Tọa đàm 'Đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam'

Nghị quyết số 27-NQ/TW ngày 9/11/2022 của Ban chấp hành Trung ương Đảng khoá XIII về tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam trong giai đoạn mới được đánh giá là một bước cụ thể hoá rất quan trọng tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của, không chỉ với việc xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN đến năm 2030, định hướng đến năm 2045, mà cả nhiệm vụ chiến lược xây dựng và hệ thống chính trị.

Thực hiện Chương trình hành động của Ban cán sự đảng Bộ Tư pháp về việc thực hiện Nghị quyết số 27, sáng nay, 21/8, Báo Pháp luật Việt Nam phối hợp với Cục Phổ biến giáo dục pháp luật và Viện Chiến lược và Khoa học pháp lý cùng các đơn vị thuộc Bộ Tư pháp tổ chức Toạ đàm “Đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam”. Chương trình ghi nhận những ý kiến thiết thực, đa chiều, thông tin cập nhật liên quan đến công cuộc thể chế hoá các Nghị quyết, đường lối, chủ trương của Đảng từ đại diện các bộ, ban, ngành, cơ quan nghiên cứu, các chuyên gia, nhà khoa học, góp phần tiếp tục xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

TS. Vũ Hoài Nam - Tổng Biên tập Báo PLVN; TS. Lê Vệ Quốc - Cục trưởng Cục Phổ biến giáo dục pháp luật, Bộ Tư pháp; TS. Nguyễn Văn Cương - Viện trưởng Viện Chiến lược và khoa học pháp lý, Bộ Tư pháp, đồng chủ trì và điều hành Toạ đàm.

Dự Tọa đàm là đại biểu đến từ các Bộ, ngành chức năng, các chuyên gia, các nhà khoa học: Ông Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch UBTW MTTQ Việt Nam; GS.TS Hoàng Thế Liên - nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp; Ông Nguyễn Quang Thái - Tổng cục trưởng Tổng cục Thi hành án dân sự, Bộ Tư pháp; PGS.TS Tường Duy Kiên - Viện trưởng Viện Quyền con người, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh; TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương 1, Văn phòng Trung ương Đảng; Ông Nguyễn Hữu Quảng - Phó Vụ trưởng Vụ Cải cách tư pháp, Ban Nội chính Trung ương; GS.TS Lê Hồng Hạnh - Chủ tịch Trung tâm Trọng tải Quốc tế Việt Nam (VIAC); Bà Hoàng Thị Quỳnh Chi - Vụ trưởng Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, Viện Kiểm sát Nhân dân tối cao; Ông Trần Đăng Vinh - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ; PGS.TS Vũ Văn Phúc - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương; PGS.TS Hoàng Xuân Quế - Viện trưởng Viện Ngân hàng - Tài chính, Trường Đại học Kinh tế quốc dân; Ông Phạm Tuấn Khải - nguyên Vụ trưởng Vụ Pháp luật, Văn phòng Chính phủ; PGS.TS Tào Thị Quyên - Phó Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Bà Lê Thu Anh - Phó Chánh Văn phòng Bộ Tư pháp; Ông Trần Hoàng Hưng - Phó Tổng Biên tập Tạp chí Dân chủ và Pháp luật, Bộ Tư pháp; Bà Phạm Thị Thanh Hương - Phó Giám đốc Sở Tư pháp TP Hà Nội; TS Nguyễn Xuân Việt - Giảng viên cao cấp, Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh; Ông Nguyễn Thanh Bình - Phó Trưởng Ban Pháp luật, Trung ương Hội Cựu Chiến binh Việt Nam; Đại tá Nguyễn Thái Bình - nguyên Phó Cục trưởng Cục Điều tra hình sự, Bộ Quốc phòng; Đại tá Nguyễn Quang Lộc - Trưởng Phòng Thi hành án Dân sự, Cục Thi hành án Bộ Quốc phòng.

