Để khắc phục những tồn tại, hạn chế, trong việc quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường còn hạn chế tại nhiều điểm mỏ; công tác cập nhật diễn biến rừng hàng năm và quy hoạch lâm nghiệp còn chồng lấn với quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường; Việc cấp phép thăm dò, khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường còn chậm; trình tự, thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư, cấp phép thăm dò, khai thác còn kéo dài dẫn đến tình trạng thiếu VLXD cục bộ tại một số huyện.
Một số mỏ đã được cấp phép khai thác nhưng chưa thực hiện đúng các quy định về bảo vệ môi trường, chưa thi công khai thác đúng ranh giới, bản vẽ thiết kế khai thác mỏ được duyệt dẫn đến phải tạm dừng khai thác; công tác quản lý, bảo vệ khoáng sản chưa khai thác ở một số địa phương chưa chặt chẽ, Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La giao Sở TN&MT chủ trì, phối hợp với các Sở, ngành, UBND cấp huyện kiểm tra, rà soát, xác định rõ các điểm mỏ đủ điều kiện để tham mưu xây dựng Kế hoạch, tổ chức đấu giá quyền khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường.
Cùng với đó, tiếp tục tuyên truyền, hướng dẫn các chủ đầu tư về quy trình, thủ tục cấp phép khai thác, sử dụng, kinh doanh khoáng sản (đất, cát) trong phạm vi dự án đầu tư xây dựng công trình.
Thống kê, kiểm kê trữ lượng khoáng sản đã khai thác; xác định sản lượng khoáng sản khai thác thực tế; xây dựng hệ thống kiểm soát hoạt động khoáng sản bằng công nghệ thông tin đặt tại Sở và tích hợp vào hệ thống điều hành IOC của tỉnh.
Chủ tịch UBND tỉnh Sơn La yêu cầu các tổ chức khai thác phải trang bị giám sát gồm camera, trạm cân; riêng các tổ chức khai thác cát phải thiết lập hệ thống và thực hiện quan trắc, giám sát tác động xói lở lòng, bờ sông.
Sở TN&MT tăng cường thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về khoáng sản với tổ chức, cá nhân; xử lý nghiêm các trường hợp khai thác vượt phạm vi, công suất được cấp phép; gây ô nhiễm môi trường hoặc không thực hiện đúng nội dung bảo vệ môi trường được duyệt.
Chủ tịch UBND tỉnh cũng giao Sở Xây dựng chủ trì, rà soát Quy hoạch thăm dò, khai thác, sử dụng khoáng sản làm VLXD thông thường. Thường xuyên theo dõi, bám sát diễn biến thị trường để kịp thời cập nhật, công bố giá VLXD thông thường, chỉ số giá xây dựng đảm bảo phù hợp giá mặt bằng khu vực. Quản lý chặt chẽ giá VLXD, đặc biệt là giá vật liệu tại các mỏ đang khai thác, không để xảy ra tình trạng nâng giá, ép giá, bán với giá cao hơn mức giá đã được công bố.
Đối với Công an tỉnh chỉ đạo Công an các đơn vị, địa phương phối hợp với Sở TN&MT, chính quyền cấp huyện, xã, cơ quan chức năng liên quan ngăn chặn, xử lý nghiêm vi phạm về khai thác khoáng sản, gây ô nhiễm môi trường; vận chuyển, tập kết, kinh doanh, sử dụng khoáng sản không có nguồn gốc hợp pháp, đặc biệt là những nơi thường xảy ra khai thác đất, cát, sỏi trái phép.
Đối với UBND các huyện, thành phố chỉ đạo các cơ quan chuyên môn, UBND cấp xã tăng cường quản lý tài nguyên khoáng sản chưa khai thác; quản lý chặt chẽ các khu vực đã được quy hoạch mỏ; xử lý nghiêm các hành vi san lấp mặt bằng, khai thác đất, đá hoặc đổ đất đá thải trái phép; thường xuyên giám sát chặt chẽ hoạt động thăm dò, khai thác, chế biến, vận chuyển, tiêu thụ khoáng sản với các tổ chức, cá nhân đang thực hiện các hoạt động khoáng sản.
Công bố công khai các khu vực Quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản làm VLXD thông thường để thu hút các doanh nghiệp quan tâm đầu tư. Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến các quy định của pháp luật về quản lý tài nguyên, môi trường.
Tăng cường kiểm tra, giám sát công tác bảo vệ môi trường, an toàn lao động trong khai thác, chế biến, vận chuyển với các tổ chức, cá nhân đang thực hiện các hoạt động khoáng sản. Rà soát, xử lý dứt điểm các bến, bãi tập kết, kinh doanh cát, sỏi, VLXD nhưng chưa được cấp phép hoạt động và các điểm khai thác trái phép.
Chỉ đạo các cơ quan, đơn vị, Ban quản lý dự án cấp huyện, xã được giao làm chủ đầu tư các dự án, công trình thông báo bằng văn bản đến từng nhà thầu thi công yêu cầu không được tiếp nhận, sử dụng nguyên vật liệu xây dựng, san lấp không hợp pháp.
Chỉ đạo chủ đầu tư thực hiện kiểm tra, kiểm soát, giám sát chặt chẽ việc sử dụng nguyên vật liệu xây dựng, san lấp của các nhà thầu thi công; chỉ nghiệm thu, thanh, quyết toán với phần khối lượng cát, sỏi và đất san lấp có nguồn gốc hợp pháp.
Chỉ đạo UBND các xã, phường, thị trấn tăng cường kiểm tra, phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các trường hợp khai thác khoáng sản trái phép; kiểm tra, giám sát chặt chẽ hoạt động khai thác của các điểm mỏ đã được cấp phép; kiên quyết xử lý hoặc kiến nghị cấp có thẩm quyền xử lý nghiêm hành vi vi phạm.
Để tăng cường công tác có hiệu quả theo đúng Chỉ thị, Chủ tịch UBND tỉnh cũng yêu cầu, nếu trên địa bàn xã, phường, thị trấn nào để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép hoặc vi phạm các quy định về khai thác khoáng sản thì phải tổ chức kiểm điểm, xử lý nghiêm trách nhiệm Chủ tịch UBND cấp xã và Trưởng Công an xã. Chủ tịch UBND các huyện, thành phố chịu trách nhiệm trước UBND tỉnh và Chủ tịch UBND tỉnh nếu để xảy ra tình trạng khai thác khoáng sản trái phép, gây ô nhiễm môi trường, mất an ninh trật tự trên địa bàn.