Năm 2019: Thành công kép
Tại Hội thảo “Diễn biến thị trường, giá cả ở Việt Nam năm 2019 và dự báo 2020” do Học viện Tài chính tổ chức hôm qua, 3/1, nhiều chuyên gia nhận định, năm 2019 là một năm thành công trong việc kiểm soát lạm phát của Việt Nam.
Trong bối cảnh tình hình kinh tế quốc tế có nhiều biến động tác động đến thị trường hàng hóa thế giới, hàng hóa trong nước, tác động đến thị trường tài chính và tiền tệ trong nước nhưng nhờ điều hành vĩ mô và công tác quản lý điều hành giá nên chỉ số giá tiêu dùng (CPI) bình quân năm 2019 chỉ tăng 2,79% so với bình quân năm 2018.
Đánh giá về CPI năm 2019, PGS.TS Ngô Trí Long cho rằng, năm 2019 được coi là thành công trong việc kiểm soát lạm phát của Việt Nam. “Đây là mức tăng bình quân thấp nhất trong 3 năm gần đây. Mục tiêu kiểm soát lạm phát, giữ CPI bình quân năm 2019 dưới 4% đã đạt được trong bối cảnh điều chỉnh được gần hết giá các mặt hàng do nhà nước quản lý đặt ra trong năm 2019…”- Chuyên gia này đánh giá.
Theo PGS.TS Ngô Trí Long, trong 3 năm liền Việt Nam đã đạt được mục tiêu ổn định kinh tế vĩ mô, tăng trưởng GDP đạt mức khả quan; lạm phát được kiềm chế ở mức thấp. Nền kinh tế đã thành công đạt “mục tiêu kép” là vừa giữ vững ổn định kinh tế vĩ mô, vừa thúc đẩy tăng trưởng GDP, tạo thêm dư địa để thực hiện tốt hơn các nhiệm vụ bảo đảm an sinh xã hội.
3 kịch bản CPI năm 2020
Năm 2020, tại Nghị quyết 02/NQ- CP vừa ban hành, Chính phủ tiếp tục thể hiện rõ quyết tâm của Chính phủ trong công tác điều hành để đạt được mục tiêu kiểm soát lạm phát dưới 4%.
Nhiều dự báo cho rằng dù có nhiều khó khăn, lạm pháp chịu nhiều sức ép nhưng khả năng cao là sẽ đạt mục tiêu lạm phát thấp hơn 4%.
“Tuy nhiên, đáng chú ý là sau cú sốc giá thịt lợn tăng hơn 50% trong quý 4/2019, triển vọng kiềm chế lạm phát dưới 4% trong năm 2020 đã không còn chắc chắn khi CPI của tháng 12/2019 đã tăng 5,23% so với cùng kỳ năm trước...”- TS. Nguyễn Đức Độ, Phó Viện trưởng Viện Kinh tế - Tài chính nhận định.
Theo ông, mặc dù lạm phát so với cùng kỳ năm trước sẽ có xu hướng giảm từ mức trên 5% hiện nay, nhưng việc mục tiêu lạm phát năm 2020 có đạt được hay không phụ thuộc chủ yếu vào tốc độ giảm giá thịt lợn trong thời gian tới.
Chuyên gia đến từ Viện Kinh tế - Tài chính đã đưa ra 3 kịch bản chính cho CPI 2020.
Theo kịch bản thứ nhất, nếu giá thịt lợn giảm mạnh ngay trong tháng Tết nhờ dịch tả lợn châu Phi kết thúc sớm, người nông dân tái đàn thành công, đồng thời Chính phủ bình ổn giá thịt lợn thông qua biện pháp nhập khẩu, lạm phát trung bình năm 2020 có thể chỉ ở mức 3%.
Trong kịch bản thứ hai, giá thịt lợn vẫn neo ở mức cao như hiện nay trong quý 1/2020 do nguồn cung chỉ phục hồi đầy đủ từ quý 2/2019. Lúc đó, lạm phát trung bình cả năm 2020 có thể xoay quanh mức 3,5%.
Kịch bản tệ nhất xảy ra nếu dịch tả lợn châu Phi chưa thể kết thúc trong nửa đầu năm 2020 và lạm phát so với cùng kỳ năm trước chỉ bắt đầu giảm từ giữa năm 2020. Trong trường hợp này việc kiềm chế lạm phát dưới 4% là tương đối khó khăn, nhất là nếu xu hướng tăng của lạm phát cơ bản vẫn tiếp tục trong những tháng tới.
Theo TS. Nguyễn Đức Độ, trong cả 3 kịch bản nêu trên các yếu tố khác tác động đến lạm phát như giá dầu, tỷ giá, giá dịch vụ y tế, giáo dục được dự báo thay đổi không lớn. Cụ thể, giá dầu được cho là sẽ vẫn ổn định nhờ nguồn cung dầu đá phiến dồi dào, đồng thời kinh tế thế giới tăng trưởng chậm lại dẫn đến nhu cầu về dầu không cao.
Trong khi đó, tỷ giá cũng được dự báo sẽ chỉ dao động khoảng 1% trong năm 2020 nhờ nguồn cung USD dồi dào, dự trữ ngoại hối lớn, đồng thời quan trọng nhất là NHNN sẽ vẫn duy trì chính sách tỷ giá thận trọng nhằm giảm thiểu khả năng Mỹ áp đặt hạn chế thương mại đối với Việt Nam.
Giá dịch vụ y tế, giáo dục được dự báo sẽ chỉ điều chỉnh khi Chính phủ nhận thấy mục tiêu kiềm chế lạm phát năm 2020 chắc chắn hoàn thành.
“Tóm lại, CPI được dự báo sẽ tăng trung bình khoảng 3,5% (+/- 0,5%) trong năm 2020...”- Chuyên gia này quả quyết.
