức tạp như thu thập mẫu vật từ robot thám hiểm và đưa chúng lên tàu vũ trụ để mang về Trái Đất.
"Trong thập kỷ tới, chúng ta sẽ chứng kiến một số sứ mệnh có người lái và không người lái lên Mặt Trăng, chẳng hạn như chương trình Artemis của NASA và chương trình Hằng Nga của Trung Quốc", Louca nói, đồng thời cho biết: "Mô phỏng này có thể là một công cụ quý giá để hỗ trợ chuẩn bị hoặc vận hành cho các sứ mệnh này.".