“Đã có những sự hiểu lầm”
Ông Yoshihisa Maruta – Tổng Giám đốc Toyota Việt Nam (TMV) nói như vậy trong cuộc họp hôm qua. “Chúng tôi có thể kết luận là hoàn toàn không có việc đó. TMV luôn mong muốn sản xuất tại Việt Nam và hiện đang tìm mọi cách duy trì sản xuất” – ông nhấn mạnh.
3 tuần trước, cũng tại một cuộc họp do hãng xe này tổ chức, trả lời câu hỏi của phóng viên về việc Toyota có tiếp tục lắp ráp xe hơi tại Việt Nam hay sẽ ngừng sản xuất và chuyển sang nhập khẩu khi thuế suất nhập khẩu xe cắt giảm về 0% vào năm 2018, ông Yoshihisa Maruta thừa nhận đang “trong tình trạng sắp phải đưa ra quyết định”.
Thông điệp này được Báo Pháp luật Việt Nam và sau đó là nhiều cơ quan truyền thông khác chuyển tải đến độc giả. “Để xuất xưởng một chiếc xe mới, một hãng xe cần khoảng 3 năm để chuẩn bị. Cho nên năm 2015 này là quyết định có tính chất sống còn với chúng tôi. Năm ngoái Chính phủ đã thông qua Quy hoạch phát triển công nghiệp ô tô đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030.
Tuy nhiên, trong kế hoạch này cũng chưa đưa ra các chính sách cụ thể và hiện chúng tôi chưa biết phải làm gì. Vì vậy, trả lời câu hỏi trên, chúng tôi cũng chỉ xin nói là đang đợi” – CEO hãng xe Nhật nói lúc đó.
Theo như ghi nhận của phóng viên Báo Pháp luật Việt Nam thì ông Yoshihisa Maruta nói ra điều này với thái độ chân thành, gần như là một lời tâm sự. Tuy nhiên, sau đó nhiều ý kiến đã cho rằng Toyota đang “dọa”, hoặc dùng “hư chiêu”.
Và dường như vị Tổng Giám đốc người Nhật ít nhiều đã chịu áp lực, ít nhất từ chính nội bộ. Hôm qua, ông chia sẻ: “Bản thân TMV đang có rất nhiều lao động đang làm việc. Với tư cách Tổng Giám đốc, tôi có trách nhiệm với người lao động. Cho đến thời điểm hiện tại chúng tôi chưa bao giờ đặt ra khả năng về việc đóng cửa nhà máy”.
“Dọa” hay không “dọa”?
Phần đầu của cuộc họp báo ngày hôm qua dành để Toyota giới thiệu sản phẩm Camry mới 2015 với nhiều cải tiến nâng cấp. Với giá bán cao hơn hẳn so với các đối thủ cùng phân khúc (bản 2.5Q lên tới 1 tỷ 359 triệu đồng) song hãng này vẫn đặt mục tiêu doanh số bán hàng 420 xe mỗi tháng. Giải thích cho kế hoạch này, ông Yoshihisa Maruta cho rằng “với tình hình phát triển kinh tế thuận lợi, nhu cầu thị trường được dự đoán tiếp tục tăng trưởng”.
Nói về tương lai dài hạn của thị trường ô tô, người đứng đầu TMV cũng cho rằng Việt Nam rất có tiềm năng. Tuy nhiên, ông lưu ý ngay sau đó, là quy mô sản lượng thị trường hiện tại còn rất khiêm tốn, làm chi phí sản xuất đội lên cao, ảnh hưởng đến tính cạnh tranh.
“TMV luôn nỗ lực cắt giảm chi phí để tăng tính cạnh tranh, tuy nhiên chỉ mỗi cố gắng của doanh nghiệp thôi chưa đủ. Để công nghiệp ô tô phát triển, cần có 2 điều quan trọng. Thứ nhất là cần có các chính sách hỗ trợ công nghiệp ô tô trong nước cho đến khi thị trường phát triển đến quy mô cần thiết. Thời gian không thể nói chắc chắn vì còn phụ thuộc nhiều yếu tố, có thể là 5 năm những cũng có thể là 10 năm. Thứ hai, đó là những chính sách liên quan đến thị trường ô tô cần ổn định, tránh tăng giảm đột ngột” - ông Yoshihisa Maruta bày tỏ.
Thật ra, đi hay ở là chuyện của doanh nghiệp dựa trên những phép tính về lợi ích. Hôm qua, Tổng Giám đốc TMV đã “đính chính” về khả năng đóng cửa nhà máy ở Việt Nam, nhưng cũng có thể cũng không phải là Toyota “dọa” khi trước đó họ hé mở như vậy vì có thông tin cho rằng hãng mẹ ở Nhật Bản đã quyết định chi thêm 1,6 tỷ USD để tái thiết nhà máy sản xuất ôtô của họ ở Indonesia.
Lưu ý là đầu tư tại Việt Nam cộng dồn của TMV từ ngày đầu thành lập đến nay mới 154 triệu USD. Tại cuộc họp báo, trước đề nghị của Báo Pháp luật Việt Nam về việc xác tín thông tin này, ông Yoshihisa Maruta đã khất câu trả lời với lý do “hiện không có số liệu trong tay”.
Song trước câu hỏi về nguồn gốc linh kiện lắp ráp ra chiếc Camry mới, đại diện hãng xe Nhật đã thừa nhận có đến 90% nhập khẩu từ Thái Lan. Lại nhớ chính câu chuyện ông Yoshihisa Maruta chia sẻ tại cuộc họp báo trước: “Đến một lúc nào đó, theo lộ trình cắt giảm thuế quan, nhập khẩu xe nguyên chiếc từ Thái Lan về Việt Nam sẽ rẻ hơn so với việc nhập từng phụ kiện về lắp ráp”.
