Màn tra tấn trong đêm
Màn đêm đã bao trùm Trại cải huấn Clinton ở phía Bắc thành phố New York khi những viên giám thị tiến đến buồng giam của Patrick Alexander. Họ trói anh ta lại và đưa vào phòng chứa quần áo để thẩm vấn.
Chuỗi đánh đập bắt đầu ngay sau đó, khi 3 cán bộ không mang biển tên liên tiếp đạp và đập đầu anh vào tường. Vừa đánh, họ vừa liên tục hét lên: “Chúng đi đâu rồi?. Mày đã nghe thấy gì? Chúng trả cho mày bao nhiêu tiền để mày câm mồm?”. Một trong những viên cai ngục sau đó chụp một chiếc túi nhựa lên đầu Alexander và đe dọa sẽ áp dụng phương thức thẩm vấn dội nước đối với anh ta.
Ít giờ trước màn thẩm vấn này, 2 tù nhân ở Trại cải huấn Clinton là Richard W. Matt và David Sweat đã táo tợn bỏ trốn khỏi phòng giam của họ ở “khu danh dự”. Giờ đây, Alexander – một tù nhân bị buộc tội giết người bị giam ở phòng giam liền kề - dường như đang phải gánh chịu những hậu quả của vụ vượt ngục.
Theo điều tra của tờ The New York Times, trong suốt nhiều ngày sau cuộc vượt ngục diễn ra vào tháng 6/2015 đó, các giám thị tại trại giam đã thực hiện “một chiến dịch trả thù” nhằm vào hàng chục tù nhân bị giam giữ tại Trại cải huấn Clinton, đặc biệt là những người bị nhốt ở khu danh dự.
Trong những bức thư mà tờ The Times được tiếp cận, cũng như những cuộc phỏng vấn tại nhà tù, các tù nhân đều miêu tả hàng loạt các vụ tấn công tương tự nhau, bao gồm việc những giám thị, cai ngục của trại giam đánh đập tù nhân trong tình trạng đang bị còng tay, bóp cổ, đập đầu họ vào tường hoặc xà lim phòng giam.
Ngoài ra, các tù nhân cũng phải chịu đựng những hình phạt nặng nề do Cơ quan giám sát cải tạo và cộng đồng của bang đưa ra: Hàng chục người, trong đó có nhiều người đã giành được quyền sống ở khu danh dự sau nhiều năm có hành vi cải tạo tốt, đã bị chuyển ra khỏi Trại cải huấn Clinton và bị đưa tới các trại giam khác.
Nhiều người đã bị tống vào phòng biệt giam và bị tước mất những ưu ái mà họ được hưởng trong nhiều năm dù không một người nào trong số đó có liên quan đến các hành vi của 2 tù nhân Matt và Sweat. Hơn 60 tù nhân trong số này đã gửi đơn khiếu nại qua dịch vụ pháp lý của các tù nhân ở New York.
 |
| 2 tù nhân Matt và Sweat |
Những cuộc thẩm vấn điên cuồng
Những thông tin mà các tù nhân cung cấp cho thấy các giám thị tại Trại cải huấn trong lúc điên cuồng tìm kiếm các thông tin có thể dẫn tới việc bắt giữ 2 tù nhân vượt ngục và có thể là nhằm lấp liếm sai phạm của họ khi để lọt những lỗ hổng an ninh dẫn tới vụ trốn trại đã áp dụng những chiến thuật thẩm vấn tàn bạo vi phạm các quy định đối với các nhà tù.
Anh Victor Aponte – một người cùng làm việc ở phòng quần áo nơi Matt được nhận vào – kể lại rằng, trong quá trình lấy lời khai của anh, một cai ngục có hình xăm cờ Mỹ trên người, được biết đến với biệt danh “Đại tá Mỹ” đã lấy một chiếc túi nilion thít quanh cổ anh cho đến khi anh không chịu được. Reggie Edwards – người chịu trách nhiệm giám sát phòng quần áo - thì cho hay các giám thị quản chế đã giam anh ta trong phòng biệt giam 3 tuần liền và ném toàn bộ vật dụng cá nhân của anh đi.
Trên thực tế, kết quả điều tra sau đó cho thấy chính các nhân viên của nhà tù mới là những người có liên quan đến vụ việc: một người đã nhận tội giúp các tù nhân trốn thoát, một người đối mặt các cáo buộc hình sự, 9 giám thị bị đình chỉ công tác và lãnh đạo của nhà tù cũng đã bị cách chức. Sau cuộc truy lùng kéo dài 3 tuần, các nhân viên liên bang đã bắn chết tù nhân Matt vào ngày 26/6/2015. 2 ngày sau đó, người trốn trại còn lại là Sweat cũng bị bắn vào người và bị bắt lại.
