Trong cuộc đua toàn cầu để đảm bảo đủ vaccine cho người dân, nhiều quốc gia ở châu Á-Thái Bình Dương đã chậm lại. Lần này, họ không mắc phải sai lầm tương tự. Các quốc gia xung quanh khu vực đang gấp rút đặt hàng loại "vũ khí mới nhất" chống lại COVID-19: một loại thuốc kháng virus cho dù chưa được các cơ quan có thẩm quyền cấp phép sử dụng.
Theo công ty phân tích Airfinity, ít nhất 8 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ ở khu vực Châu Á - Thái Bình Dương đã ký kết các thỏa thuận hoặc đang đàm phán để mua thuốc, theo công ty phân tích Airfinity, bao gồm New Zealand, Australia và Hàn Quốc, tất cả đều tương đối chậm các chương trình vaccine.
Molnupiravir - được sản xuất bởi công ty dược phẩm Merck của Mỹ - đang được báo trước như một chất thay đổi cuộc chơi đại dịch tiềm tàng, đặc biệt là đối với những người không thể tiêm chủng. Merck đang xin phép Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Hoa Kỳ cấp phép sử dụng khẩn cấp loại thuốc này - và nếu được cấp phép, viên nang này sẽ trở thành phương pháp điều trị kháng virus đường uống đầu tiên chống lại COVID-19.
Viên thuốc này có vẻ hứa hẹn nhưng họ lo lắng một số người sẽ sử dụng nó như một loại thuốc thay thế cho vaccine, vốn đang mang lại hiệu quả bảo vệ tốt nhất.
Và chuyên gia cũng cảnh báo rằng cuộc chạy đua dự trữ thuốc viên của châu Á có thể lặp lại tình trạng mua vaccine vào năm ngoái, khi các nước giàu hơn bị cáo buộc tích trữ vaccine trong khi các nước thu nhập thấp hơn đã bỏ lỡ vì không đủ khả năng tài chính.
"(Molnupiravir) thực sự có tiềm năng để thay đổi cuộc chơi một chút", ông Rachel Cohen, Giám đốc điều hành Bắc Mỹ tại tổ chức phi lợi nhuận Drugs for Neglected Diseases Initiative, cho biết. "Chúng tôi cần đảm bảo rằng chúng tôi không lặp lại lịch sử - rằng chúng tôi không rơi vào những mô hình tương tự hoặc lặp lại những sai lầm tương tự mà chúng tôi đã thấy đối với vaccine phòng COVID-19".
Không giống như các phương pháp điều trị COVID-19 khác, molnupiravir có thể được thực hiện tại nhà, giải phóng nguồn lực của bệnh viện cho những bệnh nhân bị bệnh nặng hơn.
Tuy nhiên, các chuyên gia khẳng định, vaccine vẫn là biện pháp bảo vệ tốt nhất vì có thể làm giảm nguy cơ cho một người bị nhiễm COVID-19.
Lo ngại Molnupiravir sẽ trì hoãn chiến dịch tiêm vaccine
Ở châu Á - Thái Bình Dương, nơi tỷ lệ vaccine ở nhiều quốc gia và vùng lãnh thổ đã được cải thiện sau khi khởi đầu chậm chạp, hàng triệu người vẫn không được tiêm chủng vì họ không đủ tiêu chuẩn hoặc không thể tiếp cận các mũi tiêm. Và đó là nơi những viên thuốc điều trị COVID-19 xuất hiện.
Nhưng các chuyên gia khác lo ngại rằng thuốc điều trị COVID-19 đường uống này có thể khiến việc thuyết phục một số người đi tiêm chủng trở nên khó khăn hơn, làm tăng tỷ lệ do dự đối với vaccine như ở một số quốc gia, bao gồm cả Australia vì "nghiên cứu cho thấy mọi người thích uống thuốc hơn là bị tiêm", chuyên gia nói.
Không rõ các khách hàng tiềm năng này sẽ trả bao nhiêu cho những viên thuốc kháng virus corona đầu tiên theo đường uống Molnupiravir.