Các đại biểu đến từ Vụ Pháp chế, Bộ Quốc phòng; Vụ Pháp chế, Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội; Vụ Pháp chế, Bộ Nội vụ; Vụ Pháp chế và Quản lý khoa học, Tòa án Nhân dân tối cao; Trường Đại học Luật Hà Nội; Học viện Tư pháp; Cục Thi hành án, Bộ Quốc phòng; Cục Pháp chế và Cải cách hành chính, tư pháp, Bộ Công an; các luật sư, doanh nhân, doanh nghiệp và các lãnh đạo của Báo Pháp luật Việt Nam cùng dự Tọa đàm.

Phát biểu khai mạc Tọa đàm, Thứ trưởng Bộ Tư pháp Nguyễn Thanh Tịnh cho biết, xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam được xác định là giải pháp để Đảng, Nhà nước, nhân dân ta thực hiện được các mục tiêu phát triển đất nước đã được Nghị quyết Trung ương xác định đến năm 2030 - 100 năm thành lập Đảng và đến năm 2045 - 100 năm thành lập nước và xây dựng nước Việt Nam hùng cường - dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh.

"Đây không chỉ là nhiệm vụ của cả hệ thống chính trị, mà cần phải có sự tham gia của mọi chủ thể trong xã hội với yêu cầu là năm 2030, thượng tôn Hiến pháp, pháp luật trở thành chuẩn mực ứng xử của mọi tổ chức, cá nhân và hoàn thành các mục tiêu tổng quát đã được Nghị quyết xác định: Hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; có hệ thống pháp luật hoàn thiện, được thực hiện nghiêm minh, nhất quán; thượng tôn Hiến pháp và pháp luật, tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân; quyền lực nhà nước là thống nhất, được phân công rành mạch, phối hợp chặt chẽ, kiểm soát hiệu quả; nền hành chính, tư pháp chuyên nghiệp, pháp quyền, hiện đại; bộ máy nhà nước tinh gọn, trong sạch, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực, thực sự chuyên nghiệp, liêm chính; quản trị quốc gia hiện đại, hiệu quả; đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước nhanh, bền vững, trở thành nước phát triển, có thu nhập cao theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào năm 2045", Thứ trưởng Nguyễn Thanh Tịnh nhấn mạnh.

Theo Thứ trưởng, nói cách khác, để có Nhà nước pháp quyền trên thực tế thì tinh thần pháp trị cần phải được thẩm thấu trong tổ chức và hoạt động của mọi tổ chức, cá nhân, đó là: xã hội pháp quyền, chính quyền pháp quyền, tổ chức pháp quyền, công dân pháp quyền. Từ đó, đặt ra yêu cầu lan tỏa tinh thần, tư tưởng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến mọi người dân Việt Nam để cùng hệ thống chính trị xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa với các mục tiêu, nhiệm vụ như đã được xác định tại Nghị quyết 27.

Để tiếp tục đẩy mạnh thực hiện Nghị quyết số 27, Thứ trưởng Bộ Tư pháp đề nghị Báo Pháp luật Việt Nam cần làm tốt hơn nữa công tác truyền thông về Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam, trong đó chú trọng làm rõ ý nghĩa của việc xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam để từng người dân nhận thức được giá trị của pháp luật; yêu cầu của việc xây dựng, hoàn thiện pháp luật, hoàn thiện cơ chế thực thi pháp luật hiệu quả trong việc bảo vệ, bảo đảm thực hiện quyền con người, quyền công dân theo Hiến pháp và pháp luật; bảo đảm quyền, lợi ích chính đáng của chính mình trong đời sống xã hội và hoạt động đầu tư, sản xuất, kinh doanh; để từ đó, người dân chủ động, tích cực tham gia vào quá trình xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam.

