Gần 7 năm bị giam giữ và 2 lần bị tuyên tử hình, ngày 24/5, TAND tỉnh Bình Phước đã tuyên Lê Bá Mai (29 tuổi quê huyện Như Thanh, tỉnh Thanh Hóa) bị Viện KSND tỉnh Bình Phước cáo buộc dùng vũ lực giao cấu với trẻ em rồi giết chết nạn nhân tại khu vực vườn mít thuộc trang trại của ông Dương Bá Tuân, ở ấp 2, xã An Khương, huyện Hớn Quản (trước là huyện Bình Long) vô tội và trả tự do ngay tại tòa.
 |
| Lê Bá Mai nhận quyết định trả tự do ngay tại tòa |
Theo hồ sơ vụ án, cuối năm 2004, người dân phát hiện một xác chết trong khu vườn mít ở huyện Bình Long, tỉnh Bình Phước. Nạn nhân được xác định là Út (11 tuổi, dân tộc S’Tiêng) chết được khoảng năm ngày. Từ lời khai của nhân chứng Hằng (9 tuổi), Lê Bá Mai bị bắt giam ngay sau đó. Cáo trạng của VKSND tỉnh Bình Phước nêu, Lê Bá Mai là người làm thuê cho trang trại của ông Tuân. Sáng 12/11/2004, trong lúc đang rải phân cho cây, Mai phát hiện thấy Út cùng Hằng (cùng ngụ xã An Khương) đang đi mót sắn cách chỗ Mai khoảng 50m. Thấy vậy Mai dùng xe gắn máy đến rủ riêng Út đi nơi khác. Đến khu vườn mít có trồng xen cây mì cách nơi Út mót củ sắn khoảng 80m thực hiện hành vi “đồi bại”. Sau đó, Mai dùng quần của Út thắt cổ nạn nhân cho đến chết rồi quay về chòi tắm rửa, ăn cơm. Còn Hằng thấy Út lên xe đi cùng Mai thì có dùng xe đuổi theo nhưng không kịp nên về nhà báo cho người thân biết là Út đi cùng với Mai.
Đến ngày 16/3/2005, TAND tỉnh Bình Phước xử sơ thẩm, tuyên Mai mức án tử hình về hai tội “Hiếp dâm trẻ em” và “Giết người”. Không chấp nhận, án sơ thẩm bị kháng cáo, tháng 8/2005, Tòa Phúc thẩm TANDTC tại TP.HCM xử phúc thẩm vụ án và tuyên y án sơ thẩm tử hình Lê Bá Mai.
Trước tình hình đó, Mai không làm đơn xin ân giảm mà liên tục kêu oan với lý do: Nhân chứng Hằng khai không đúng sự thật, bị cáo bị công an đánh đập, ép cung nên mới nhận tội. Cuối năm 2006, Viện trưởng VKSNDTC đã ra kháng nghị giám đốc thẩm vụ án do có quá nhiều vi phạm tố tụng. Theo VKSNDTC, những lời khai của các nhân chứng như Hằng, Điểu Ky (là cha ruột của Hằng), Điểu Cẩn (là ruột của nạn nhân Thị Út) trước sau không thống nhất, mâu thuẫn nhau và mâu thuẫn với các tình tiết trong hồ sơ vụ án.
Ngay cả lời nhận tội của Mai cũng có nhiều mâu thuẫn và không phù hợp với diễn biến của vụ án, các chứng cứ khác. Đó là chưa nói đến biên bản khám nghiệm hiện trường và phiếu nhập kho tang chứng không thống nhất với nhau về một số tang vật như đôi dép, chiếc quần. Trong đó, vật chứng quan trọng nhất của vụ án là bốn cọng tóc tại hiện trường đã không được CQĐT thu giữ. Mặt khác, biên bản hiện trường ghi thu giữ “một đôi dép lào và chiếc quần quấn quanh cổ nạn nhân” nhưng lệnh nhập kho lại ghi “một đôi dép nhựa màu xanh và một cái quần màu trắng đục đã cũ”; còn phiếu nhập kho tang chứng lại ghi “một đôi dép màu trắng đã cũ”…
Tự do sau hơn 2.000 ngày bị giam
Chính vì vậy, ngày 22/5/2007, Hội đồng Thẩm phán TANDTC đã ra quyết định hủy cả hai bản án sơ thẩm và phúc thẩm để điều tra lại vụ án. Theo đó, sau gần 1 năm tiến hành điều tra lại, Cơ quan CSĐT Công an tỉnh Bình Phước đã thừa nhận có vi phạm trong hoạt động điều tra như lời khai của bị can, nhân chứng có mâu thuẫn chưa được giải quyết; việc thu giữ, xử lý, nhập kho vật chứng không đúng quy định… Tuy nhiên, cơ quan này cho rằng những mâu thuẫn, sai sót xảy ra đã lâu nên không thể giải quyết triệt để được nên vẫn đề nghị truy tố Lê Bá Mai phạm tội "Giết người" và "Hiếp dâm trẻ em". Sau khi nhận được bản kết luận điều tra lại, VKSND tỉnh Bình Phước đã trả hồ sơ, yêu cầu cơ quan CSĐT tiếp tục làm rõ hơn “một số chứng cứ như trong bản án giám đốc thẩm của TAND Tối cao đề nghị”. Mặc dù những yêu cầu này không được làm rõ nhưng ngày 24/7/2009 Viện KSND tỉnh Bình Phước vẫn ra cáo trạng truy tố Lê Bá Mai phạm hai tội “Giết người” và “Hiếp dâm trẻ em” như kết quả điều tra trước đó. Đến ngày 13/7/2010, TAND Bình Phước đã mở lại phiên tòa sơ thẩm (lần 2), mặc dù VKSND tỉnh tại phiên tòa đã đề nghị HĐXX tuyên tử hình Lê Bá Mai nhưng với nhiều tình tiết chưa được làm sáng tỏ, HĐXX đã tuyên trả hồ sơ để điều tra bổ sung.
Đến cuối năm 2010, VKSND tỉnh Bình Phước đã có văn bản gửi TAND cùng cấp cho rằng: “Kết quả điều tra bổ sung không làm thay đổi nội dung vụ án nên giữ quan điểm truy tố đối với Lê Bá Mai như bản cáo trạng trước đó”. Còn tại bản án hình sự sơ thẩm được tuyên vào ngày 24/5, HĐXX nhận định rằng, những chứng cứ, lập luận buộc tội bị cáo Mai của VKSND tỉnh Bình Phước chưa vững chắc, thiếu thuyết phục; nhiều vấn đề mấu chốt của vụ án chưa được làm rõ… Trên cơ sở đó, HĐXX đã tuyên bố bị cáo Lê Bá Mai không phạm tội. Khán phòng như vỡ òa vui sướng của người thân gia đình Mai sau khi nghe tòa tuyên án.
Lê Bá Mai đã được tự do sau hơn 2 nghìn ngày bị giam. Đây được xem như một vụ “kỳ án vườn mít” gây xôn sao dư luận, và gây tranh cãi trong các cơ quan tố tụng hiện tạm khép lại song sự thật khách quan của vụ án, kẻ thủ ác là ai, vẫn chưa có câu trả lời.
Tố Nhi
