Chủ tịch VCCI, TS Vũ Tiến Lộc đã có cuộc trao đổi với PLVN về kỳ vọng Chính phủ mới của tân Thủ tướng Phạm Minh Chính.
* Thưa ông, ông đánh giá như thế nào về nhiệm kỳ công tác của Chính phủ vừa qua?
Có thể nói nguyên Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và các cộng sự của mình đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ trong một nhiệm kỳ mà “mưa chẳng thuận, gió chẳng hoà”. Tăng trưởng kinh tế đạt ở mức cao hơn trong khi ổn định kinh tế vĩ mô được bảo đảm, lạm phát duy trì ở mức thấp chỉ bằng một nửa so với nhiệm kỳ 5 năm trước đó.
Nhiệm kỳ qua cũng là một nhiệm kỳ Việt Nam đạt được nhiều thành tựu trong đối ngoại và hội nhập đỉnh cao. Việt Nam thành công trong phòng chống đại dịch Covid cũng là một tấm huân chương nữa dành cho cả hệ thống chính trị, cho toàn dân và cho Chính phủ.
Đây cũng là một nhiệm kỳ mà công cuộc cải cách được thúc đẩy. Hàng ngàn giấy phép con bị xoá sổ, 50% -60% điều kiện kinh doanh và thủ tục hành chính (TTHC) kiểm tra chuyên ngành được đơn giản hoá và cắt bỏ; Chính phủ điện tử được khởi động; Đổi mới sáng tạo được đề cao; Khởi nghiệp được khơi dậy; Chỉ số hài lòng của người dân được cải thiện; Việt Nam thăng hạng trong các bảng xếp hạng toàn cầu...
Nhưng tất cả mới chỉ là những bước khởi đầu. Hành trình cải cách và phát triển đất nước còn rất nhiều việc phải làm và rất gian nan. Ổn định kinh tế vĩ mô phải dựa trên nền tảng vững chắc hơn là một chính sách tiền tệ, tín dụng linh hoạt nhưng thận trọng, phù hợp với tốc độ tăng GDP danh nghĩa và một chính sách tài khoá dựa chủ yếu vào tăng trưởng nguồn thu bền vững từ khu vực sản xuất kinh doanh để giảm được sự lệ thuộc vào đất đai và tài nguyên;
Đồng thời phải giảm được chi tiêu thường xuyên trên cơ sở tinh giản bộ máy hành chính để dành được nhiều nguồn lực hơn cho đầu tư phát triển; phải tăng được hiệu quả đầu tư công và huy động được tối đa các nguồn lực từ dân để giải quyết được các nút thắt về cơ sở hạ tầng được dự báo sẽ là một trong những điểm nghẽn lớn nhất trước yêu cầu phát triển nhanh và bền vững của nền kinh tế trong những năm sắp tới…
* Thưa ông, trong điều kiện tới, cải cách thể chế, pháp luật kinh doanh dường như vẫn đang là điểm nghẽn?
Cũng phải nói rằng, những năm qua, trong lĩnh vực cải cách thể chế và TTHC, chúng ta đã làm được nhiều việc, nhưng đó thường là những việc tương đối dễ dàng. Những vấn đề “xương xẩu” khó khăn nhất đang còn gác lại.
Thực tế cho thấy pháp luật kinh doanh còn chồng chéo, TTHC vẫn còn phiền hà. Không ít TTHC làm khổ người dân, làm nghèo đất nước vẫn chưa được xoá bỏ. Đối với yêu cầu sửa đổi Luật đất đai để khơi thông nguồn lực phát triển, Quốc hội và Chính phủ nhiệm kỳ này vẫn còn nợ người dân và DN...
Theo tôi, cải cách - đổi mới đang đứng trước một giai đoạn cần những nỗ lực đột phá hơn và quyết liệt hơn để đáp ứng đòi hỏi của người dân, của cộng đồng DN, của nền kinh tế và cũng để phù hợp với xu thế hội nhập và trào lưu cuả cuộc cách mạng 4.0 đang diễn ra như vũ bão.
Nhiệm kỳ của Chính phủ vừa qua có thể được coi là một nhiệm kỳ“thắp lửa”. Chúng ta đã nói nhiều đến khát vọng bay lên - khát vọng hùng cường, nhưng nguy cơ rơi vào bẫy thu nhập trung bình vẫn luôn hiện hữu. Không thể vượt khỏi bẫy thu nhập trung bình nếu không vượt khỏi bẫy chất lượng thể chế trung bình.
Sau những nỗ lực cải cách, đổi mới và thăng hạng, nhưng cho đến nay môi trường kinh doanh, năng lực cạnh tranh của Việt nam vẫn đang được xếp ở thứ hạng 68-70, tức là mới ở mức “thường thường bậc trung” trong cuộc đua thế giới. Và trong ASEAN, môi trường kinh doanh của chúng ta mới xếp thứ 5, năng lực cạnh tranh đứng thứ 7, chưa khép lại được đáng kể khoảng cách so với những nền kinh tế dẫn đầu để lọt vào top 3, top 4 trong khu vực như kỳ vọng. Và vì vậy, “đội đua thể chế” của Việt Nam cần phải được tăng tốc.
 |
| Ông Phạm Minh Chính – ‘người truyền lửa’ giúp Quảng Ninh lột xác ngoạn mục. |
* Vậy ông có kỳ vọng gì vào tân Thủ tướng?