Cụ thể, trong chuyên mục “Đẩy mạnh xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam”, Báo cần xây dựng các tuyến bài, huy động sự tham gia của đông đảo các chuyên gia, nhà khoa học trong mọi lĩnh vực để khai thác các khía cạnh về lý luận và thực tiễn xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam có tác động trực tiếp đến người dân, doanh nghiệp. Qua đó, tạo nên cách tiếp cận mới của công chúng về Nhà nước pháp quyền XHCN theo hướng đây không phải là vấn đề lý luận khoa học, chính trị pháp lý khô cứng, khó tiếp cận mà là vấn đề thiết thực, gắn liền với đời sống hằng ngày và mưu cầu hạnh phúc, phát triển, thành đạt của mỗi công dân Việt Nam.

Làm tốt công tác truyền thông theo định hướng nêu trên sẽ là tiền đề quan trọng để góp phần thực hiện được yêu cầu về xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam như đã được đồng chí Tổng bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm nêu tại bài viết Quyết tâm xây dựng Đảng vững mạnh, nước Việt Nam giàu mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh: “Xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân, do Ðảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo; thượng tôn Hiến pháp và pháp luật; tôn trọng, bảo đảm, bảo vệ hiệu quả quyền con người, quyền công dân; có nền hành chính, tư pháp chuyên nghiệp, pháp quyền, hiện đại; bộ máy nhà nước tinh gọn, trong sạch, hoạt động hiệu lực, hiệu quả; đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức có đủ phẩm chất, năng lực, uy tín, thực sự chuyên nghiệp, liêm chính, hết lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ Nhân dân”.

"Qua Tọa đàm này, Bộ Tư pháp trân trọng cảm ơn sự quan tâm, phối hợp trong triển khai hoạt động thực hiện Nghị quyết số 27 của các cơ quan, đơn vị, các chuyên gia, nhà khoa học trong thời gian qua và mong muốn các chuyên gia, nhà khoa học, các cơ quan, đơn vị tiếp tục phối hợp chặt chẽ hơn nữa với Bộ Tư pháp trong thời gian tới mà trọng tâm là hoạt động truyền thông, phổ biến, giáo dục pháp luật, xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật, tổ chức thi hành pháp luật hiệu quả theo tinh thần của Nghị quyết số 27 nói chung và phối hợp với Báo PLVN tham gia đăng tải các bài viết trên Chuyên mục “Đẩy mạnh xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam” nói riêng", Thứ trưởng Bộ Tư pháp nói.

Tại Tọa đàm, PGS.TS. Vũ Văn Phúc - Phó Chủ tịch Hội đồng Khoa học các cơ quan Đảng Trung ương, nguyên Tổng Biên tập Tạp chí Cộng sản nêu ý kiến tham luận: Để xây dựng chủ nghĩa xã hội trên đất nước Việt Nam, chúng ta xác định ba trụ cột cốt lõi, đó là kinh tế thị trường định hướng Xã hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và nền dân chủ xã hội chủ nghĩa.

Xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền Xã hội chủ nghĩa Việt Nam phải luôn quán triệt sâu sắc quan điểm “Dân là gốc”, “Dân là chủ”, thấm nhuần sâu sắc lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Bao nhiêu lợi ích đều vì dân. Bao nhiêu quyền hạn đều của dân”, thực hiện nhất quán nguyên tắc tất cả quyền lực nhà nước thuộc về Nhân dân.

"Vì vậy, xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đảm bảo thực sự của Nhân dân, do Nhân dân, vì Nhân dân phải do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo, phải đặt lợi ích của quốc gia - dân tộc, của Nhân dân lên trên hết, trước hết; phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; phải hoàn thiện cơ chế hữu hiệu để Nhân dân thực sự thực hiện quyền làm chủ của mình, hoàn thiện, cụ thể hóa phương châm “Dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”, PGS.TS. Vũ Văn Phúc khẳng định.

