Sẽ nghiên cứu sâu hơn, đánh giá tác động kỹ lưỡng hơn cơ chế đặc thù ở các địa phương

Cơ chế đặc thù ở các địa phương đang phát huy hiệu quả

Điều hành phiên làm việc, Chủ tịch Quốc hội (QH) Vương Đình Huệ nêu câu hỏi chất vấn của Đại biểu (ĐB) Nguyễn Phương Thủy (đoàn TP Hà Nội) cho biết, so với nhiệm kỳ QH khóa XIV, nhiệm kỳ này, Chính phủ trình thực hiện thí điểm nhiều chính sách đặc thù và có thể dẫn đến hệ thống pháp luật thiếu thống nhất, đồng bộ, tạo điều kiện cho tham nhũng chính sách hoặc cơ chế xin - cho. Quan điểm của Thủ tướng về vấn đề này như thế nào?

Trả lời, Thủ tướng Chính phủ cho hay, vừa qua đã có một số cơ chế đặc thù cho một số địa phương, một số ngành, đáp ứng các yêu cầu khách quan, thực tiễn. Theo Thủ tướng, nước ta là một nước đang phát triển, có nền kinh tế đang chuyển đổi, xuất phát điểm thấp, độ mở cao, khả năng chống chịu còn hạn chế. Tình hình thế giới và thực tế đất nước thay đổi rất nhanh nên những văn bản, quy định có lúc theo kịp thực tiễn, có lúc chưa theo kịp được, quy trình xây dựng pháp luật còn mất nhiều thời gian, công sức như Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã chia sẻ vào hôm 7/11.

Thủ tướng nhấn mạnh, việc ban hành cơ chế đặc thù là có cơ sở chính trị vững chắc. Nghị quyết 18 của Trung ương khóa trước, Nghị quyết 19 của Trung ương khóa này đều nêu tinh thần những gì đã rõ, đã chín, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì quyết tâm thực hiện, có thể luật hóa. Điều gì chưa rõ, chưa chín, có luật pháp nhưng không còn phù hợp, hoặc chưa có luật pháp quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm vừa rút kinh nghiệm, không cầu toàn, không nóng vội. Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật cũng có quy định cho phép việc này.

Về cơ sở thực tiễn, việc thực hiện các nghị quyết về cơ chế đặc thù ở các địa phương hiện đang phát huy hiệu quả. Tuy nhiên, cũng cần điều chỉnh cơ chế đặc thù cho phù hợp. Sắp tới, Chính phủ sẽ nghiên cứu sâu hơn, đánh giá tác động kỹ lưỡng hơn, lắng nghe ý kiến của các nhà khoa học, các cơ quan có liên quan, các ĐBQH và người dân để điều chỉnh cho phù hợp, tiến tới hệ thống pháp luật bao trùm, xuyên suốt, thống nhất.

Mạnh dạn phân cấp, phân quyền, tránh né tránh, đùn đẩy

ĐB Văn Thị Bạch Tuyết (đoàn TP Hồ Chí Minh) đề nghị Thủ tướng cho biết việc triển khai cải cách chính sách tiền lương và hoàn thiện các chính sách có liên quan để bảo đảm tính đồng bộ trong cải cách chính sách tiền lương.

Thủ tướng cho biết, tiền lương là vấn đề luôn được Đảng, Nhà nước quan tâm, vừa là công cụ tái tạo sức lao động, vừa là động lực cho cán bộ, công chức, người lao động tham gia vào việc phát triển kinh tế, xã hội của đất nước. Vừa qua, do đại dịch COVID-19, nguồn lực có hạn, dẫn đến việc thực hiện cải cách tiền lương còn khó khăn. Chính phủ đã cố gắng trích lập lương, tăng thu giảm chi, tiết kiệm các khoản để có 560 nghìn tỷ chi cho cải cách tiền lương.

