Dấu ấn 2017
Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, năm 2017 , TTCK đã có một năm phát triển vượt bậc. TTCK phái sinh non trẻ vừa mới ra đời đã phát triển nhanh, góp phần hoàn thiện cơ cấu của TTCK nói riêng và thị trường tài chính nói chúng. Với sự tham gia của nhiều DN lớn, có chất lượng, quy mô của thị trường cổ phiếu đã đạt được trên 78% GDP của năm 2016, tương đương 70,2% GDP của năm 2017, cơ bản đã đạt chỉ tiêu của Chính phủ đề ra cho năm 2020.
Chỉ số VNIndex kết thúc năm 2017 với 984 điểm, tăng 48% so với năm 2016. Thanh khoản của thị trường cổ phiếu tăng 65%, thị trường trái phiếu tăng 39%. Các DN niêm yết/đăng ký giao dịch trên thị trường cũng có kết quả kinh doanh ấn tượng với doanh thu 9 tháng đầu năm tăng 18%, lợi nhuận tăng 23%, trong đó hệ thống công ty chứng khoán có mức lợi nhuận 9 tháng đầu năm bằng 1,6 lần so với cùng kỳ năm 2016.
“TTCK năm 2017 đã khẳng định tốt vai trò là kênh huy động vốn trung và dài hạn cho Chính phủ, cho DN, là kênh đầu tư hấp dẫn cho công chúng, đóng góp quan trọng vào công cuộc cổ phần hoá, thoái vốn của DN nhà nước và thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào Việt Nam...” Bộ trưởng nhận định.
Theo báo cáo của Sở GDCK Hà Nội (HNX), TTCK phái sinh sau 4 tháng đi vào hoạt động đã đạt được những kết quả tích cực. Mặc dù chỉ có khoảng hơn 16.800 tài khoản, chiếm chưa đầy 0,8% số lượng tài khoản trên TTCK, song bình quân giao dịch ngày đạt khoảng 20% so với giá trị giao dịch cổ phiếu ở cả hai Sở GDCK.
Thị trường cổ phiếu tăng trưởng khá, đặc biệt thị trường UPCoM — công cụ hỗ trợ công tác cổ phần hóa DNNN và minh bạch hóa hoạt động của DNNN đã cổ phần hoá. Giá trị vốn hóa thị trường cổ phiếu tại Sở GDCK Hà Nội tăng 45% so với cuối năm 2016, trong đó vốn hóa thị trường UPCoM đạt hơn 603 nghìn tỷ đồng, tăng gấp đôi so với cuối năm 2016. Thanh khoản trên thị trường tăng mạnh, tính bình quân, khối lượng giao dịch tăng 35% và giá trị giao dịch tăng 71% so với cùng kỳ năm trước.
Năm 2017, thị trường trái phiếu tiếp tục phát triển mạnh và ổn định. HNX đã tổ chức các đợt đấu thầu và huy động được hơn 194 nghìn tỷ đồng, trong đó Kho bạc Nhà nước huy động được hơn 159 nghìn tỷ đồng. Kỳ hạn trái phiếu Chính phủ (TPCP) bình quân năm 2017 đã lên mức 12,75 năm, tăng 4 năm so với bình quân năm 2016, giá trị giao dịch bình quân đạt gần 9.000 tỷ đồng/phiên, tăng 40% so với năm 2016.
5 giải pháp trọng tâm phát triển thị trường
Sự phát triển vượt bậc của TTCK 2017 được hậu thuẫn nhờ sự ổn định và tăng trưởng của nền kinh tế khi năm 2017 lần đầu tiên Việt Nam đã hoàn thành toàn diện và vượt mức 13/13 chỉ tiêu KT-XH do Quốc hội đề ra. Tăng trưởng GDP đạt 6,81% cao hơn chỉ tiêu 6,7%, trong khi các chỉ tiêu như lạm phát, tỷ giá, mặt bằng lãi suất đều giữ ở mức tốt hơn mục tiêu. Kim ngạch xuất khẩu, thu hút vốn đầu tư nước ngoài đều đạt mức kỷ lục, thu ngân sách nhà nước đạt gần 1,3 triệu tỷ đồng, vượt dự toán quốc hội giao 5,4%.