Ông Nguyễn Túc - Ủy viên Đoàn Chủ tịch Ủy ban Trung ương MTTQ Việt Nam cho biết, qua giám sát và phản biện xã hội, phát huy dân chủ xã hội chủ nghĩa, MTTQ Việt Nam tham gia xây dựng Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng, hiệu lực quản lý của Nhà nước. Đồng thời, góp phần tiếp tục thể hóa và cụ thể hóa cơ chế “Đảng lãnh đạo, Nhà nước quản lý, nhân dân làm chủ”.

Ông nói: “Đất nước ta đã tiến hành công cuộc đổi mới được gần 40 năm và gần 35 năm thực hiện Cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội. Với thời gian quý báu đó, trong bối cảnh tình hình thế giới, khu vực diễn biến nhanh chóng, phức tạp và khó lường; trong nước thì thời cơ, thuận lợi, khó khăn thách thức đan xen nhau; nhiều vấn đề mới phát sinh cần được giải quyết, song với lý luận về đường lối đổi mới, về chủ nghĩa xã hội và con đường đi lên chủ nghĩa xã hội ở nước ta ngày càng hoàn thiện, được nhân dân đồng tình, hoan nghênh, ủng hộ và từng bước hiện thực hóa đã mang lại những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử như Đại hội XIII của Đảng đã khẳng định: “Đất nước ta chưa bao giờ có được cơ đồ, tiềm lực, vị thế và uy tín quốc tế như ngày nay”. Trong những thành tựu to lớn đó, có sự đóng góp quan trọng của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.”

Ông khẳng định: Mặt trận đã từng bước phát huy ngày càng tốt hơn vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của mình được khẳng định trong Cương lĩnh của Đảng, Hiến pháp của Nhà nước và Luật MTTQ Việt Nam và hệ thống pháp luật hiện hành. Thời gian qua, Mặt trận đã có nhiều cố gắng trong đổi mới tổ chức, nội dung và phương thức hoạt động, phát huy ngày càng tốt hơn vai trò tập hợp, xây dựng và phát huy sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc và tiếp tục phát huy nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, cùng Đảng và Nhà nước chăm lo, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của Nhân dân, chủ động, tích cực tham gia phát triển kinh tế - xã hội.

GS.TS Lê Hồng Hạnh - Chủ tịch Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam cho rằng, nếu xã hội dựa trên pháp trị thì xã hội đó sẽ là xã hội của cấm đoán, trừng phạt. Lịch sử trước đây có nhiều giai đoạn sử dụng pháp trị, để trừng trị chứ không phải để trao quyền.

"Trong nhà nước pháp quyền thì pháp quyền được hiểu thế nào?", GS.TS Lê Hồng Hạnh đặt vấn đề. Ông cho rằng, nếu không tôn trọng những nguyên lý cơ bản của Đức trị, Pháp trị thì khó xây dựng được nhà nước như kỳ vọng. Trong nhà nước pháp quyền thì phải sử dụng pháp trị. Pháp quyền là áp đặt ý chí nhà nước, chính quyền lên xã hội nhưng trong bối cảnh cần pháp quyền. Tuy nhiên, nếu xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa thực sự thì xây dựng quyền là cơ bản, chỉ dụng pháp trị trong chừng mực nhất định.

Ông nhấn mạnh: "Đã là pháp quyền thì dựa trên quyền là chủ yếu, đề cao, tôn trọng các quyền của người dân. Công cuộc xây dựng Nhà nước pháp quyền của chúng ta cần tăng cường Đức Trị theo đúng tinh thần của Bác. Lấy quyền của người dân lên làm đầu".

Đóng góp những ý kiến mang tính nghiên cứu, học thuật về Nhà nước pháp quyền, TS Nguyễn Hồng Sơn - Phó Vụ trưởng Vụ Địa phương 1, Văn phòng Trung ương Đảng cho biết: Hệ thống pháp luật trong Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam vừa có các đặc trưng chứa đựng tính phổ quát của hệ thống pháp luật nói chung ở nhiều quốc gia trên thế giới và có những đặc trưng thể hiện nét đặc thù, riêng có của hệ thống pháp luật Việt Nam. Đó là Các đặc trưng mang tính phổ quát như tính toàn diện của hệ thống pháp luật; Tính đồng bộ của hệ thống pháp luật; Tính phù hợp của hệ thống pháp luật với các điều kiện hiện hữu; Tính minh bạch, công khai của hệ thống pháp luật; Tính ổn định tương đối của hệ thống pháp luật; tính dân chủ; tính khoa học.