Nhưng Hoa Kỳ đã đồng ý trả 1,2 tỷ USD cho 1,7 triệu liệu trình nếu thuốc được phê duyệt, có nghĩa là Chính phủ đang trả khoảng 700 USD cho mỗi liệu trình. Một phân tích của các nhà nghiên cứu Melissa Barber và Dzintars Gotham cho thấy chi phí khoảng 18 USD để sản xuất một liệu trình molnupiravir dựa trên tính toán chi phí nguyên liệu thô.
Theo dữ liệu của Airfinity, 10 quốc gia hoặc vùng lãnh thổ đang đàm phán hoặc đã ký kết các thỏa thuận cho loại thuốc này - và tám trong số đó ở Châu Á - Thái Bình Dương. Một số quốc gia hoặc vùng lãnh thổ này có thể đang cố gắng tránh những sai lầm trong quá khứ khi đơn đặt hàng chậm dẫn đến việc triển khai tiêm vaccine bị trì hoãn.
Dzintars Gotham, người nghiên cứu khả năng tiếp cận thuốc, cho biết các công ty dược phẩm thường áp đặt mức chênh lệch lớn đối với thuốc, nhưng cho biết ông rất ngạc nhiên khi thấy mức giá cao đó vì nguồn tài trợ của Mỹ đã góp phần vào sự phát triển của thuốc.
Merck không xác nhận liệu những ước tính đó có chính xác hay không, mặc dù trong một tuyên bố với CNN, công ty cho biết các tính toán không tính đến nghiên cứu và phát triển.
"Chúng tôi vẫn chưa thiết lập giá cho molnupiravir vì nó chưa được chấp thuận sử dụng", Công ty cho biết. "Chúng tôi có một thỏa thuận mua trước với Chính phủ Hoa Kỳ và giá đó là cụ thể cho một lượng lớn molnupiravir và không đại diện cho giá niêm yết của Hoa Kỳ hoặc bất kỳ quốc gia nào khác".
Trong một tuyên bố vào tháng 6, Merck cho biết họ có kế hoạch sử dụng cách tiếp cận định giá theo từng cấp độ cho các quốc gia khác nhau và cũng đã ký kết các thỏa thuận cấp phép với các nhà sản xuất chung để đẩy nhanh sự sẵn có của thuốc ở 104 quốc gia có thu nhập thấp và trung bình.
| |
Làm xét nghiệm nhanh để quyết định cấp thuốc điều trị COVID-19 Molnupiravir có thể là một vấn đề với nhiều quốc gia có thu nhập thấp vì thiếu các bộ kit. Ảnh minh họa |
Tuy nhiên, các quốc gia có thu nhập thấp hơn có thể gặp bất lợi khi sử dụng thuốc viên bởi khi thuốc được chấp thuận sử dụng, các quốc gia sẽ cần quyết định xem có nên cung cấp thuốc cho bất kỳ ai có triệu chứng hay yêu cầu xét nghiệm dương tính trước khi họ có thể nhận được thuốc.
Thuốc Molnupiravir có hiệu quả điều trị trong vòng năm ngày kể từ khi bắt đầu có triệu chứng và ở một số quốc gia, việc làm xét nghiệm nhanh có thể là một vấn đề vì họ thiếu các bộ kit.
Tổ chức phi lợi nhuận Bác sĩ không biên giới ca ngợi loại thuốc này là "phương pháp chăm sóc có khả năng cứu sống" cho những người sống ở những khu vực nhiều người chưa được tiêm chủng và dễ bị dịch bệnh.
Cùng với đó, vấn đề rất đáng quan tâm là câu hỏi về cách người bệnh có thể tiếp cận được với loại thuốc này. Theo Leena Menghaney, người đứng đầu chiến dịch tiếp cận của nhóm tại Nam Á, Merck kiểm soát bằng sáng chế và có thể quyết định cung cấp thuốc cho những quốc gia nào và với giá bao nhiêu.
Cô ấy cũng đã kêu gọi Merk miễn phí hoặc từ bỏ bằng sáng chế để các quốc gia trên toàn thế giới có thể sản xuất các phiên bản của thuốc Molnupiravir để có khả năng cứu sống nhiều người hơn. Trước đó trong đại dịch, các nhà hoạt động đã thúc đẩy việc từ bỏ bằng sáng chế vacicne phòng COVID-19, nhưng yêu cầu này đã bị một số ít chính phủ, bao gồm cả Vương quốc Anh, chặn lại.