Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải cho biết, cơ chế quản lý giá nói chung, trong đó có mặt hàng thịt lợn hiện đang vận hành theo cơ chế thị trường, tuân thủ theo quy luật cung và cầu.
Về vĩ mô, giá lợn bị đẩy lên cao ảnh hưởng đến chỉ số giá tiêu dùng (CPI) thậm chí cả cân đối nền kinh tế. Về vi mô, giá lợn cao ảnh hưởng rõ ràng đến đời sống người dân, nhất là trong bối cảnh dịch bệnh nên người dân gặp nhiều khó khăn.
Trong khi đó, người dân có thói quen dùng nhiều thịt lợn. Dù thịt gia cầm đang rẻ, nhưng người dân vẫn dùng nhiều thịt lợn do chế biến được nhiều món ăn hợp khẩu vị người Việt Nam.
Vừa qua, việc giá lợn cao do quy luật cung cầu, mà ở đây là cung thiếu. Trước hết là lí do khách quan do dịch tả lợn châu Phi ảnh hưởng lớn đến tổng đàn lợn trên toàn quốc, kể cả sau khi ta đã dập cơ bản dịch tả lợn châu Phi.
Trên toàn quốc nhiều tỉnh vẫn chưa công bố hết dịch nên nông dân chưa yên tâm khi tái đàn, do lo ngại lợn có thể bị chết. Hơn nữa, nhiều gia đình gặp khó về nguồn vốn tái đàn, trong khi giống rất đắt, có khi lên tới hơn 3 triệu đồng/lợn giống.
Theo báo cáo của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đàn lợn năm 2019 so với năm 2018 giảm 21%, nhưng theo báo cáo từ địa phương, sản lượng lợn có thể giảm trên 50%.
Các doanh nghiệp lớn chiếm 35% thị phần, 65% còn lại do các hộ chăn nuôi nhỏ lẻ cung cấp, trong khi các hộ này gặp khó khăn, nguồn cung thiếu lại càng thiếu.
Hiện có 2 cách tăng cung. Thứ nhất là tái đàn, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã nỗ lực, các hộ chăn nuôi lớn cố gắng nhưng không phải trong thời gian ngắn khôi phục được lại ngay nguồn cung này. Theo báo cáo của các doanh nghiệp ở địa phương, khả năng đến cuối năm 2020 đàn lợn mới trở lại như trước khi có dịch tả lợn châu Phi…
Thứ hai là phải nhập lợn, Thủ tướng, Phó Thủ tướng, Trưởng Ban Chỉ đạo giá đã yêu cầu Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần phối hợp với Bộ Công Thương và các bộ, ngành nhập lợn bù đắp lợn thiếu.
Tuy nhiên, đến hết tháng 4, theo thống kê của Hải quan, lợn nhập mới đạt 45.000 tấn, thấp hơn nhiều so với con số 100.000 tấn mà lãnh đạo Chính phủ giao.
“Bộ Công Thương đang kiểm tra việc thực hiện cạnh tranh lành mạnh, bảo đảm quyền lợi người tiêu dùng bảo vệ, Bộ Tài chính kiểm tra về thuế phí hợp lý không. Chúng tôi sẽ tiếp tục thực hiện đúng chỉ đạo của các cấp có thẩm quyền”, Thứ trưởng Bộ Công Thương cam kết.
“Thời gian tới, với sự chỉ đạo quyết liệt của lãnh đạo Chính phủ, sự vào cuộc của các bộ, ngành như Bộ Công Thương, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, các doanh nghiệp chăn nuôi kinh doanh lợn, có thể cuối năm, giá lợn sẽ bình ổn như trước khi bị ảnh hưởng bởi dịch tả lợn châu Phi”, Thứ trưởng Hải tin tưởng
Với gần 20 doanh nghiệp trong lĩnh vực chăn nuôi lợn, chiếm 35% thị phần, Bộ Công Thương có đoàn kiểm tra, không phát hiện vi phạm quy định thống lĩnh thị trường. Nhưng đúng là họ có ảnh hưởng lớn, như doanh nghiệp CP của Thái Lan lớn nhất, chiếm gần 20% thị phần lợn toàn quốc, gấp 15 lần thị phần DABACO, 6 lần thị phần CJ Hàn Quốc…
Vừa qua, họ có khai báo giá thành lợn xuất (lợn hơi) giảm 45.000-50.000 đồng/kg, nhưng giá đến tay người dân thực tế vẫn là 80.000-90.000 đồng/kg. Khi lãnh đạo Chính phủ có ý kiến, họ có cam kết hạ xuống 70.000 đồng nhưng thực tế, tiểu thương, thương lái mua được giá 70.000 đồng/kg rất khó khăn.