Đồng thời, Chính phủ tiếp tục thực hiện hoàn chỉnh vị trí việc làm, tinh giản biên chế gắn với nâng cao hiệu lực, hiệu quả của hệ thống chính trị, tiết kiệm các khoản chi để bảo đảm nguồn chi lương cho người lao động. Song song với cải cách tiền lương trong khu vực nhà nước, chúng ta cũng thực hiện cải cách tiền lương khu vực ngoài nhà nước, hai chính sách này sẽ tiệm cận đến nhau theo Nghị quyết 27 của Ban Chấp hành Trung ương.

ĐB Nguyễn Lâm Thành (đoàn Thái Nguyên) đề nghị Thủ tướng Chính phủ cho biết nguyên nhân, định hướng và giải pháp cụ thể trong thời gian tới để thực hiện thành công chủ trương đẩy mạnh phân cấp, phân quyền gắn với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực bộ máy và tăng cường công tác kiểm tra, giám sát, kiểm soát quyền lực.

Đối với chất vấn trên, Thủ tướng Chính phủ khẳng định, việc phân cấp, phân quyền là để phân định rõ hơn trách nhiệm, phát huy tính năng động, sáng tạo chủ động của các cấp. Tuy nhiên, việc phân cấp, phân quyền vẫn chưa được thực thi nghiêm túc, chưa đáp ứng yêu cầu và mong muốn của cử tri và Nhân dân.

Nguyên nhân là chưa thực hiện triệt để, nghiêm túc chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; một số cơ quan, đơn vị chưa thực sự muốn phân cấp, phân quyền; năng lực cán bộ còn hạn chế, bất cập, nhất là việc lớn, việc mới còn khó khăn; việc đáp ứng yêu cầu của người dân liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành nên công tác này chưa đạt yêu cầu đề ra.

Về giải pháp, theo Thủ tướng, chúng ta phải tăng cường lãnh đạo, chỉ đạo, phân cấp, phân quyền phải đi đôi với phân bổ nguồn lực, tăng cường giám sát, kiểm tra, nâng cao khả năng thực thi của cấp dưới, hoàn thiện thể chế, mạnh dạn thực hiện phân cấp, phân quyền, tránh né tránh, đùn đẩy.

Không khí chất vấn và trả lời chất vấn rất thẳng thắn, cụ thể, rõ ràng

Bên hành lang Kỳ họp, nhiều ĐB đã chia sẻ về những diễn biến sôi nổi trong Phiên chất vấn. Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của QH Tạ Văn Hạ cho rằng, Phiên chất vấn ở Kỳ họp này có nhiều đổi mới, không khí chất vấn và trả lời chất vấn rất thẳng thắn, cụ thể, rõ ràng… “Lần này, QH chất vấn với nhiều lĩnh vực rất rộng, không hạn chế các chủ đề nhưng các Bộ trưởng, Trưởng ngành nắm rất rõ các vấn đề, kể cả những vấn đề cụ thể. Các Bộ trưởng, Trưởng ngành trả lời rất rõ, cơ bản đáp ứng các yêu cầu của ĐBQH, của cử tri”, ông Hạ nhận xét.

Tuy nhiên, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của QH cho rằng, sự liên kết, phối hợp giữa các ngành để giải quyết các vấn đề vẫn còn hạn chế. “Tôi cho rằng các câu hỏi, mong muốn của các ĐBQH là chính đáng, mong sau phiên chất vấn các Bộ trưởng, Trưởng ngành sẽ tập trung hơn nữa để đẩy nhanh xử lý, giải quyết các vấn đề đang tồn tại ở các lĩnh vực”, ông bày tỏ.

Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Điện Biên Lò Thị Luyến nêu cảm nhận: “Phiên chất vấn diễn ra sôi nổi, thẳng thắn. Tôi rất ấn tượng cách trả lời chất vấn của Bộ trưởng Bộ Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, còn Chủ tịch QH Vương Đình Huệ điều hành Phiên chất vấn rất hiệu quả. Có nhiều vấn đề các ĐBQH đã theo đuổi qua nhiều kỳ họp, lần này chúng tôi tiếp tục chất vấn và đã được trả lời cụ thể”.