Chương trình nhằm thực hiện hiệu quả các mục tiêu, yêu cầu đề ra trong Nghị quyết số 96/2015/QH13: Chấp hành nghiêm pháp luật trong hoạt động tố tụng hình sự. Không bỏ lọt tội phạm, không để xảy ra oan, sai. Khi xác định đã có oan, sai phải kịp thời minh oan cho người bị oan, bồi thường cho người bị thiệt hại theo quy định. Chủ động, tích cực điều tra, khám phá kịp thời các loại tội phạm.
Bên cạnh đó, giảm tối đa các trường hợp bắt, tạm giữ hình sự sau đó chuyển xử lý hành chính. Hạn chế thấp nhất việc đình chỉ điều tra do hành vi không cấu thành tội phạm. Không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình, người đang bị giam giữ và chấp hành án tại các cơ sở giam giữ chết do tự sát, đánh nhau.
Tạo điều kiện thuận lợi cho luật sư tham gia các vụ án theo quy định. Xử lý nghiêm minh đối với người thi hành công vụ sai phạm và trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan gây ra oan, sai, để xảy ra bức cung, dùng nhục hình trong hoạt động điều tra, tạm giữ, tạm giam và thi hành án hình sự.
Chương trình đề ra nhiệm vụ nâng cao năng lực phát hiện, điều tra, khám phá kịp thời các loại tội phạm. Tăng cường công tác tiếp nhận, giải quyết tố giác, tin báo về tội phạm và kiến nghị khởi tố. Bảo đảm việc khởi tố vụ án, khởi tố bị can chặt chẽ, thận trọng, đúng thủ tục và có căn cứ. Khắc phục việc làm oan người vô tội.
Hoàn thiện, ban hành hướng dẫn quy trình điều tra các loại án, về khám nghiệm hiện trường, khám nghiệm tử thi, công tác điều tra ban đầu, nhất là đối với các vụ án giết người, hiếp dâm không quả tang.
Không để xảy ra bức cung, dùng nhục hình; không để xảy ra trường hợp người đang bị giam giữ, chấp hành án tại các cơ sở giam giữ chết do tự sát, do đánh nhau và phải làm rõ trách nhiệm của cán bộ trực tiếp quản lý và người đứng đầu cơ sở giam giữ.
Cơ quan điều tra Bộ Công an tiếp nhận, điều tra giải quyết các vụ án mà Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao hủy bản án có hiệu lực pháp luật kết án bị cáo hình phạt chung thân hoặc tử hình để điều tra lại. Bộ Công an chỉ đạo các cơ quan có thẩm quyền phối hợp với các cơ quan chức năng của VKSND và TAND khẩn trương giải quyết các vụ án đã quá thời hạn luật định, xử lý dứt điểm những vụ án kéo dài và các vụ án khác được dư luận, cử tri quan tâm; sớm kết thúc điều tra đề nghị truy tố đối với các vụ án mà Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao đã hủy bản án có hiệu lực pháp luật để điều tra lại; minh oan và phối hợp giải quyết bồi thường kịp thời cho người bị oan đã có đơn yêu cầu bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.
Bảo đảm các cơ quan được giao nhiệm vụ tiến hành một số hoạt động điều tra thực hiện nghiêm thẩm quyền tố tụng do luật định; khắc phục tình trạng bỏ lọt tội phạm, nâng cao chất lượng điều tra các vụ án thuộc thẩm quyền, bảo đảm không để xảy ra oan, sai.
Thực hiện có hiệu quả việc phân loại, xử lý vụ án; chấn chỉnh việc đình chỉ điều tra, đình chỉ vụ án không đúng pháp luật để tránh oan, sai hoặc bỏ lọt tội phạm; kịp thời giải quyết khiếu nại, tố cáo, nhất là đơn kêu oan, đơn tố cáo bức cung, dùng nhục hình.
Tăng cường công tác quản lý, đào tạo, bồi dưỡng cán bộ để nâng cao chất lượng công tác điều tra, giám định pháp y, giám định pháp y tâm thần, giám định tài chính, ngân hàng, xây dựng, giao thông, cổ vật, di vật, bản quyền tác giả...; đồng thời sớm hoàn thiện, ban hành quy trình, quy chuẩn giám định trong các lĩnh vực này, tạo cơ sở tin cậy cho cơ quan có thẩm quyền tố tụng xem xét, quyết định việc truy cứu trách nhiệm hình sự.
Khẩn trương rà soát, nghiên cứu sửa đổi, bổ sung hoặc đề xuất sửa đổi, bổ sung các văn bản pháp luật về hình sự, tố tụng hình sự.
