Món ăn bổ dưỡng, độc lạ
Nếu trước kia các món bọ cạp, bọ xít, sâu, nhện, cà cuống… là những món ăn "độc" trong các nhà hàng lớn thì gần đây tại các quán nhậu bình dân cũng đã xuất hiện những món này và trở nên đắt khách. Tại các quán bia ở Cầu Giấy, Lê Văn Lương, Khương Thượng, hay quán vỉa hè ở Đại La, châu chấu, bọ cạp, sâu, dế, rết, đuông dừa… là những món chính trong menu của quán.
Một đĩa dế mèn, châu chấu, sâu super (khoảng 1 lạng) có giá 50 ngàn, rết 25 ngàn/con, bọ cạp 60 ngàn/chục, tắc kè 80 ngàn/con….
Quán côn trùng vỉa hè của chàng sinh viên trẻ Bùi Minh Thông ở 129 Đại La, chỉ mở vào 17h cho đến 22h, 23h nhưng luôn đông nghịt khách. Thông cho hay, trung bình mỗi tối, Thông bán được khoảng 2kg nguyên sâu, dế mèn, và gần 100 con rết, bọ cạp. Tắc kè có giá cao hơn nên thường chỉ bán được 10 - 15 con mỗi tối.
Theo thống kê của các nhà khoa học, các loại côn trùng ở Việt Nam rất dễ kiếm và cũng chứa nhiều chất bổ dưỡng.
Chẳng hạn như mối có thể chế biến bằng cách chiên, phơi khô hoặc hấp trong lá chuối. Mối chứa đến 38% protein, một loài mối đặc biệt ở Venezuela với tên khoa học Syntermes aculeosus còn có thể chứa 64% protein. Ngoài ra, mối cũng rất giàu sắt, canxi, axit béo thiết yếu và các axit amin như tryptophan.
Ấu trùng bướm đêm thì mang nhiều chất dinh dưỡng đặc biệt. Khi ăn sống, ấu trùng bướm đêm có vị như hạnh nhân, còn khi nướng trong than nóng, ấu trùng bướm đêm có vị như thịt gà nướng. Theo các nhà khoa học, ấu trùng bướm đêm chứa nhiều các axit oleic với chất béo không bão hòa đơn Omega – 9.
Với châu chấu thường được rang với tỏi, nước cốt chanh, muối hoặc với bột ớt khô, chiên. Theo nhiều nghiên cứu, loài châu chấu được xác định chứa đến 70% protein…. Ngoài ra,ve sầu, bọ xít… cũng là những loài côn trùng giàu những chất dinh dưỡng quan trọng như protein, sắt, kali và phốt pho.
Tiềm ẩn nguy cơ ngộ độc
Đã có rất nhiều vụ dị ứng, ngộ độc, thậm chí là tử vong do ăn côn trùng. Ngày 24/4 vừa qua đã có 4 trường hợp ở Bà Rịa - Vũng Tàu đã phải đi cấp cứu khẩn cấp do ngộ độc ve sầu. Hay như trường hợp của 3 bệnh nhân nhí ở Lai Châu phải nhập viện vì ngộ độc do ăn bọ xít hồi cuối năm ngoái cấp cứu tại Bệnh viện Bạch Mai. Những bệnh nhân này có những biểu hiện kích thích thần kinh, nói lảm nhảm và có nguy cơ để lại di chứng thần kinh sau này.
Một vụ ngộ độc do ăn côn trùng lạ ở Lai Châu vào ngày 12.6, khiến 1 người tử vong tại nhà, 37 người phải đi cấp cứu. Hay 38 người thuộc 6 gia đình ngụ ở huyệnThan Uyên thấy một loại côn trùng có màu đen, gần giống con bọ xít xuất hiện gần 1 năm nay trên địa bàn xã nên bắt ăn. Chỉ một lúc sau ăn, nhiều người bị tê toàn thân, người ngộ độc nặng được đưa đi cấp cứu nhưng không qua khỏi. 37 người còn lại có 28 người cấp cứu ở Trung tâm y tế Than Uyên, trong đó 6 người đến gần cuối tháng 6 sức khỏe mới bình phục.
Nhiều loại côn trùng như bọ cạp, ong, nhện... có chứa nọc độc. Khi chế biến, không loại bỏ hết độc tố, ăn, uống (ngâm rượu) vào có thể gây dị ứng mẩn ngứa, sưng tấy toàn thân, ngộ độc cấp tính, thậm chí là gây tử vong.
Ngoài ra, trong cơ thể nhiều loại côn trùng còn có thể bị nhiễm nấm độc hay vi khuẩn ký sinh. Nếu ăn phải côn trùng bị nhiễm nấm độc có thể bị ngộ độc và dị ứng nghiêm trọng. Vì thế, để côn trùng trở thành món ăn bổ dưỡng, cần phải lưu ý các quy trình chế biến, dùng đúng cách, đúng thời điểm….
Hiện nay, nhiều người dân bắt và chế biến côn trùng làm thức ăn chỉ bằng kiến thức cá nhân và kinh nghiệm dân gian nên khó bảo đảm an toàn. Cần phải nhận biết được đâu là côn trùng mang mầm bệnh, đâu là cách chế biến an toàn khi sử dụng loại thực phẩm đặc biệt này.
Thí dụ như nhộng ve sầu, nếu là loại đã chết có thân cứng, phủ một lớp màu trắng giống phấn trên mình nhộng, trên đầu có một hoặc nhiều sợi giống nấm màu nâu đỏ, bẻ đôi con nhộng thấy mình nhộng đã có hiện tượng giống như hóa vôi thì chắc chắn đó là nhộng đã nhiễm nấm độc, tuyệt đối không được ăn.
Nhộng tằm, châu chấu, là những nguyên liệu phổ biến, được bày bán nhiều ở các chợ được người dân khá ưa chuộng. Tuy nhiên, một số người bán hàng đã sử dụng một số thủ thuật như ngâm, tẩm nhộng tằm qua một số hóa chất để nhộng tằm, châu chấu trông ngon mắt hơn. Chính điều này này đã gây nhiễm độc cho côn trùng và gây nguy hiểm cho người sử dụng.
Khi có người bị ngộ độc côn trùng, cần tìm cách làm cho bệnh nhân nôn hết thức ăn ra. Cho người bệnh uống than hoạt tính hoặc đậu xanh giã nát hay nước ngô non để hấp thụ chất độc trong cơ thể người bệnh. Sau đó nhanh chóng chuyển người bệnh tới bệnh viện để được kiểm tra và chăm sóc tốt nhất./.