Theo Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng, bước sang năm 2018, tuy nền kinh tế trong nước còn nhiều vấn đề tồn tại, nhưng với sự điều hành linh hoạt và những giải pháp quan trọng của Chính phủ và những nền tảng đã đạt được trong năm, chúng ta có quyền hy vọng nền kinh tế sẽ duy trì được động lực, phát triển ổn định trong năm 2018 và những năm tiếp theo. Do vậy, TTCK sẽ tiếp tục có cơ hội phát triển cả về quy mô và chất lượng.
“Bộ Tài chính sẽ tiếp tục quán triệt sự lãnh đạo của Chính phủ, phối hợp với các Bộ ngành chỉ đạo các đơn vị tập trung thực hiện các giải pháp trọng tâm nhằm tiếp tục phát triển nhanh và bền vững TTCK Việt Nam...”- Bộ trưởng cam kết.
Bộ trưởng cũng lưu ý 5 giải pháp trọng tâm phải thực hiện trong năm 2018. Thứ nhất, tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế chính sách, với trọng tâm là hoàn thiện Luật chứng khoán sửa đổi trên tinh thần tạo mọi điều kiện thuận lợi cho TTCK phát triển và phát huy ngày càng tốt hơn chức năng, vai trò của TTCK đối với nền kinh tế; tăng cường hoạt động giám sát và cưỡng chế thực thi nhằm bảo đảm minh bạch, an toàn cho TTCK và cả hệ thống tài chính quốc gia.
Thứ hai, tiếp tục thực hiện cơ cấu lại TTCK theo hướng đẩy nhanh tiến trình hợp nhất 2 Sở giao dịch chứng khoán. Kết hợp với lộ trình cơ cấu lại các thị trường cổ phiếu, trái phiếu và phái sinh; tiếp tục tái cơ cấu hệ thống các định chế trung gian trên thị trường theo định hướng của Chính phủ.
Thứ ba, phát triển các sản phẩm mới, thị trường mới nhằm tiếp tục hoàn thiện cấu trúc TTCK Việt Nam, trong đó tập trung đưa sản phẩm có bảo đảm vào giao dịch trên Sở GDCK TP Hồ Chí Minh vào cuối Quý I/2018, triển khai sản phẩm Hợp đồng tương lai TPCP tại Sở GDCK Hà Nội trong quý III/2018; Hoàn thiện các điều kiện về cơ sở pháp lý và hệ thống kỹ thuật cho thị trường trái phiếu DN để có thể triển khai từ năm 2019; Nghiên cứu cơ chế huy động vốn cho DN khởi nghiệp qua sàn GDCK.
Thứ tư, tiếp tục tổ chức tốt công tác đấu thầu và tổ chức giao dịch TPCP nhằm huy động vốn kịp thời và hiệu quả cho ngân sách và cho đầu tư phát triển; Tăng cường kỷ luật tài chính - ngân sách; Đa dạng hóa cơ sở nhà đầu tư và sản phẩm phát hành; nghiên cứu phát hành “trái phiếu xanh” và ban hành khung pháp lý quy định về phát hành trái phiếu xanh.
Thứ năm, tiếp tục thúc đẩy cổ phần hóa DNNN, thoái vốn nhà nước tại các DN ; trong đó sẽ tập trung ban hành cơ chế về thị trường, dựng sổ (Bookbuilding) nhằm cải tiến và thúc đẩy hoạt động đấu giá cổ phần hóa gắn với niêm yết, đăng ký giao dịch trên TTCK theo tinh thần Nghị định 126/2017/NĐ-CP của Chính phủ “Đánh giá cao vai trò của TTCK trong quá trình đổi mới và tái cơ cấu nền kinh tế, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu trình Chính phủ hệ thống giải pháp đồng bộ để phát triển TTCK theo chiều rộng và chiều sâu nhằm tháo gỡ những vướng mắc, khó khăn của DN trong quá trình hoạt động, bảo vệ lợi ích chính đáng của công chúng đầu tư, chỉ đạo UBCKNN và các đơn vị liên quan không ngừng hoàn thiện các cơ chế hoạt động của TTCK hiện đại, minh bạch...” - Bộ trưởng khẳng định.