Quốc hội vừa bầu ông Phạm Minh Chính làm tân Thủ tướng- một sự lựa chọn cho tương lai của nền kinh tế Việt Nam. Nhìn lại hành trang mà tân Thủ tướng có được từ những trọng trách đã trải nghiệm, chúng ta có niềm tin về một nhiệm kỳ Chính phủ thành công.
Ông Chính đã viết lên câu chuyện Quảng Ninh trong lịch sử kinh tế nước nhà, bắt đầu từ thời ông về làm Bí thư vùng đất mỏ. Sau này về trung ương, ông vẫn gắn bó với Quảng Ninh truyền cảm hứng giúp thai nghén các mô hình phát triển ở tỉnh này.
Ông là người có công đầu trong việc đưa Quảng Ninh thành “chiếc nôi cải cách” trong thời kỳ mới ở nước ta. Chiếc nôi cải cách được gây dựng từ tầm nhìn và các quy hoạch phát triển bền vững: “chuyển từ nâu sang xanh” và các đột phá chính sách cơ cấu thúc đẩy phát triển du lịch, thương mại, dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực, phát triển các khu đô thị và công nghiệp...
Chiếc nôi cải cách cũng ấp ủ những sáng kiến thử nghiệm thi tuyển công chức, xây dựng đội ngũ công chức chuyên nghiệp, sắp xếp lại và nâng cao hiệu quả hoạt động của các cơ quan Đảng, Chính quyền. Quảng Ninh đã thành lập các trung tâm phục vụ hành chính công đầu tiên tại Việt Nam với phương châm “1 cửa, 5 tại chỗ”, đưa chính quyền về gần lại với người dân.
Quảng Ninh thành lập cơ quan xúc tiến và hỗ trợ đầu tư (IPA) trực thuộc UBND tỉnh, tiếp cận các chuẩn mực thế giới với khẩu hiệu hành động “theo bước chân của các nhà đầu tư”, tích hợp được các thủ tục đầu tư và các dịch vụ hỗ trợ tạo điều kiện thuận lợi cho DN.
Quảng Ninh cũng là một trong số rất ít ỏi các địa phương của Việt Nam đã thành công trong việc huy động các nguồn vốn đầu tư xã hội cho các dự án đối tác công tư (PPP) đình đám, góp phần giải quyết các điểm nghẽn về phát triển cơ sở hạ tầng từ đường xá, sân bay, đến công trình thể thao, văn hoá, trụ sở các cơ quan Đảng, Chính quyền… trong khi nhiều địa phương khác vẫn ỷ lại trông chờ vốn ngân sách trung ương.
Quảng Ninh đã đi đầu trong thực hiện chính sách phát triển kinh tế tư nhân, coi kinh tế tư nhân là động lực. “Đất lành chim đậu”, tin vào Quảng Ninh, các nhà đầu tư lớn – những “đại bàng” Việt và nước ngoài như Vingroup, FLC, Sungroup, Amata, Texhong… đã tới đây làm tổ.
Không chỉ đón "đại bàng", Quảng Ninh còn luôn trân trọng và hoan nghênh “đàn chim sẻ Việt”, Quảng Ninh có chương trình hỗ trợ DN nhỏ và vừa , vai trò của hiệp hội DN được đề cao. Quảng Ninh đã trở thành điểm đến của“du lịch thể chế” khi nhiều tỉnh, thành phố trong cả nước cử đoàn về học Quảng Ninh những thực tiễn điều hành kinh tế để cải thiện môi trường kinh doanh, phát triển DN và nâng cao năng lực cạnh tranh.
Quảng Ninh nhiều năm liên tiếp dẫn đầu bảng xếp hạng PCI, PAPI, PAR INDEX… trong cả nước. Địa phương này cũng tiên phong trong xây dựng bộ chỉ số năng lực cạnh tranh cấp quận huyện sở ban ngành (DDCI) “chuyển lửa” cải cách về cơ sơ. Quảng Ninh xây dựng nền tảng fanpage trên mạng xã hội để tương tác một cách thân thiện với người dân và DN... Thương hiệu Quảng Ninh, nhân hiệu Quảng Ninh lan toả…
Thực tiễn là tiêu chuẩn của chân lý. Muốn hiểu về mỗi con người, chúng ta hãy nhìn những việc mà họ đã làm và những sản phẩm và thành quả mà họ để lại phía sau! Với những sáng kiến và mô hình cải cách đầy thuyết phục mang dấu ấn tiên phong, với tư duy và tầm nhìn sắc sảo, với sự quyết đoán trong hành động, chúng ta kỳ vọng người đứng đầu Chính phủ sẽ thúc đẩy một Chính phủ hành động.
• Xin cảm ơn ông!