Về đặc trưng riêng có của hệ thống pháp luật Việt Nam, theo TS Nguyễn Hồng Sơn, hệ thống pháp luật Việt Nam thể chế hoá đường lối, quan điểm của Đảng Cộng sản Việt Nam - Đảng duy nhất lãnh đạo, cầm quyền; bảo đảm phát huy và thể hiện sâu sắc nền dân chủ xã hội chủ nghĩa; là công cụ quản lý của Nhà nước trong công cuộc xây dựng và phát triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa; kế thừa và tiếp nối truyền thống văn hoá pháp lý của đất nước ta; bám sát thực tiễn đất nước và xu thế phát triển của thời đại.

Đồng tình với các ý kiến tại Tọa đàm, PGS.TS. Tào Thị Quyên, Phó Viện trưởng Viện Nhà nước và Pháp luật, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, để đổi mới quản trị quốc gia theo hướng hiện đại, hiệu lực, hiệu quả gắn với xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền XHCN Việt Nam trong bối cảnh hiện nay, cần đẩy mạnh nghiên cứu lý luận, tổng kết thực tiễn, đổi mới tư duy về quản trị quốc gia.

Theo đó, chúng ta cần tiếp tục nghiên cứu làm sâu sắc hơn về mặt lý luận, tổng kết thực tiễn quản trị quốc gia ở Việt Nam và kinh nghiệm các nước để định hình, phát triển con đường đổi mới phù hợp với thể chế chính trị và điều kiện kinh tế xã hội của Việt Nam.

"Ngoài ra, cần tiếp tục hoàn thiện đồng bộ thể chế, chính sách, pháp luật trong nhiều lĩnh vực như trưng cầu ý dân, giám sát và phản biện xã hội, biểu tình, tham vấn công chúng… Bảo đảm trách nhiệm giải trình của các cơ quan công quyền, nhất là phải chịu trách nhiệm về hậu quả xảy ra do những văn bản được ban hành trái luật", PGS.TS. Tào Thị Quyên kiến nghị.

Tại Tọa đàm, GS.TS Hoàng Thế Liên - nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp khẳng định: Nghị quyết 27 là sản phẩm nghiêm túc, sáng tạo. Quá trình soạn thảo Nghị quyết thu hút 7 giáo sư luật tham gia, làm việc rất nghiêm túc trong thời gian dài. Quy trình làm việc rất khoa học, bài bản: Có 3 Hội nghị để lấy ý kiến các Bí thư tỉnh ủy, Thường trực tỉnh ủy, 9 buổi làm việc với các bộ ngành có liên quan, 5 hội thảo chuyên đề chuyên sâu bàn về các vấn đề còn ý kiến, tiếp thu 27 chuyên đề của các bộ, ngành...

"Nghị quyết 27 là kết quả sự phối hợp sáng tạo của 3 nhà: Nhà khoa học, nhà thực tiễn, nhà chính trị, vừa công phu, vừa sáng tạo. Đây là sản phẩm rất trách nhiệm của Đảng ta", GS.TS Hoàng Thế Liên nhấn mạnh.

Đặt vấn đề: "Tại sao chúng ta phải Xây dựng Nhà nước pháp quyền", nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp đồng thời cho biết: Người đầu tiên chuyển tải tư tưởng này là Bác Hồ. Về Khoa học, có 3 chương trình cấp Nhà nước và hàng chục đề tài cấp Bộ nghiên cứu về Nhà nước pháp quyền, mang tính khẳng định Nhà nước pháp quyền; Nhà nước pháp quyền chính là phương thức tổ chức trên cơ sở thượng tôn pháp luật, vì dân quyền, dân chủ.