Xem xét trách nhiệm hoàn trả đối với người thi hành công vụ đã gây ra thiệt hại theo Luật trách nhiệm bồi thường của Nhà nước; xử lý trách nhiệm liên đới của người đứng đầu cơ quan gây ra oan, sai, để xảy ra bức cung, dùng nhục hình.
Họp bàn sửa đổi, bổ sung BLHS 2015:
Nên bỏ tội danh “cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính”?
Trong phiên họp thường kỳ tháng 8/2016, sáng 1/9, dưới sự chủ trì của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc, Chính phủ thảo luận các nội dung liên quan đến công tác xây dựng thể chế, pháp luật.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Bộ Tư pháp Lê Thành Long đã trình bày tờ trình về dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Bộ luật Hình sự số 100/2015/QH13.
Theo tờ trình, phạm vi sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự (BLHS) lần này được xác định là chủ yếu tập trung vào những điều khoản của BLHS năm 2015 có lỗi kỹ thuật mà nếu không sửa thì không bảo đảm áp dụng thống nhất pháp luật.
Đồng thời, nghiên cứu sửa đổi nội dung quy định trong một số điều khoản mà không ảnh hưởng đến những chính sách lớn đã được Quốc hội khóa XIII thông qua và đạt được sự đồng thuận giữa các bộ, ngành.
Ý kiến phát biểu của các thành viên Chính phủ tập trung vào các nội dung như phạm vi sửa đổi, bổ sung BLHS 2015; về việc sửa đổi, bổ sung Khoản 2 Điều 12 liên quan đến phạm vi chịu trách nhiệm hình sự của người từ đủ 14 tuổi đến dưới 16 tuổi; về việc bổ sung chất ma túy, cây có chứa chất ma túy mới xuất hiện vào BLHS 2015; bổ sung quy định liên quan đến việc tính hay không tính theo độ tinh khiết đối với các chất ma túy trong các tội phạm về ma túy; sửa đổi, bổ sung Điều 292 của BLHS 2015 về tội cung cấp dịch vụ trái phép trên mạng máy tính, mạng viễn thông.
Nhiều ý kiến cho rằng nên bỏ tội danh quy định tại Điều 292 vì không phù hợp. Theo Bộ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Trương Minh Tuấn, việc quy định tội danh này ảnh hưởng đến cộng đồng khởi nghiệp trong lĩnh vực công nghệ thông tin và viễn thông.
Mạng máy tính và viễn thông là công cụ kinh doanh của đa số doanh nghiệp khởi nghiệp ở Việt Nam trong hầu hết các lĩnh vực.
Theo quy định thì phần lớn các doanh nghiệp cung cấp dịch vụ trên mạng internet và do có tương tác giữa những người sử dụng với nhau nên được coi là mạng xã hội.
Với điều kiện như hiện nay, các doanh nghiệp khởi nghiệp khó đáp ứng được điều kiện kinh doanh mạng xã hội mà trong quá trình khởi nghiệp thì phải thử nghiệm để hoàn thiện mô hình kinh doanh và nếu thử nghiệm thành công với lợi nhuận trên 50 triệu đồng hay có doanh thu trên 500 triệu đồng thì sẽ bị truy cứu trách nhiệm hình sự như quy định tại Điều 292 là không hợp lý.
Phát biểu kết luận, Thủ tướng yêu cầu rút kinh nghiệm, nâng cao trách nhiệm trong việc xây dựng Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS 2015 với tinh thần thận trọng, đặt chất lượng nên hàng đầu. Đối với những vấn đề qua rà soát khẳng định có sai sót, mà nếu không sửa không thể thi hành được thì cần kiên quyết sửa.
Về quan hệ phối hợp trong quá trình soạn thảo, đây là bộ luật quan trọng, nội dung tác động trực tiếp đến quyền con người, quyền công dân và liên quan tới tất cả lĩnh vực của đời sống xã hội.
Do vậy, Thủ tướng yêu cầu việc xây dựng luật phải trên cơ sở ý kiến đóng góp của nhiều bộ, ngành… Ban Soạn thảo phải tổ chức lấy ý kiến các bộ, ngành liên quan và phải bảo đảm sự thống nhất cao đối với những vấn đề lớn, đặc biệt là phạm vi sửa đổi.
Trước đó, Quốc hội có Nghị quyết quy định lùi hiệu lực thi hành của BLHS từ ngày 1/7/2016 đến ngày Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS có hiệu lực thi hành, trừ một số quy định có lợi cho người phạm tội.
Quốc hội quyết nghị bổ sung Dự án Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của BLHS vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2016 và trình Quốc hội khóa XIV tại kỳ họp thứ 2.
Đ. Tuân
