Điện Kremlin cho biết, sau khi chi 11,3 tỷ USD, Glencore và Qatar đã sở hữu 19,5% cổ phần của Rosneft. Trước khi quyết định bán 19,5% của Rosneft cho Glencore và Qatar, Nga từng muốn bán cho Trung Quốc và Ấn Độ.
Thương vụ “khủng”
Năm 2013, Rosneft đã được cổ phần hóa khi bán lại 19,75% cổ phần cho Công ty BP và trở thành công ty đại chúng lớn nhất thế giới trong ngành sản xuất dầu mỏ xét về sản lượng với cổ phần lớn nhất vẫn thuộc về Chính phủ Nga. Theo đánh giá của hãng Reuters, hãng Rosneft hiện có giá trị thị trường khoảng 59,17 tỷ USD.
Thương vụ này diễn ra trong bối cảnh Nga và Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ (OPEC) vừa đạt được thỏa thuận về việc cắt giảm sản lượng khai thác dầu mỏ trong 6 tháng nhằm bình ổn thị trường dầu mỏ thế giới, nên được dư luận và giới chuyên môn quan tâm.
Theo giới truyền thông, Giám đốc điều hành Rosneft Igor Sechin đã trực tiếp báo cáo với Tổng thống Putin tại điện Kremlin về thương vụ kể trên. Tổng thống Putin đánh giá cao sự kiện này. Bởi từ đầu năm 2016, ông chủ điện Kremlin đã chủ trương tư nhân hóa một số doanh nghiệp lớn, trong đó có Rosneft để giúp Nga khắc phục tình trạng khủng hoảng kinh tế.
Ngoài Rosneft, Hãng hàng không Aeroflot, Công ty viễn thông Rostelecom, Hãng vận chuyển hàng hải Sovkomflot và Công ty thủy điện nhà nước RusHydro đang được xem xét để tư nhân hóa. Nhưng cựu Bộ trưởng Kinh tế Alexei Ulyukayev đã cản trở việc này và đó là một trong những nguyên nhân khiến ông phải ra đi.
Bởi ông Alexei Ulyukayev từng yêu cầu Rosneft phải chi 40 triệu USD để mua số cổ phiếu kiểm soát của nhà nước tại Công ty dầu khí Bashneft. Rosneft cũng đệ đơn khiếu nại ông Alexei Ulyukayev vì đã đe dọa họ về thỏa thuận mua cổ phần nhà nước tại Bashneft trị giá 5,3 tỉ USD.
Việc này khiến ông Igor Sechin phải báo cáo với ông Putin và Cơ quan An ninh Liên bang Nga (FSB) vào cuộc. FSB đã cài thiết bị nghe lén các cuộc điện thoại của ông Alexei Ulyukayev hơn 1 năm trước, sau khi họ nhận được nhiều cáo buộc về Bộ trưởng Kinh tế. Gần 5 năm trước (28-5-2012), Phó thủ tướng Igor Sechin, được Tổng thống Putin bổ nhiệm làm Giám đốc điều hành Rosneft.
 |
| Tổng thống Putin nghe Giám đốc điều hành Rosneft Igor Sechin báo cáo về thương vụ Rosneft |
Và những lùm xùm…
Khi phát biểu tại Diễn đàn “Nước Nga gọi” hồi tháng 10-2016, Tổng thống Putin đã bày tỏ sự kinh ngạc trước quyết định bán cổ phần của Bashneft của ông Alexei Ulyukayev. Quyết định cách chức đối với Bộ trưởng Kinh tế của Tổng thống Putin được đưa ra cùng thời điểm ông Alexei Ulyukayev bị Tòa án Basmanny ở Moskva ra lệnh quản thúc tại gia đến ngày 15-1-2017.
Theo Ủy ban Điều tra liên bang Nga (SKR), ông Alexei Ulyukayev bị bắt với cáo buộc tống tiền, nhận hối lộ 2 triệu USD (tối 14-11-2016) và đang đối mặt với mức án lên tới 15 năm tù, cùng khoản tiền phạt gấp tới 100 lần so với số tiền đã nhận. Ông Alexei Ulyukayev bị buộc tội nhận hối lộ sau khi đưa ra đánh giá tích cực để giúp Rosneft mua lại khoảng 50% cổ phần nhà nước của Bashneft.
Người phát ngôn của SKR, bà Svetlana Petrenko cho biết, ông Alexei Ulyukayev bị bắt quả tang khi đang nhận hối lộ và theo đơn thư tố cáo cho biết, Bộ trưởng Kinh tế đã dùng quyền hạn để gây trở ngại đối với hoạt động kinh doanh của công ty trong tương lai.
Thư ký báo chí của Tổng thống Nga, ông Dmitry Peskov cho biết, ông Putin đã cách chức Bộ trưởng Kinh tế đối với ông Alexei Ulyukayev vì lý do đã "đánh mất lòng tin"; đồng thời xác nhận với phóng viên rằng, ông Putin biết rõ về cuộc điều tra từ đầu. Ngày 30-11-2016, Tổng thống Putin đã chỉ định Thứ trưởng Bộ Tài chính Maxim Oreshkin, thay thế ông Alexei Ulyukayev làm Bộ trưởng Kinh tế.
Ông Alexei Ulyukayev là quan chức cấp cao nhất của Nga bị bắt giữ khi đang tại nhiệm kể từ năm 1991 đến nay. Cựu Bộ trưởng Kinh tế đã phủ nhận mọi cáo buộc xung quanh vụ nhận hối lộ 2 triệu USD, đồng thời từ chối lấy lời khai, trong khi tuyên bố sẵn sàng hợp tác tối đa với cơ quan điều tra.