Các nhà khoa khẳng định: Nhà nước pháp quyền là học thuyết, là biểu hiện tập trung của chế độ dân chủ. Dân chủ vừa là bản chất của nhà nước pháp quyền vừa là điều kiện, tiền đề của chế độ nhà nước. Mục tiêu của nhà nước pháp quyền là xây dựng và thực thi một nền dân chủ, đảm bảo quyền lực chính trị thuộc về nhân dân. Bất cứ quốc gia dân tộc nào đeo đuổi vấn đề nhân quyền, cần theo mô hình này.

Tuy nhiên, cũng theo GS.TS Hoàng Thế Liên, không có mô hình chung Nhà nước pháp quyền, mà mỗi quốc gia sẽ xây dựng riêng cho mình theo các giá trị riêng, theo giá trị phổ quát chung của nhân loại. Trong đó phải khẳng định, giá trị đặc thù ít nhiều khác nhau, nhưng phải có giá trị phổ biến. 2 giá trị này không triệt tiêu nhau.

Ông Liên cũng cho biết những quan điểm của Đảng, Nhà nước đối với vấn đề Nhà nước pháp quyền. Qua các kỳ ĐH đảng, qua Hiến pháp, các Nghị quyết các chương trình cho thấy sự nhận thức quan điểm về Nhà nước pháp quyền ngày càng phát triển, đầy đủ, nâng tầm, mang tính chiến lược.

“Khi Nghị quyết ra đời, cũng có một nhà lãnh đạo đã nghỉ hưu, hỏi rằng có tin Nghị quyết thực hiện được không? – Tôi khẳng định chúng ta sẽ làm được”, GS.TS Hoàng Thế Liên chia sẻ và cho rằng: "Tuy nhiên, chúng ta đừng kỳ vọng có ngay sự hoàn thiện. Từng bước một, là tiền đề để chúng ta càng ngày càng có một Nhà nước pháp quyền hoàn thiện. Các nhà soạn thảo Nghị quyết chưa có những con số cụ thể cho mục tiêu hoàn thành. Mục tiêu lớn nhất là sự cảm nhận của Nhân dân".

Theo nguyên Thứ trưởng Thường trực Bộ Tư pháp, Nghị quyết về Nhà nước pháp quyền đã nêu những nhiệm vụ rất quan trọng, trong đó có Chủ quyền nhân dân. “Khi xây dựng đụng chạm đến quyền con người, quyền công dân cần xây dựng theo “cách tiếp cận quyền”. Ghi nhận, tôn trọng, bảo vệ và bảo đảm quyền thực hiện. Luật là công cụ quy định quyền, “đẻ” ra quyền. Cơ quan nhà nước phải có trách nhiệm với yêu cầu này, đặc biệt là với các cơ quan lập pháp", GS.TS Hoàng Thế Liên nhấn mạnh.

Đồng tình với những ý kiến trên, ông Nguyễn Hữu Quảng - Phó Vụ trưởng Vụ Cải cách tư pháp, Ban Nội chính Trung ương cũng khẳng định, quá trình xây dựng Nghị quyết 27 rất công phu, vấn đề quan trọng tiếp theo là triển khai như thế nào để cụ thể hóa những “sợi tơ vàng” đã được các chuyên gia hàng đầu kỳ công “nhả ra trong quá trình xây dựng Nghị quyết".

Theo ông Quảng, Nghị quyết 27 tạo niềm tin để chúng ta xây dựng thành công Nhà nước pháp quyền.

Nội dung của Nghị quyết 27 đưa ra 10 nhiệm vụ cụ thể. Khác với Nghị quyết 49 hay các nghị quyết khác về Kinh tế - Xã hội, nhiệm vụ nêu trong Nghị quyết 27 mang tính chất nhiệm vụ chung, có những nhiệm vụ mang tính nghiên cứu, mỗi cơ quan căn cứ vào chức năng nhiệm vụ của mình cụ thể hóa, đưa Nghị quyết 27 vào cuộc sống, thực hiện được các mục tiêu năm 2030, 2045 đã đề ra.

