Thú thật là tôi cũng có lúc đã nản, bởi lẽ từ nhiều năm nay, sự thất thường, sự ngẫu hứng trong việc quản lý xây dựng các chung cư cao tầng ở Hà Nội đã không còn là việc đơn lẻ. Cùng một khu đất, một dự án, lúc thì chủ trương cho phép xây cao vống lên, rồi lại có lúc đột ngột thay đổi “tụt áp” bất ngờ. Rồi chuyện những tòa nhà xây không phép, sai phép mọc lên như nấm sau mưa mà vẫn hồn nhiên tồn tại. Nay có thêm một tòa nhà 8B Lê Trực nữa, câu chuyện quá cũ, đâu có nói thêm được điều gì!
Thế nhưng, ngẫm nghĩ lại mới thấy rằng, nếu Hà Nội không thu thập đầy đủ thông tin, không phân tích kỹ lưỡng và ứng xử thấu tình đạt lý vụ việc này thì nguy cơ sẽ tiềm ẩn nhiều hậu quả không tốt.
Toàn bộ bê tông sàn mái tầng 19 được phá dỡ. Nguồn ảnh: Internet
Trước tiên, đó là sự ảnh hưởng không nhỏ đến uy tín bộ máy nhà nước nói chung và của UBND TP. Hà Nội nói riêng. Một câu hỏi được đặt ra, cho đến nay, Quyết định số 2452/QĐ-UBND của UBND TP. Hà Nội do Chủ tịch Nguyễn Thế Thảo ký ngày 5/12/2008 kia có còn hiệu lực không, và nếu không còn thì hiệu lực của nó bị bãi bỏ bằng văn bản nào, vào thời gian nào?
Tôi nghĩ, nếu minh bạch được vấn đề này thì nút thắt của vấn đề sẽ được nới rộng hơn rất nhiều.
Chưa hết, Hà Nội cũng cần làm rõ giá trị pháp lý của Giấy phép xây dựng số 11/GPXD-SXD mà Sở Xây dựng Hà Nội đã cấp cho Tòa nhà 8B Lê Trực ngày 24/3/2014. Bởi lẽ văn bản này không chỉ phủ nhận một văn bản quy phạm pháp luật cấp thành phố là Quyết định số 2452/QĐ-UBND của UBND TP. Hà Nội, mà còn bất chấp một văn bản quy phạm pháp luật, đó là các tiêu chuẩn trong Quyết định của Bộ trưởng Bộ Xây dựng về việc ban hành TCXDVN 323 : 2004 "Nhà ở cao tầng - Tiêu chuẩn thiết kế ".
Tại tiêu chuẩn 6.2.4.12 quy định: Chiều cao thông thủy các phòng ở không được nhỏ hơn 3m và không được lớn hơn 3,6m. Chú thích: Chiều cao thông thủy là chiều cao từ mặt sàn đến mặt dưới của trần” .
Về GPXD này, thông tin từ Công ty May Lê Trực cho hay, công trình được cấp phép có chiều cao là 53m và 18 tầng nổi, có 4 tầng hầm. Chiều cao bình quân của các tầng là 2,94m (53m: 18 tầng = 2,94m). Trừ đi chiều dày bê tông dầm sàn, trần 0,6m. Chiều cao thông thủy của một tầng chỉ còn khoảng 2,36m.
Vậy những con số này có hợp pháp chăng?
Hậu quả tiếp theo là những người không có lỗi đang phải gánh hậu quả cho những người vi phạm. Đây là sự đảo lộn không thể chấp nhận, bất kể soi xét về giá trị đạo đức, văn hóa hay pháp lý. Những ngày mới đây, bất chấp thời tiết mưa bão, hàng chục khách hàng mua nhà ở đây đã xuống đường, căng băng rôn, biểu ngữ đề nghị các cấp chính quyền sớm có phương án xử lý để các hộ dân sớm được nhận nhà và về nhà để ở.
Cái cảnh này ở nơi khuất nẻo thì còn đỡ, nay đường Lê Trực chỉ cách khu vực Lăng Bác và Tòa nhà Quốc hội một quãng ngắn, quả là việc không đáng xảy ra trước mắt khách đi đường, đặc biệt là khách nước ngoài.
Việc phẫn nộ của những khách hàng ở đây cũng dễ hiểu vì họ đã bỏ ra nhiều tỷ đồng để mong muốn có nơi ở cho tử tế, nay đã trên dưới 2 năm, mà với cái đà này cũng chưa biết đến bao giờ, mỗi tháng cứ vài chục triệu đồng “ném qua cửa sổ”, cho dù có gan đồng dạ sắt cũng phải xót của.
Hậu quả tiếp nữa, ta giả định cái sai trong việc xây dựng dự án này hoàn toàn thuộc về chủ đầu tư, liệu có nên tiếp tục phá dỡ không?
Sau khi tầng 19 của dự án đã được dỡ bỏ hoàn toàn vào tháng 9/2016, điều bất ngờ đã xảy ra, Công ty CP Tập đoàn Phương Bắc, đơn vị nhận trách nhiệm tháo dỡ phần vi phạm còn lại, đã có công văn đề nghị đơn vị thiết kế tòa nhà thiết kế phương án phá dỡ giai đoạn 2, đồng thời xin sự đánh giá của các chuyên gia ngành xây dựng về kết cấu và kiến trúc của tòa nhà. Là một doanh nghiệp có nhiều kinh nghiệm phá dỡ các công trình xây dựng, Công ty Phương Bắc cũng nêu rõ quan điểm: “Chúng tôi nhận thấy việc phá dỡ giai đoạn 2 nếu tiến hành, nguy cơ mất an toàn rất cao” và khẳng định chỉ dám nhận tiếp công việc “nếu thiết kế phương án phá dỡ giai đoạn 2 được đánh giá là tuyệt đối an toàn”.
Ông Trần Ngọc Hùng, Chủ tịch Tổng hội Xây dựng Việt Nam, đã nhận xét bằng văn bản về việc phá dỡ giai đoạn 2 này: “Việc thiết kế phá dỡ phức tạp, nhất là phá dỡ phần giật cấp theo thiết kế, đặc biệt là phần giật cấp 3m46 về phía Bắc là hết sức phức tạp, phải xử lý hệ cột dầm mới do bị thay đổi tính toán chịu lực, cần được nghiên cứu, tính toán cẩn trọng”.
Đến đây, tôi cũng không hiểu trong trường hợp “năm ăn mười thua” như thế, mấy ai dám lấy sinh mạng chính trị và nghề nghiệp của mình để đứng ra bảo đảm rằng, với một tòa nhà cao lừng lững 18 tầng kia, cả trong khi và sau khi cắt gọt hàng loạt các dầm chịu lực, sẽ “tuyệt đối an toàn”!
Kỳ sau: “Xứng đáng là chính quyền mạnh mẽ và sáng suốt của nhân dân”