Cuộc tẩu thoát trong đêm
Alexander cho biết anh nhận được các thông tin nói trên khi đang bị giam giữ tại Trại cải huấn Shawangunk ở Ulster sau khi bị chuyển khỏi Trại Clinton. Theo lời anh này, anh đã được đưa vào khu danh dự ở Trại cải huấn Clinton vì không có bất kỳ vi phạm nghiêm trọng nào kể từ khi bị bắt giam vào năm 2004. Phòng giam của anh ở ngay sát phòng giam của Matt – tù nhân bị buộc tội giết ông chủ và cắt thi thể.
Theo Alexander, vị trí phòng giam của anh dường như là nguyên nhân khiến anh trở thành mục tiêu của các nhà điều tra. Vào tối hôm xảy ra vụ vượt ngục, Alexander cho biết, anh làm việc cho đến tối muộn ở phòng quần áo và trở về phòng giam vào khoảng 21h45. Khi đó, Matt đã đưa cho anh một bát salad và gà chiên được mua ở căng tin. “Anh ta bảo tôi: “Đừng ngại. Sáng mai tôi sẽ lấy lại bát từ chỗ anh”” – anh Alexander nhớ lại.
Alexander cho biết anh tỉnh giấc vào khoảng 5h15 sáng hôm sau. “Cán bộ trại giam đập mạnh vào thanh sắt ở cửa phòng giam của tôi. Sau đó, anh ta đi tới buồng giam của Matt và cũng đập mạnh vào cửa rồi rời đi và đập vào cửa phòng giam của Dave. Khi không có tiếng đáp lời từ bên trong, một trung sỹ và vài lính gác vội vã chạy lên chạy xuống giữa các tầng và hô lớn có 2 tù nhân đã bỏ trốn” – anh Alexander nhớ lại.
Theo lời anh này, viên trung sỹ sau đó bước đến phòng giam của anh và hỏi anh có nghe thấy gì không. “Anh ta nói với tôi rằng mày chắc chắn phải nghe thấy gì đó” – anh kể tiếp. Vài giờ sau, thông tin về vụ vượt ngục được loan báo. Đến khoảng 11h, Thống đốc Andrew M. Cuomo đã có mặt tại Trại cải huấn và đến khu danh dự để kiểm tra những lỗ tròn lớn mà 2 tù nhân đã cắt ở phía sau phòng giam bằng cưa sắt.
Cái nhìn của thống đốc
Thống đốc bang New York sau đó dừng lại và hỏi Alexander: “Những tiếng cưa sắt như vậy phải khiến anh tỉnh giấc chứ?” Sau đó, theo lời Alexander, ngài thống đốc nhìn anh chằm chằm và bước đi. Vẫn theo lời Alexander, trong ngày xảy ra vụ vượt ngục, anh đã bị cảnh sát bang và văn phòng tổng thanh tra thuộc Sở Cải huấn bang thẩm vấn đến 2 lần.
Đến khoảng 20h, anh bị còng tay đưa đi và bị thẩm vấn như đã nói ở trên. “Người giám thị đó giẫm lên người tôi, túm lấy cổ họng của tôi, đập đầu tôi vào tường rồi đạp vào mặt tôi. 2 người còn lại sau đó cũng đánh tôi liên tiếp vào sườn và dạ dày. Mỗi cú đạp, họ lại hét lên một câu hỏi” – anh cho hay. Sau cuộc thẩm vấn kéo dài khoảng 20 phút đó, anh được đưa về lại phòng giam trong tình trạng máu me đầm đìa cùng lời đe dọa sẽ sớm gặp lại từ người vừa thực hiện cuộc “thẩm vấn”.
Aponte cùng một số tù nhân bị đánh đập khác cho biết ban đầu họ đã bị từ chối cho đi khám sức khỏe. Nhiều ngày sau, anh mới được đưa đến phòng khám của nhà tù sau khi đã được các giám thị nhà tù cảnh báo không được nói với các nhân viên y tế lý do bị thương. “Viên trung sỹ nói với tôi rằng tôi đã ở trong nhà tù một thời gian dài và tôi nên biết rằng nếu tôi không nói với y tá rằng không có chuyện gì xảy ra thì họ sẽ giết tôi thật” – anh kể.
Các tù nhân cho biết, việc được tự do đi lại trong khu danh dự không phải là nguyên nhân dẫn đến vụ vượt ngục. Các điều tra viên sau đó cũng phát hiện một giám thị trại giam và một người giám sát chính là những người đã mang những chiếc cưa vào nhà tù cho Matt và Sweat. Và vì những lỗ hổng an ninh nên Sweat đã có thể dành hết đêm này đến đêm khác chuẩn bị cho cuộc trốn chạy của anh ta bằng việc dùng cưa cưa những thanh sắt ở phía sau buồng giam, một bức tường dày và một đường ống bằng thép.
Trong khi đó, những viên cai ngục thay vì phải đi tuần tra nhiều lần mỗi đêm lại dành phần lớn ca trực của họ để ngủ. Tình trạng nghiêm trọng đến mức các tù nhân nói đùa rằng những con gián là đối tượng duy nhất đi lại qua các buồng giam vào ca đêm! “Chính sự lười nhác đã dẫn tới vụ việc đó chứ không phải những đặc ân cho tù nhân” – một điều tra viên tên Davila khẳng định…