Ông Quảng cũng cho biết, Hội nghị Trung ương 6 đã mở ra hướng thực hiện Nghị quyết 27. "Theo đó, những vấn đề thực tiễn đòi hỏi, đã đủ rõ, chín muồi, được thực tiễn chứng minh là đúng, có sự thống nhất cao thì kiên quyết thực hiện. Những vấn đề chưa đủ rõ, chưa chín, còn nhiều ý kiến khác nhau thì khẩn trương nghiên cứu, thực hiện thí điểm, tổng kết thực tiễn để làm rõ, từng bước hoàn thiện, mở rộng. Những chủ trương đã thực hiện, nhưng thực tiễn khẳng định là không phù hợp thì nghiên cứu điều chỉnh, sửa đổi kịp thời", Phó Vụ trưởng Vụ Cải cách tư pháp, Ban Nội chính Trung ương nói.

Khẳng định Nghị quyết 27 đã được thông qua là thành quả của gần 40 năm đổi mới, PGS.TS Tường Duy Kiên - Viện trưởng Viện Quyền con người, Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh cho rằng, bây giờ chúng ta không bàn về lý luận mà cần nhận thức đúng để triển khai thực hiện.

"Ví dụ, cũng là quyền con người - quyền công dân trong Hiến pháp. Nhưng giờ chúng ta phải làm rõ để người lãnh đạo hiểu, người dân hiểu, để thực hiện cho tốt. Nhiều khi vì sự nhạy cảm mà chúng ta khó khăn trong việc thực hiện. “Cốt lõi của quyền con người là khẳng định phẩm giá, danh dự con người. Cốt lõi của pháp quyền là thượng tôn pháp luật”, PGS.TS Tường Duy Kiên nêu.

Ông Kiên cũng đưa ra những quy định đối với quyền con người của luật pháp quốc tế và Việt Nam, giữa các giai đoạn lịch sử của Việt Nam.

PGS.TS Tường Duy Kiên đồng thời nhấn mạnh quá trình thực hiện Nhà nước pháp quyền cần thực hiện được độc lập xét xử. “Độc lập xét xử không phải là thoát ly sự lãnh đạo của Đảng” – ông nhấn mạnh.

Phân tích một số nội dung quan trọng của Nghị quyết 27, ông lần nữa khẳng định: "Cốt lõi vẫn là đảm bảo quyền con người. Nghị quyết đã được ban hành, nhưng phải làm sao để thực hiện cho tốt, đó mới là điều quan trọng nhất".

Bà Trương Thị Ny - Ủy viên đặc biệt và Đại diện Hội đồng Phát triển Kinh tế châu Âu (EEDC).

Là một đại diện doanh nghiệp tham gia Tọa đàm, bà Trương Thị Ny - Ủy viên đặc biệt và Đại diện Hội đồng Phát triển Kinh tế châu Âu (EEDC) cảm ơn ý kiến tham luận của đại diện các Bộ, ngành chức năng, các chuyên gia, nhà khoa học...

Theo bà Trương Thị Ny, các ý kiến giúp doanh nghiệp hiểu sâu sắc hơn về ý nghĩa, giá trị Nghị quyết 27, về định hướng và nỗ lực của Việt Nam trong quá trình xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa.

Bà Ny mong muốn Nghị quyết 27 sớm được triển khai sâu rộng trong thực tiễn.

Chăm chú lắng nghe các ý kiến tại Tọa đàm, ông Lưu Tiến Dũng - Nhà sáng lập Hãng luật La Défense cho biết, các ý kiến quý báu giúp ông hiểu sâu sắc thêm về những nội dung của Nghị quyết 27 - một Nghị quyết vừa mang giá trị phổ quát của nhân loại, vừa có tính đặc thù của Việt Nam. Ông Dũng nhận thấy, trong công tác xây dựng, ban hành pháp luật, các ý kiến của người dân được tiếp thu, thể hiện rất rõ; công tác hành pháp ngày càng chủ động, dân chủ, người dân được quyền giám sát.

"Trong công tác xây dựng pháp luật, Nhân dân được đưa ý kiến, rất chủ động đóng góp ý kiến ở nhiều giai đoạn, nhiều hình thức. Công tác hành pháp, cũng rất dân chủ. Người dân và doanh nghiệp chúng tôi được chủ động trong việc thực hiện các thủ tục hành chính. Thời hạn giải quyết thủ tục hành chính rõ ràng, người dân được trả lời bằng văn bản, công khai, minh bạch", Nhà sáng lập Hãng luật La Défense ghi nhận.

Ông Lưu Tiến Dũng cũng bày tỏ mong muốn, Nghị quyết 27 được các cấp, ngành chức năng triển khai thiết thực vào thực tế, tạo điều kiện cho người dân dễ tiếp cận, góp phần củng cố thêm niềm tin của người dân, doanh nghiệp vào pháp luật - một yếu tố quan trọng trong xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền.

Ông Trần Đăng Vinh - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ phát biểu.

Theo ông Trần Đăng Vinh - Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ, với hoạt động thanh tra, pháp luật chính là công cụ, phương tiện để đánh giá hành vi, việc làm của các cơ quan, tổ chức, cá nhân, đồng thời, qua thanh tra cũng phát hiện những bất cập để hoàn thiện văn bản pháp luật.

Vụ trưởng Vụ Pháp chế, Thanh tra Chính phủ kiến nghị, cần tiếp tục chú trọng tới công tác pháp điển hóa, tổ chức con người, cách làm, cơ chế tài chính..., giúp quá trình thực hiện quá trình pháp điển hóa được thuận lợi nhằm làm cho pháp luật đơn giản hơn, khả thi hơn.

"Tôi biết giải bài toán hoàn thiện hệ thống pháp luật có những cái khó. Chúng ta nên học Bác là viết làm sao cho ngắn gọn, dễ hiểu, dễ thực hiện, để mọi quy định đi vào cuộc sống nhanh chóng hơn", ông Trần Đăng Vinh nói.

Tiến sĩ Vũ Hoài Nam - Tổng Biên tập Báo Pháp luật Việt Nam trân trọng cảm ơn các ý kiến tham luận trong suốt hơn 3 giờ Tọa đàm diễn ra.

Tiến sĩ Vũ Hoài Nam chia sẻ, khi Báo Pháp luật Việt Nam được giao chủ trì Tọa đàm, Ban tổ chức rất bất ngờ trước sự quan tâm, tham gia của đông đảo nhà quản lý, các chuyên gia. Ban tổ chức đã nhận được rất nhiều tham luận, ý kiến đa chiều về rất nhiều vấn đề và các kiến nghị, giải pháp thực hiện Nghị quyết 27.

"Nghị quyết 27 là sự kết tinh trí tuệ của các nhà soạn thảo, các chuyên gia và cả Nhân dân. Nghị quyết khá hoàn thiện về lý luận Nhà nước Pháp quyền", Tổng biên tập Báo Pháp luật Việt Nam khẳng định, đồng thời cho biết: "Kết quả Tọa đàm, các ý kiến tham gia Tọa đàm sẽ được ghi nhận, đăng tải trên các ấn phẩm của Báo. Báo Pháp luật Việt Nam đã xây dựng chuyên mục riêng về "Đẩy mạnh xây dựng và hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam". Rất mong các nhà quản lý, các chuyên gia, nhà khoa học, đại diện doanh nghiệp... phối hợp với Báo Pháp luật Việt Nam tiếp tục đóng góp những ý kiến sâu sắc, thiết thực, góp phần triển khai Nghị quyết 27 mang lại thành quả như mong muốn".